ցանցեմ
Old Armenian
Etymology
From ցանց (cʿancʿ).
Verb
ցանցեմ • (cʿancʿem)
- (transitive) to fish with nets
- 5th? century, Movsēs Xorenacʿi, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of Armenia] 2.85[1]:
- Եւ քանզի ոչ կարաց շարժել ձեռամբ զհսկայն՝ զլանջօք առ երիվարին․ և ոչ այնչափ ինչ շութափեաց մտրակել զերիվարն, քան թէ ահեակ ձեռամբն ի ներդեայն աճապարեալ սկային, և սաստկութեամբ ուժոյն զիւրեաւ ցանցեալ՝ ի ճահ դիպեցուցանէր զերկսայրին, և ընդ մէջ կտրէր զայրն և զոյգ ընդ պարանոցին զգլուխ երիվարին։
- Ew kʿanzi očʿ karacʿ šaržel jeṙamb zhskayn, zlanǰōkʿ aṙ erivarin; ew očʿ aynčʿapʿ inčʿ šutʿapʿeacʿ mtrakel zerivarn, kʿan tʿē aheak jeṙambn i nerdeayn ačapareal skayin, ew sastkutʿeamb užoyn ziwreaw cʿancʿeal, i čah dipecʿucʿanēr zerksayrin, ew ənd mēǰ ktrēr zayrn ew zoyg ənd paranocʿin zglux erivarin.
- Եւ քանզի ոչ կարաց շարժել ձեռամբ զհսկայն՝ զլանջօք առ երիվարին․ և ոչ այնչափ ինչ շութափեաց մտրակել զերիվարն, քան թէ ահեակ ձեռամբն ի ներդեայն աճապարեալ սկային, և սաստկութեամբ ուժոյն զիւրեաւ ցանցեալ՝ ի ճահ դիպեցուցանէր զերկսայրին, և ընդ մէջ կտրէր զայրն և զոյգ ընդ պարանոցին զգլուխ երիվարին։
Conjugation
active
| infinitive | ցանցել (cʿancʿel) | participle | ցանցեցեալ, ցանցեալ (cʿancʿecʿeal, cʿancʿeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ցանցեց- (cʿancʿecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցանցեմ (cʿancʿem) | ցանցես (cʿancʿes) | ցանցէ (cʿancʿē) | ցանցեմք (cʿancʿemkʿ) | ցանցէք (cʿancʿēkʿ) | ցանցեն (cʿancʿen) | |
| imperfect | ցանցէի, ցանցեի* (cʿancʿēi, cʿancʿei*) | ցանցէիր, ցանցեիր* (cʿancʿēir, cʿancʿeir*) | ցանցէր (cʿancʿēr) | ցանցէաք, ցանցեաք* (cʿancʿēakʿ, cʿancʿeakʿ*) | ցանցէիք, ցանցեիք* (cʿancʿēikʿ, cʿancʿeikʿ*) | ցանցէին, ցանցեին* (cʿancʿēin, cʿancʿein*) | |
| aorist | ցանցեցի (cʿancʿecʿi) | ցանցեցեր (cʿancʿecʿer) | ցանցեաց (cʿancʿeacʿ) | ցանցեցաք (cʿancʿecʿakʿ) | ցանցեցէք, ցանցեցիք (cʿancʿecʿēkʿ, cʿancʿecʿikʿ) | ցանցեցին (cʿancʿecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցանցիցեմ (cʿancʿicʿem) | ցանցիցես (cʿancʿicʿes) | ցանցիցէ (cʿancʿicʿē) | ցանցիցեմք (cʿancʿicʿemkʿ) | ցանցիցէք (cʿancʿicʿēkʿ) | ցանցիցեն (cʿancʿicʿen) | |
| aorist | ցանցեցից (cʿancʿecʿicʿ) | ցանցեսցես (cʿancʿescʿes) | ցանցեսցէ (cʿancʿescʿē) | ցանցեսցուք (cʿancʿescʿukʿ) | ցանցեսջիք (cʿancʿesǰikʿ) | ցանցեսցեն (cʿancʿescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ցանցեա՛ (cʿancʿeá) | — | — | ցանցեցէ՛ք (cʿancʿecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | ցանցեսջի՛ր (cʿancʿesǰír) | — | — | ցանցեսջի՛ք (cʿancʿesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ցանցեր (mí cʿancʿer) | — | — | մի՛ ցանցէք (mí cʿancʿēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | ցանցել, ցանցիլ* (cʿancʿel, cʿancʿil*) | participle | ցանցեցեալ, ցանցեալ (cʿancʿecʿeal, cʿancʿeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ցանցեց- (cʿancʿecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցանցիմ (cʿancʿim) | ցանցիս (cʿancʿis) | ցանցի (cʿancʿi) | ցանցիմք (cʿancʿimkʿ) | ցանցիք (cʿancʿikʿ) | ցանցին (cʿancʿin) | |
