վարել
Armenian
Etymology
From Old Armenian վարեմ (varem).
Pronunciation
Audio (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [vɑˈɾɛl]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [vɑˈɾɛl]
Verb
վարել • (varel)
- to plough, till
- արտը վարել ― artə varel ― to plough the field
- to conduct, direct, manage
- բանակցություններ վարել ― banakcʿutʿyunner varel ― to conduct negotiations
- to drive, conduct (operate a wheeled motorized vehicle)
- մեքենա վարել ― mekʿena varel ― to drive a car
Inflection
conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | վարել (varel) | imperfective converb | վարում (varum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | վարվել (varvel) | simultaneous converb | վարելիս (varelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | վարել (varel) | ||||
| aorist stem | վար- (var-) | future converb I | վարելու (varelu) | ||||
| resultative participle | վարած (varac) | future converb II | վարելիք (varelikʿ) | ||||
| subject participle | վարող (varoł) | connegative converb | վարի (vari) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | վարում եմ (varum em) | վարում ես (varum es) | վարում է (varum ē) | վարում ենք (varum enkʿ) | վարում եք (varum ekʿ) | վարում են (varum en) | |
| past imperfective | վարում էի (varum ēi) | վարում էիր (varum ēir) | վարում էր (varum ēr) | վարում էինք (varum ēinkʿ) | վարում էիք (varum ēikʿ) | վարում էին (varum ēin) | |
| future | վարելու եմ (varelu em) | վարելու ես (varelu es) | վարելու է (varelu ē) | վարելու ենք (varelu enkʿ) | վարելու եք (varelu ekʿ) | վարելու են (varelu en) | |
| past future | վարելու էի (varelu ēi) | վարելու էիր (varelu ēir) | վարելու էր (varelu ēr) | վարելու էինք (varelu ēinkʿ) | վարելու էիք (varelu ēikʿ) | վարելու էին (varelu ēin) | |
| present perfect | վարել եմ (varel em) | վարել ես (varel es) | վարել է (varel ē) | վարել ենք (varel enkʿ) | վարել եք (varel ekʿ) | վարել են (varel en) | |
| pluperfect | վարել էի (varel ēi) | վարել էիր (varel ēir) | վարել էր (varel ēr) | վարել էինք (varel ēinkʿ) | վարել էիք (varel ēikʿ) | վարել էին (varel ēin) | |
| aorist (past perfective) | վարեցի, վարի* (varecʿi, vari*) | վարեցիր, վարիր* (varecʿir, varir*) | վարեց (varecʿ) | վարեցինք, վարինք* (varecʿinkʿ, varinkʿ*) | վարեցիք, վարիք* (varecʿikʿ, varikʿ*) | վարեցին, վարին* (varecʿin, varin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | վարեմ (varem) | վարես (vares) | վարի (vari) | վարենք (varenkʿ) | վարեք (varekʿ) | վարեն (varen) | |
| past | վարեի (varei) | վարեիր (vareir) | վարեր (varer) | վարեինք (vareinkʿ) | վարեիք (vareikʿ) | վարեին (varein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կվարեմ (kvarem) | կվարես (kvares) | կվարի (kvari) | կվարենք (kvarenkʿ) | կվարեք (kvarekʿ) | կվարեն (kvaren) | |
| past | կվարեի (kvarei) | կվարեիր (kvareir) | կվարեր (kvarer) | կվարեինք (kvareinkʿ) | կվարեիք (kvareikʿ) | կվարեին (kvarein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | վարի՛ր, վարի՛* (varír, varí*) | — | — | վարե՛ք, վարեցե՛ք** (varékʿ, varecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չվարել (čʿvarel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չվարած (čʿvarac) | ||||||
| subject participle | չվարող (čʿvaroł) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ վարում (čʿem varum) | չես վարում (čʿes varum) | չի վարում (čʿi varum) | չենք վարում (čʿenkʿ varum) | չեք վարում (čʿekʿ varum) | չեն վարում (čʿen varum) | |
