սեղմել
Armenian
Alternative forms
- սղմել (słmel), սխմել (sxmel)
Etymology
From Old Armenian սեղմեմ (sełmem), from սեղմ (sełm). The forms with /ə/ and /χ/ influenced by Ottoman Turkish صیقمق (sıkmak, “to squeeze”).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [sɛʁˈmɛl]
- (Eastern Armenian, colloquial) IPA(key): [sɛχˈmɛl]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [sɛʁˈmɛl]
- (Western Armenian, colloquial) IPA(key): [sɛχˈmɛl]
Audio (Eastern Armenian, colloquial) (file)
Verb
սեղմել • (sełmel)
- to squeeze
- ձեռք հեղմել ― jeṙkʿ hełmel ― to shake hands
- (figuratively) to put under pressure
- to compress, to condense
Inflection
conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | սեղմել (sełmel) | imperfective converb | սեղմում (sełmum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | սեղմվել (sełmvel) | simultaneous converb | սեղմելիս (sełmelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | սեղմել (sełmel) | ||||
| aorist stem | սեղմ- (sełm-) | future converb I | սեղմելու (sełmelu) | ||||
| resultative participle | սեղմած (sełmac) | future converb II | սեղմելիք (sełmelikʿ) | ||||
| subject participle | սեղմող (sełmoł) | connegative converb | սեղմի (sełmi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | սեղմում եմ (sełmum em) | սեղմում ես (sełmum es) | սեղմում է (sełmum ē) | սեղմում ենք (sełmum enkʿ) | սեղմում եք (sełmum ekʿ) | սեղմում են (sełmum en) | |
| past imperfective | սեղմում էի (sełmum ēi) | սեղմում էիր (sełmum ēir) | սեղմում էր (sełmum ēr) | սեղմում էինք (sełmum ēinkʿ) | սեղմում էիք (sełmum ēikʿ) | սեղմում էին (sełmum ēin) | |
| future | սեղմելու եմ (sełmelu em) | սեղմելու ես (sełmelu es) | սեղմելու է (sełmelu ē) | սեղմելու ենք (sełmelu enkʿ) | սեղմելու եք (sełmelu ekʿ) | սեղմելու են (sełmelu en) | |
| past future | սեղմելու էի (sełmelu ēi) | սեղմելու էիր (sełmelu ēir) | սեղմելու էր (sełmelu ēr) | սեղմելու էինք (sełmelu ēinkʿ) | սեղմելու էիք (sełmelu ēikʿ) | սեղմելու էին (sełmelu ēin) | |
| present perfect | սեղմել եմ (sełmel em) | սեղմել ես (sełmel es) | սեղմել է (sełmel ē) | սեղմել ենք (sełmel enkʿ) | սեղմել եք (sełmel ekʿ) | սեղմել են (sełmel en) | |
| pluperfect | սեղմել էի (sełmel ēi) | սեղմել էիր (sełmel ēir) | սեղմել էր (sełmel ēr) | սեղմել էինք (sełmel ēinkʿ) | սեղմել էիք (sełmel ēikʿ) | սեղմել էին (sełmel ēin) | |
| aorist (past perfective) | սեղմեցի, սեղմի* (sełmecʿi, sełmi*) | սեղմեցիր, սեղմիր* (sełmecʿir, sełmir*) | սեղմեց (sełmecʿ) | սեղմեցինք, սեղմինք* (sełmecʿinkʿ, sełminkʿ*) | սեղմեցիք, սեղմիք* (sełmecʿikʿ, sełmikʿ*) | սեղմեցին, սեղմին* (sełmecʿin, sełmin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | սեղմեմ (sełmem) | սեղմես (sełmes) | սեղմի (sełmi) | սեղմենք (sełmenkʿ) | սեղմեք (sełmekʿ) | սեղմեն (sełmen) | |
| past | սեղմեի (sełmei) | սեղմեիր (sełmeir) | սեղմեր (sełmer) | սեղմեինք (sełmeinkʿ) | սեղմեիք (sełmeikʿ) | սեղմեին (sełmein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կսեղմեմ (ksełmem) | կսեղմես (ksełmes) | կսեղմի (ksełmi) | կսեղմենք (ksełmenkʿ) | կսեղմեք (ksełmekʿ) | կսեղմեն (ksełmen) | |
| past | կսեղմեի (ksełmei) | կսեղմեիր (ksełmeir) | կսեղմեր (ksełmer) | կսեղմեինք (ksełmeinkʿ) | կսեղմեիք (ksełmeikʿ) | կսեղմեին (ksełmein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | սեղմի՛ր, սեղմի՛* (sełmír, sełmí*) | — | — | սեղմե՛ք, սեղմեցե՛ք** (sełmékʿ, sełmecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չսեղմել (čʿsełmel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չսեղմած (čʿsełmac) | ||||||
