ստութիւն
Old Armenian
Etymology
սուտ (sut) + -ութիւն (-utʿiwn)
Noun
ստութիւն • (stutʿiwn)
- falsehood, lie
- 6th century, Philo of Alexandria, I linelutʿeann xndrocʿ ew lucmancʿ [Questions and Answers on Genesis] 2.62:[1][2]
- Ամենաբարւոք եւ առանց ստութեան այս հրաման պատասխանոյ յա՟յ ելեալ է․ քանզի մահկանացու ոչինչ կերպարանիլ ի նմանութիւն առ վերնագոյնն եւ առ հայրն ամենեցուն կարէր, այլ առ երկրորդն ա՟ծ՝ որ է նորա բան։ Քանզի պարտ է բանականին մարդկան ոգւոյ՝ տիպ ա՟ծային բանին ձեւանալ․ վասն զի առաջին բանին՝ ա՟ծ վեհագոյն է, ամենաբանական բնութիւնն․ իսկ այն որ ի վեր քան զբանն է, ի լաւագունին եւ յառանձինն իմն անցեալ կայ ի տեսակի, զի՞նչ պարտ էր եղելոյ նման նորա բերել։ Բայց սակայն կամի եւ զայն ազդել, զի իրաւագոյն ա՟ծ վրէժ խնդրէ, զաստեացն եւ զճահաւորաց, վասն կրելոյ իմն այսմ առ նորա բանն զընտանութիւն․ որոյ է եւ մարդկային միտքն նմանութիւն եւ կերպարան։
- Amenabarwokʿ ew aṙancʿ stutʿean ays hraman patasxanoy ya.y eleal ē; kʿanzi mahkanacʿu očʿinčʿ kerparanil i nmanutʿiwn aṙ vernagoynn ew aṙ hayrn amenecʿun karēr, ayl aṙ erkrordn a.c, or ē nora ban. Kʿanzi part ē banakanin mardkan ogwoy, tip a.cayin banin jewanal; vasn zi aṙaǰin banin, a.c vehagoyn ē, amenabanakan bnutʿiwnn; isk ayn or i ver kʿan zbann ē, i lawagunin ew yaṙanjinn imn ancʿeal kay i tesaki, zi?nčʿ part ēr ełeloy nman nora berel. Baycʿ sakayn kami ew zayn azdel, zi irawagoyn a.c vrēž xndrē, zasteacʿn ew zčahaworacʿ, vasn kreloy imn aysm aṙ nora bann zəntanutʿiwn; oroy ē ew mardkayin mitkʿn nmanutʿiwn ew kerparan.
- Translation by Ralph Marcus
- Most excellently and veraciously this oracle was given by God. For nothing mortal can be made in the likeness of the most high One and Father of the universe but (only) in that of the second God, who is His Logos. For it was right that the rational (part) of the human soul should be formed as an impression by the divine Logos, since the pre-Logos God is superior to every rational nature. But He who is above the Logos (and) exists in the best and in a special form—what thing that comes into being can rightfully bear His likeness? Moreover, Scripture wishes also to show that God most justly avenges the virtuous and decent men because they have a certain kinship with His Logos, of which the human mind is a likeness and image.
- Ամենաբարւոք եւ առանց ստութեան այս հրաման պատասխանոյ յա՟յ ելեալ է․ քանզի մահկանացու ոչինչ կերպարանիլ ի նմանութիւն առ վերնագոյնն եւ առ հայրն ամենեցուն կարէր, այլ առ երկրորդն ա՟ծ՝ որ է նորա բան։ Քանզի պարտ է բանականին մարդկան ոգւոյ՝ տիպ ա՟ծային բանին ձեւանալ․ վասն զի առաջին բանին՝ ա՟ծ վեհագոյն է, ամենաբանական բնութիւնն․ իսկ այն որ ի վեր քան զբանն է, ի լաւագունին եւ յառանձինն իմն անցեալ կայ ի տեսակի, զի՞նչ պարտ էր եղելոյ նման նորա բերել։ Բայց սակայն կամի եւ զայն ազդել, զի իրաւագոյն ա՟ծ վրէժ խնդրէ, զաստեացն եւ զճահաւորաց, վասն կրելոյ իմն այսմ առ նորա բանն զընտանութիւն․ որոյ է եւ մարդկային միտքն նմանութիւն եւ կերպարան։
Declension
n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ստութիւն (stutʿiwn) | ստութիւնք (stutʿiwnkʿ) | |
| genitive | ստութեան (stutʿean) | ստութեանց (stutʿeancʿ) | |
| dative | ստութեան (stutʿean) | ստութեանց (stutʿeancʿ) | |
| accusative | ստութիւն (stutʿiwn) | ստութիւնս (stutʿiwns) | |
| ablative | ստութենէ (stutʿenē) | ստութեանց (stutʿeancʿ) | |
| instrumental | ստութեամբ (stutʿeamb) | ստութեամբք (stutʿeambkʿ) | |
| locative | ստութեան (stutʿean) | ստութիւնս (stutʿiwns) |
Descendants
- Armenian: ստություն (stutʿyun)
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “ստութիւն”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ստութիւն”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
References
- Awgereancʿ, Mkrtičʿ (1826) Pʿiloni Ebrayecʿwoy mnacʿordkʿ i hays, or en Meknutʿiwn Cnndocʿ ew Elicʿ, Čaṙkʿ i Sampʿson, i Yovnan, ew yeris mankuns kam i hreštaks [Philonis Judaei paralipomena armena. Libri videlicet quatuor in Genesin, libri duo in Exodum, sermo unus de Sampsone, alter de Iona, tertius de tribus angelis Abraamo apparentibus], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 146–147
- Marcus, Ralph (1953) Philo: Supplement I: Questions and Answers on Genesis (The Loeb Classical Library), Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, pages 150–151