սեյլան
Armenian
Etymology
From Persian سیلان (saylān, “the island of Ceylon”), probably via Turkic: compare Ottoman Turkish سیلان تاشی (Seylan taşı, “garnet”, literally “Ceylon stone”).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [sɛjˈlɑn]
Noun
սեյլան • (seylan) (dialectal)
- garnet
- Synonym: նռնաքար (nṙnakʿar)
- 1662, Arakʿel Dawrižecʿi, Girkʿ patmutʿeancʿ [Book of Histories] 53:
- Սարդիոնն, որ է սէյլանն, արիւն որ երթայ յինքենէ․ ի քթէն կամ յայլ տեղեաց, որ երկաթի կամ քարի եարայ չլինի․ նա զսէյլանն ի հետն պահելն զարիւն կտրէ, եւ ի կրակ չի այրիր որպէս զեաղութն՝ որպէս որ ի կրակն մտանէ՝ նոյնպէս ելանէ, եւ ոչ գոյնն աւերի եւ ոչ ճիլան։ Նոյնպէս եւ դեղին սէյլանն, որ է թիլայ եւ պիճատի եւ տպազիօն ասեն։
- Sardionn, or ē sēylann, ariwn or ertʿay yinkʿenē; i kʿtʿēn kam yayl tełeacʿ, or erkatʿi kam kʿari earay čʿlini; na zsēylann i hetn paheln zariwn ktrē, ew i krak čʿi ayrir orpēs zeałutʿn, orpēs or i krakn mtanē, noynpēs elanē, ew očʿ goynn aweri ew očʿ čilan. Noynpēs ew dełin sēylann, or ē tʿilay ew pičati ew tpaziōn asen.
- Սարդիոնն, որ է սէյլանն, արիւն որ երթայ յինքենէ․ ի քթէն կամ յայլ տեղեաց, որ երկաթի կամ քարի եարայ չլինի․ նա զսէյլանն ի հետն պահելն զարիւն կտրէ, եւ ի կրակ չի այրիր որպէս զեաղութն՝ որպէս որ ի կրակն մտանէ՝ նոյնպէս ելանէ, եւ ոչ գոյնն աւերի եւ ոչ ճիլան։ Նոյնպէս եւ դեղին սէյլանն, որ է թիլայ եւ պիճատի եւ տպազիօն ասեն։
- ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 53:[1]
- սէլեան․ կրանաթօ
- sēlean; kranatʿō
- սէլեան (sēlean) = granato
- սէլեան․ կրանաթօ
- 1712 – 1718, Sarhad, son of Šahveli, Account Book :[2]
- որ Զ դանայ ալմազ մատանի առի, ոսկէ եւ սէլանօվ
- or Z danay almaz matani aṙi, oskē ew sēlanōv
- որ Զ դանայ ալմազ մատանի առի, ոսկէ եւ սէլանօվ
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | սեյլան (seylan) | սեյլաններ (seylanner) | ||
| dative | սեյլանի (seylani) | սեյլանների (seylanneri) | ||
| ablative | սեյլանից (seylanicʿ) | սեյլաններից (seylannericʿ) | ||
| instrumental | սեյլանով (seylanov) | սեյլաններով (seylannerov) | ||
| locative | սեյլանում (seylanum) | սեյլաններում (seylannerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | սեյլանը/սեյլանն (seylanə/seylann) | սեյլանները/սեյլաններն (seylannerə/seylannern) | ||
| dative | սեյլանին (seylanin) | սեյլաններին (seylannerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | սեյլանս (seylans) | սեյլաններս (seylanners) | ||
| dative | սեյլանիս (seylanis) | սեյլաններիս (seylanneris) | ||
| ablative | սեյլանիցս (seylanicʿs) | սեյլաններիցս (seylannericʿs) | ||
| instrumental | սեյլանովս (seylanovs) | սեյլաններովս (seylannerovs) | ||
| locative | սեյլանումս (seylanums) | սեյլաններումս (seylannerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | սեյլանդ (seyland) | սեյլաններդ (seylannerd) | ||
| dative | սեյլանիդ (seylanid) | սեյլաններիդ (seylannerid) | ||
| ablative | սեյլանիցդ (seylanicʿd) | սեյլաններիցդ (seylannericʿd) | ||
| instrumental | սեյլանովդ (seylanovd) | սեյլաններովդ (seylannerovd) | ||
| locative | սեյլանումդ (seylanumd) | սեյլաններումդ (seylannerumd) | ||
Alternative forms
- սելյան (selyan), սելան (selan), սիլան (silan)
- սէյլան (sēylan), սէլեան (sēlean), սէլան (sēlan) – traditional orthography spelling
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1979), “սէյլան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume IV, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 208a
- Riggs, Elias (1847), “սէլեան”, in A Vocabulary of Words Used in Modern Armenian But Not Found in the Ancient Armenian Lexicons, Smyrna: W. Griffitt, page 127
- Šahvelu ordi Sarhad (1994), Xačʿikyan Š. L., Pʿapʿazyan H. D., editors, Šahvelu ordi Sarhadi hašvetumarə [The Account Book of Sarhad, son of Šahveli] (Tntesakan patmutʿyan vaveragrer; 2) (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 180
- Sargsyan, Artem et al., editors (2008), “սելյան”, in Hayocʿ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume V, Yerevan: Hayastan, page 206b
- Sargsyan, Artem et al., editors (2008), “սեյլան”, in Hayocʿ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume V, Yerevan: Hayastan, page 299b
References
- Orengo, Alessandro (2019), “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, pages 241–242
- Šahvelu ordi Sarhad (1994), Xačʿikyan Š. L., Pʿapʿazyan H. D., editors, Šahvelu ordi Sarhadi hašvetumarə [The Account Book of Sarhad, son of Šahveli] (Tntesakan patmutʿyan vaveragrer; 2) (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 81