| subject participle | չսեղմող (čʿsełmoł) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ սեղմում (čʿem sełmum) | չես սեղմում (čʿes sełmum) | չի սեղմում (čʿi sełmum) | չենք սեղմում (čʿenkʿ sełmum) | չեք սեղմում (čʿekʿ sełmum) | չեն սեղմում (čʿen sełmum) | |
| past imperfective | չէի սեղմում (čʿēi sełmum) | չէիր սեղմում (čʿēir sełmum) | չէր սեղմում (čʿēr sełmum) | չէինք սեղմում (čʿēinkʿ sełmum) | չէիք սեղմում (čʿēikʿ sełmum) | չէին սեղմում (čʿēin sełmum) | |
| future | չեմ սեղմելու (čʿem sełmelu) | չես սեղմելու (čʿes sełmelu) | չի սեղմելու (čʿi sełmelu) | չենք սեղմելու (čʿenkʿ sełmelu) | չեք սեղմելու (čʿekʿ sełmelu) | չեն սեղմելու (čʿen sełmelu) | |
| past future | չէի սեղմելու (čʿēi sełmelu) | չէիր սեղմելու (čʿēir sełmelu) | չէր սեղմելու (čʿēr sełmelu) | չէինք սեղմելու (čʿēinkʿ sełmelu) | չէիք սեղմելու (čʿēikʿ sełmelu) | չէին սեղմելու (čʿēin sełmelu) | |
| present perfect | չեմ սեղմել (čʿem sełmel) | չես սեղմել (čʿes sełmel) | չի սեղմել (čʿi sełmel) | չենք սեղմել (čʿenkʿ sełmel) | չեք սեղմել (čʿekʿ sełmel) | չեն սեղմել (čʿen sełmel) | |
| pluperfect | չէի սեղմել (čʿēi sełmel) | չէիր սեղմել (čʿēir sełmel) | չէր սեղմել (čʿēr sełmel) | չէինք սեղմել (čʿēinkʿ sełmel) | չէիք սեղմել (čʿēikʿ sełmel) | չէին սեղմել (čʿēin sełmel) | |
| aorist (past perfective) | չսեղմեցի, չսեղմի* (čʿsełmecʿi, čʿsełmi*) | չսեղմեցիր, չսեղմիր* (čʿsełmecʿir, čʿsełmir*) | չսեղմեց (čʿsełmecʿ) | չսեղմեցինք, չսեղմինք* (čʿsełmecʿinkʿ, čʿsełminkʿ*) | չսեղմեցիք, չսեղմիք* (čʿsełmecʿikʿ, čʿsełmikʿ*) | չսեղմեցին, չսեղմին* (čʿsełmecʿin, čʿsełmin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չսեղմեմ (čʿsełmem) | չսեղմես (čʿsełmes) | չսեղմի (čʿsełmi) | չսեղմենք (čʿsełmenkʿ) | չսեղմեք (čʿsełmekʿ) | չսեղմեն (čʿsełmen) | |
| past | չսեղմեի (čʿsełmei) | չսեղմեիր (čʿsełmeir) | չսեղմեր (čʿsełmer) | չսեղմեինք (čʿsełmeinkʿ) | չսեղմեիք (čʿsełmeikʿ) | չսեղմեին (čʿsełmein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ սեղմի (čʿem sełmi) | չես սեղմի (čʿes sełmi) | չի սեղմի (čʿi sełmi) | չենք սեղմի (čʿenkʿ sełmi) | չեք սեղմի (čʿekʿ sełmi) | չեն սեղմի (čʿen sełmi) | |
| past | չէի սեղմի (čʿēi sełmi) | չէիր սեղմի (čʿēir sełmi) | չէր սեղմի (čʿēr sełmi) | չէինք սեղմի (čʿēinkʿ sełmi) | չէիք սեղմի (čʿēikʿ sełmi) | չէին սեղմի (čʿēin sełmi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ սեղմիր, մի՛ սեղմի* (mí sełmir, mí sełmi*) | — | — | մի՛ սեղմեք, մի՛ սեղմեցեք** (mí sełmekʿ, mí sełmecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | սեղմել (sełmel) | |||
| dative | սեղմելու (sełmelu) | |||
| ablative | սեղմելուց (sełmelucʿ) | |||
| instrumental | սեղմելով (sełmelov) | |||
| locative | սեղմելում (sełmelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | սեղմելը/սեղմելն (sełmelə/sełmeln) | |||
| dative | սեղմելուն (sełmelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | սեղմելս (sełmels) | |||
| dative | սեղմելուս (sełmelus) | |||
| ablative | սեղմելուցս (sełmelucʿs) | |||
| instrumental | սեղմելովս (sełmelovs) | |||
| locative | սեղմելումս (sełmelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | սեղմելդ (sełmeld) | |||
| dative | սեղմելուդ (sełmelud) | |||
| ablative | սեղմելուցդ (sełmelucʿd) | |||
| instrumental | սեղմելովդ (sełmelovd) | |||
| locative | սեղմելումդ (sełmelumd) | |||
Derived terms
- ձեռքսեղմում (jeṙkʿsełmum)
- սեղմիրան (sełmiran)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “սեղմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press