վարս
Armenian
Etymology
From Old Armenian վարս (vars).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [vɑɾs]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [vɑɾs]
Noun
վարս • (vars)
- (archaic, poetic) hair
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | վարս (vars) | վարսեր (varser) | ||
| dative | վարսի (varsi) | վարսերի (varseri) | ||
| ablative | վարսից (varsicʿ) | վարսերից (varsericʿ) | ||
| instrumental | վարսով (varsov) | վարսերով (varserov) | ||
| locative | վարսում (varsum) | վարսերում (varserum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | վարսը/վարսն (varsə/varsn) | վարսերը/վարսերն (varserə/varsern) | ||
| dative | վարսին (varsin) | վարսերին (varserin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | վարսս (varss) | վարսերս (varsers) | ||
| dative | վարսիս (varsis) | վարսերիս (varseris) | ||
| ablative | վարսիցս (varsicʿs) | վարսերիցս (varsericʿs) | ||
| instrumental | վարսովս (varsovs) | վարսերովս (varserovs) | ||
| locative | վարսումս (varsums) | վարսերումս (varserums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | վարսդ (varsd) | վարսերդ (varserd) | ||
| dative | վարսիդ (varsid) | վարսերիդ (varserid) | ||
| ablative | վարսիցդ (varsicʿd) | վարսերիցդ (varsericʿd) | ||
| instrumental | վարսովդ (varsovd) | վարսերովդ (varserovd) | ||
| locative | վարսումդ (varsumd) | վարսերումդ (varserumd) | ||
Old Armenian
Etymology
From Iranian. Compare Middle Persian [script needed] (wls /wars/, “hair”), Sogdian [script needed] (wrs /wars/, “hair”), Avestan 𐬬𐬀𐬭𐬆𐬯𐬀 (varəsa, “hair”), Persian گرس (gurs, “curled hair”).
Noun
վարս • (vars)
- hair, head of hair, locks, tresses
- վարսք առիւծու, ձիոյ ― varskʿ aṙiwcu, jioy ― mane
- վարսք գեղածփեալ ― varskʿ gełacpʿeal ― waving, flowing locks
- հողս արկանել զվարսիւք ― hołs arkanel zvarsiwkʿ ― to cover the head with ashes
- (astronomy) coma, beams
- վարսք գիսաւորի ― varskʿ gisawori ― beams or tail of a comet
- վարսք Բերինիկեայ ― varskʿ Berinikeay ― Berenice's hair, coma Berenicis
- (figuratively) foliage, leafy branches, leaves, green dress
Usage notes
The word was usually used in the plural: վարսք (varskʿ).
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | վարս (vars) | վարսք (varskʿ) | |
| genitive | վարսի (varsi) | վարսից (varsicʿ) | |
| dative | վարսի (varsi) | վարսից (varsicʿ) | |
| accusative | վարս (vars) | վարսս (varss) | |
| ablative | վարսէ (varsē) | վարսից (varsicʿ) | |
| instrumental | վարսիւ (varsiw) | վարսիւք (varsiwkʿ) | |
| locative | վարսի (varsi) | վարսս (varss) |
Derived terms
- բարձրավարս (barjravars)
- թաղկավարս (tʿałkavars)
- ծաղկավարս (całkavars)
- ոսկեվարսեալ (oskevarseal)
- սպիտակավարսք (spitakavarskʿ)
- վարսագեղ (varsageł)
- վարսագեղեալ (varsagełeal)
- վարսագեղութիւն (varsagełutʿiwn)
- վարսադիտակ (varsaditak)
- վարսակ (varsak)
- վարսակալ (varsakal)
- վարսական (varsakan)
- վարսաձեւ (varsajew)
- վարսամ (varsam)
- վարսամնահար (varsamnahar)
- վարսավիրայ (varsaviray)
- վարսաւիրայ (varsawiray)
- վարսաւոր (varsawor)
- վարսաւորական (varsaworakan)
- վարսաւորեմ (varsaworem)
- վարսաւորիմ (varsaworim)
- վարսաւորութիւն (varsaworutʿiwn)
- վարսեալ (varseal)
Related terms
- վարշամակ (varšamak)
Descendants
- Armenian: վարս (vars)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “վարս”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “վարս”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “վարս”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press