| imperfect | ցանցէի (cʿancʿēi) | ցանցէիր (cʿancʿēir) | ցանցէր, ցանցիւր (cʿancʿēr, cʿancʿiwr) | ցանցէաք (cʿancʿēakʿ) | ցանցէիք (cʿancʿēikʿ) | ցանցէին (cʿancʿēin) | |
| aorist | ցանցեցայ (cʿancʿecʿay) | ցանցեցար (cʿancʿecʿar) | ցանցեցաւ (cʿancʿecʿaw) | ցանցեցաք (cʿancʿecʿakʿ) | ցանցեցայք (cʿancʿecʿaykʿ) | ցանցեցան (cʿancʿecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցանցիցիմ (cʿancʿicʿim) | ցանցիցիս (cʿancʿicʿis) | ցանցիցի (cʿancʿicʿi) | ցանցիցիմք (cʿancʿicʿimkʿ) | ցանցիցիք (cʿancʿicʿikʿ) | ցանցիցին (cʿancʿicʿin) | |
| aorist | ցանցեցայց (cʿancʿecʿaycʿ) | ցանցեսցիս (cʿancʿescʿis) | ցանցեսցի (cʿancʿescʿi) | ցանցեսցուք (cʿancʿescʿukʿ) | ցանցեսջիք (cʿancʿesǰikʿ) | ցանցեսցին (cʿancʿescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ցանցեա՛ց (cʿancʿeácʿ) | — | — | ցանցեցարո՛ւք (cʿancʿecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | ցանցեսջի՛ր (cʿancʿesǰír) | — | — | ցանցեսջի՛ք (cʿancʿesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ցանցիր (mí cʿancʿir) | — | — | մի՛ ցանցիք (mí cʿancʿikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Descendants
- Armenian: ցանցել (cʿancʿel)
References
- Movsēs Xorenacʿi (1913), M. Abełean and S. Yarutʿiwnean, editors, Patmutʿiwn Hayocʿ (Patmagirkʿ hayocʿ; II.1), Tiflis: Aragatip Mnacʿakan Martiroseancʿi, pages 230–231
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1837), “ցանցեմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 910a
- Awgerean, Mkrtičʿ; Čēlalean, Grigor (1865), “ցանցեմ”, in Aṙjeṙn baṙaran haykaznean lezui [Pocket Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), 2nd edition, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 797b
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “ցանցեմ”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1409c
- Martirosyan, Hrach (2016), “Mediterranean substrate words in Armenian: two etymologies”, in Bjarne Simmelkjær Sandgaard Hansen, Benedicte Nielsen Whitehead, Thomas Olander & Birgit Anette Olsen, editors, Etymology and the European Lexicon. Proceedings of the 14th Fachtagung of the Indogermanische Gesellschaft, Copenhagen, 17-22 September 2012, Wiesbaden: Reichert Verlag, page 294
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ցանցեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 715a