տատրակ
Armenian
Etymology
From Old Armenian տատրակ (tatrak).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [tɑtˈɾɑk]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [dɑdˈɾɑɡ]
- Hyphenation: տատ‧րակ
Noun
տատրակ • (tatrak)
- turtle dove
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | տատրակ (tatrak) | տատրակներ (tatrakner) | ||
| dative | տատրակի (tatraki) | տատրակների (tatrakneri) | ||
| ablative | տատրակից (tatrakicʿ) | տատրակներից (tatraknericʿ) | ||
| instrumental | տատրակով (tatrakov) | տատրակներով (tatraknerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | տատրակը/տատրակն (tatrakə/tatrakn) | տատրակները/տատրակներն (tatraknerə/tatraknern) | ||
| dative | տատրակին (tatrakin) | տատրակներին (tatraknerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | տատրակս (tatraks) | տատրակներս (tatrakners) | ||
| dative | տատրակիս (tatrakis) | տատրակներիս (tatrakneris) | ||
| ablative | տատրակիցս (tatrakicʿs) | տատրակներիցս (tatraknericʿs) | ||
| instrumental | տատրակովս (tatrakovs) | տատրակներովս (tatraknerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | տատրակդ (tatrakd) | տատրակներդ (tatraknerd) | ||
| dative | տատրակիդ (tatrakid) | տատրակներիդ (tatraknerid) | ||
| ablative | տատրակիցդ (tatrakicʿd) | տատրակներիցդ (tatraknericʿd) | ||
| instrumental | տատրակովդ (tatrakovd) | տատրակներովդ (tatraknerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
Etymology
From earlier *տատուրակ (*taturak), an Iranian borrowing, ultimately from Proto-Iranian *tatr̥wáh. For the suffix see -ակ (-ak).
Noun
տատրակ • (tatrak)
- turtle dove, Streptopelia turtur
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).32.2–3:[1]
- Բարոյախաւսն ասէ զտատրակէ, թէ մեկնի գնայ առանձինն յանապատ տեղիս եւ ուրոյն կեալ սիրէ եւ ի մէջ բազում վարուժանաց չկամի բնակել։
- Baroyaxawsn asē ztatrakē, tʿē mekni gnay aṙanjinn yanapat tełis ew uroyn keal sirē ew i mēǰ bazum varužanacʿ čʿkami bnakel.
- Translation by Gohar Muradyan
- Physiologus says about the turtle-dove that it goes separately to desert places. And it likes to live alone and does not want to dwell among many males.
- Բարոյախաւսն ասէ զտատրակէ, թէ մեկնի գնայ առանձինն յանապատ տեղիս եւ ուրոյն կեալ սիրէ եւ ի մէջ բազում վարուժանաց չկամի բնակել։
- 6th century, Philo of Alexandria, Yałags ban unel ew anasun kendaneacʿd, aṙ Liwsimakʿos [De Animalibus] :[2][3]
- Քանզի կեռնեխք եւ տատրակք եւ ծիծառնուկք ոչ միայն երգել բնաւորեալ են, այլ եւ յօդաւոր ձայնիւ երգեն, մինչ զի եւ ասել եւ գրել կարել զնուագացն բառս։
- Kʿanzi keṙnexkʿ ew tatrakkʿ ew cicaṙnukkʿ očʿ miayn ergel bnaworeal en, ayl ew yōdawor jayniw ergen, minčʿ zi ew asel ew grel karel znuagacʿn baṙs.
- Translation by Abraham Terian
- Blackbirds, turtledoves, and swallows not only twitter but also sing in rhythmic tunes, making it possible to express and to write words for the tunes.
- Քանզի կեռնեխք եւ տատրակք եւ ծիծառնուկք ոչ միայն երգել բնաւորեալ են, այլ եւ յօդաւոր ձայնիւ երգեն, մինչ զի եւ ասել եւ գրել կարել զնուագացն բառս։
Usage notes
- In the Physiologus, translates Ancient Greek τρυγών (trugṓn).
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | տատրակ (tatrak) | տատրակք (tatrakkʿ) | |
| genitive | տատրակի (tatraki) | տատրակաց (tatrakacʿ) | |
| dative | տատրակի (tatraki) | տատրակաց (tatrakacʿ) | |
| accusative | տատրակ (tatrak) | տատրակս (tatraks) | |
| ablative | տատրակէ (tatrakē) | տատրակաց (tatrakacʿ) | |
| instrumental | տատրակաւ (tatrakaw) | տատրակաւք = տատրակօք (tatrakawkʿ = tatrakōkʿ) | |
| locative | տատրակի (tatraki) | տատրակս (tatraks) |
Descendants
- Armenian: տատրակ (tatrak)
References
- Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6), Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 136, 161
- Awgereancʿ, Mkrtičʿ (1822) Pʿiloni Ebrayecʿwoy bankʿ erekʿ čʿew i loys əncayealkʿ. A. B. Yałags naxaxnamutʿean. G. Yałags kendaneacʿ [Philonis Judaei sermones tres hactenus inediti. I et II De Providentia, et III De Animalibus], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 128–129
- Terian, Abraham (1981) Philonis Alexandrini de Animalibus: The Armenian Text with an Introduction, Translation and Commentary (Studies in Hellenistic Judaism; 1), Chico, California: Scholars Press, page 72
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “տատրակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “տատրակ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Łazarean, Ṙ. S. (2000), “տատրակ”, in Tʿosunean G. B., editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), Yerevan: University Press
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “տատրակ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy