վտանգ
Armenian
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian վտանգ (vtang)
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [vəˈtɑŋɡ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [vəˈdɑŋkʰ]
Noun
վտանգ • (vtang)
- danger, peril, jeopardy, hazard
- վտանգն անցավ ― vtangn ancʿav ― the danger passed
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | վտանգ (vtang) | վտանգներ (vtangner) | ||
| dative | վտանգի (vtangi) | վտանգների (vtangneri) | ||
| ablative | վտանգից (vtangicʿ) | վտանգներից (vtangnericʿ) | ||
| instrumental | վտանգով (vtangov) | վտանգներով (vtangnerov) | ||
| locative | վտանգում (vtangum) | վտանգներում (vtangnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | վտանգը/վտանգն (vtangə/vtangn) | վտանգները/վտանգներն (vtangnerə/vtangnern) | ||
| dative | վտանգին (vtangin) | վտանգներին (vtangnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | վտանգս (vtangs) | վտանգներս (vtangners) | ||
| dative | վտանգիս (vtangis) | վտանգներիս (vtangneris) | ||
| ablative | վտանգիցս (vtangicʿs) | վտանգներիցս (vtangnericʿs) | ||
| instrumental | վտանգովս (vtangovs) | վտանգներովս (vtangnerovs) | ||
| locative | վտանգումս (vtangums) | վտանգներումս (vtangnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | վտանգդ (vtangd) | վտանգներդ (vtangnerd) | ||
| dative | վտանգիդ (vtangid) | վտանգներիդ (vtangnerid) | ||
| ablative | վտանգիցդ (vtangicʿd) | վտանգներիցդ (vtangnericʿd) | ||
| instrumental | վտանգովդ (vtangovd) | վտանգներովդ (vtangnerovd) | ||
| locative | վտանգումդ (vtangumd) | վտանգներումդ (vtangnerumd) | ||
Related terms
- անվտանգ (anvtang)
- վտանգավոր (vtangavor)
- վտանգաբեր (vtangaber)
- վտանգել (vtangel)
- անվտանգ (anvtang)
Old Armenian
Alternative forms
- վտանկ (vtank)
Etymology
From Middle Persian *vitang, from Old Persian *vitanka- (“hardship, peril, misfortune”), composed of the preverb *vi- (“down”) and the root *tanč- (“to twist (together), become narrow, dense, constrict”). Compare also from this root Middle Persian tng (tang, “narrow”) and Persian تنگ (tang, “narrow”). See also թանձր (tʿanjr).
Noun
վտանգ • (vtang)
- peril, danger, risk, chance, hazard, ill, misfortune
- վտանգաւ ― vtangaw ― perilously, hazardously, dangerously
- ի վտանգ արկանել, դնել ի վտանգի, մատնել ի վտանգ ― i vtang arkanel, dnel i vtangi, matnel i vtang ― to put in jeopardy, to endanger, to compromise
- ի վտանգ արկանել զանձն ― i vtang arkanel zanjn ― to put oneself in jeopardy, to risk or venture oneself
- ի վտանգի լինել ― i vtangi linel ― to be in jeopardy, to incur danger, to run risk
- խուսել, փրկել ի վտանգից ― xusel, pʿrkel i vtangicʿ ― to shun danger, to avoid perils
- նաւն ի վտանգի կայր խորտակել ― nawn i vtangi kayr xortakel ― the ship was in danger of being wrecked
- վտանգ ի վերայ կայր նորա ― vtang i veray kayr nora ― he was in peril
- վտանգ է նմա ― vtang ē nma ― he is in danger, he runs the risk of
- վտանգաւ կենացն ― vtangaw kenacʿn ― at the risk of his life
- վտանգաւ անձինս ― vtangaw anjins ― at the peril of my life
- punishment
- (as an adjective) sick, ill
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | վտանգ (vtang) | վտանգք (vtangkʿ) | |
| genitive | վտանգի (vtangi) | վտանգից (vtangicʿ) | |
| dative | վտանգի (vtangi) | վտանգից (vtangicʿ) | |
| accusative | վտանգ (vtang) | վտանգս (vtangs) | |
| ablative | վտանգէ (vtangē) | վտանգից (vtangicʿ) | |
| instrumental | վտանգիւ (vtangiw) | վտանգիւք (vtangiwkʿ) | |
| locative | վտանգի (vtangi) | վտանգս (vtangs) | |
| only genitive singular վտանգի (vtangi) is attested classically | |||
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | վտանգ (vtang) | վտանգք (vtangkʿ) | |
| genitive | վտանգի (vtangi) | վտանգաց (vtangacʿ) | |
| dative | վտանգի (vtangi) | վտանգաց (vtangacʿ) | |
| accusative | վտանգ (vtang) | վտանգս (vtangs) | |
| ablative | վտանգէ (vtangē) | վտանգաց (vtangacʿ) | |
| instrumental | վտանգաւ (vtangaw) | վտանգաւք = վտանգօք (vtangawkʿ = vtangōkʿ) | |
| locative | վտանգի (vtangi) | վտանգս (vtangs) | |
| only genitive singular վտանգի (vtangi) is attested classically | |||
Derived terms
- անվտանգ (anvtang)
- անվտանգաւոր (anvtangawor)
- անվտանգելի (anvtangeli)
- բազմավտանգ (bazmavtang)
- վտանգագործ (vtangagorc)
- վտանգալի (vtangali)
- վտանգալից (vtangalicʿ)
- վտանգական (vtangakan)
- վտանգակիր (vtangakir)
- վտանգակից (vtangakicʿ)
- վտանգաւոր (vtangawor)
- վտանգեմ (vtangem)
- վտանգեցուցանեմ (vtangecʿucʿanem)
- վտանգեցուցիչ (vtangecʿucʿičʿ)
- վտանգիմ (vtangim)
- վտանգութիւն (vtangutʿiwn)
- վտանգումն (vtangumn)
Descendants
- Armenian: վտանգ (vtang)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “վտանգ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “վտանգ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press