| past imperfective | չէի վարում (čʿēi varum) | չէիր վարում (čʿēir varum) | չէր վարում (čʿēr varum) | չէինք վարում (čʿēinkʿ varum) | չէիք վարում (čʿēikʿ varum) | չէին վարում (čʿēin varum) | |
| future | չեմ վարելու (čʿem varelu) | չես վարելու (čʿes varelu) | չի վարելու (čʿi varelu) | չենք վարելու (čʿenkʿ varelu) | չեք վարելու (čʿekʿ varelu) | չեն վարելու (čʿen varelu) | |
| past future | չէի վարելու (čʿēi varelu) | չէիր վարելու (čʿēir varelu) | չէր վարելու (čʿēr varelu) | չէինք վարելու (čʿēinkʿ varelu) | չէիք վարելու (čʿēikʿ varelu) | չէին վարելու (čʿēin varelu) | |
| present perfect | չեմ վարել (čʿem varel) | չես վարել (čʿes varel) | չի վարել (čʿi varel) | չենք վարել (čʿenkʿ varel) | չեք վարել (čʿekʿ varel) | չեն վարել (čʿen varel) | |
| pluperfect | չէի վարել (čʿēi varel) | չէիր վարել (čʿēir varel) | չէր վարել (čʿēr varel) | չէինք վարել (čʿēinkʿ varel) | չէիք վարել (čʿēikʿ varel) | չէին վարել (čʿēin varel) | |
| aorist (past perfective) | չվարեցի, չվարի* (čʿvarecʿi, čʿvari*) | չվարեցիր, չվարիր* (čʿvarecʿir, čʿvarir*) | չվարեց (čʿvarecʿ) | չվարեցինք, չվարինք* (čʿvarecʿinkʿ, čʿvarinkʿ*) | չվարեցիք, չվարիք* (čʿvarecʿikʿ, čʿvarikʿ*) | չվարեցին, չվարին* (čʿvarecʿin, čʿvarin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չվարեմ (čʿvarem) | չվարես (čʿvares) | չվարի (čʿvari) | չվարենք (čʿvarenkʿ) | չվարեք (čʿvarekʿ) | չվարեն (čʿvaren) | |
| past | չվարեի (čʿvarei) | չվարեիր (čʿvareir) | չվարեր (čʿvarer) | չվարեինք (čʿvareinkʿ) | չվարեիք (čʿvareikʿ) | չվարեին (čʿvarein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ վարի (čʿem vari) | չես վարի (čʿes vari) | չի վարի (čʿi vari) | չենք վարի (čʿenkʿ vari) | չեք վարի (čʿekʿ vari) | չեն վարի (čʿen vari) | |
| past | չէի վարի (čʿēi vari) | չէիր վարի (čʿēir vari) | չէր վարի (čʿēr vari) | չէինք վարի (čʿēinkʿ vari) | չէիք վարի (čʿēikʿ vari) | չէին վարի (čʿēin vari) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ վարիր, մի՛ վարի* (mí varir, mí vari*) | — | — | մի՛ վարեք, մի՛ վարեցեք** (mí varekʿ, mí varecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | վարել (varel) | |||
| dative | վարելու (varelu) | |||
| ablative | վարելուց (varelucʿ) | |||
| instrumental | վարելով (varelov) | |||
| locative | վարելում (varelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | վարելը/վարելն (varelə/vareln) | |||
| dative | վարելուն (varelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | վարելս (varels) | |||
| dative | վարելուս (varelus) | |||
| ablative | վարելուցս (varelucʿs) | |||
| instrumental | վարելովս (varelovs) | |||
| locative | վարելումս (varelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | վարելդ (vareld) | |||
| dative | վարելուդ (varelud) | |||
| ablative | վարելուցդ (varelucʿd) | |||
| instrumental | վարելովդ (varelovd) | |||
| locative | վարելումդ (varelumd) | |||
Derived terms
- գրադարանավար (gradaranavar)
- խմբավար (xmbavar)
- կայքավար (kaykʿavar)
- կարգավար (kargavar)
- հաղորդավար (hałordavar)
- մրցավար (mrcʿavar)
- վարորդ (varord)
Old Armenian
Verb
վարել • (varel)
- infinitive of վարեմ (varem)
Declension
o-type
| singular (uncountable) | |
|---|---|
| nominative | վարել (varel) |
| genitive | վարելոյ (vareloy) |
| dative | վարելոյ (vareloy) |
| accusative | վարել (varel) |
| ablative | վարելոյ (vareloy) |
| instrumental | վարելով (varelov) |
| locative | վարել (varel) |