սառն
Armenian
Alternative forms
- սառ (saṙ) – colloquial
- սառը (saṙə) – before consonants
Etymology
From Old Armenian սառն (saṙn).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ˈsɑrən]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ˈsɑɾən]
Adjective
սառն • (saṙn) (superlative ամենասառն)
- cold, cool
- Synonym: (of weather) ցուրտ (cʿurt)
- Antonym: տաք (takʿ)
- սառը ջուր ― saṙə ǰur ― cold water
- սառն աշուն ― saṙn ašun ― cold autumn
- (figuratively) unfriendly, cold
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | սառն (saṙn) | սառներ (saṙner) | ||
| dative | սառնի (saṙni) | սառների (saṙneri) | ||
| ablative | սառնից (saṙnicʿ) | սառներից (saṙnericʿ) | ||
| instrumental | սառնով (saṙnov) | սառներով (saṙnerov) | ||
| locative | սառնում (saṙnum) | սառներում (saṙnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | սառնը/սառնն (saṙnə/saṙnn) | սառները/սառներն (saṙnerə/saṙnern) | ||
| dative | սառնին (saṙnin) | սառներին (saṙnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | սառնս (saṙns) | սառներս (saṙners) | ||
| dative | սառնիս (saṙnis) | սառներիս (saṙneris) | ||
| ablative | սառնիցս (saṙnicʿs) | սառներիցս (saṙnericʿs) | ||
| instrumental | սառնովս (saṙnovs) | սառներովս (saṙnerovs) | ||
| locative | սառնումս (saṙnums) | սառներումս (saṙnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | սառնդ (saṙnd) | սառներդ (saṙnerd) | ||
| dative | սառնիդ (saṙnid) | սառներիդ (saṙnerid) | ||
| ablative | սառնիցդ (saṙnicʿd) | սառներիցդ (saṙnericʿd) | ||
| instrumental | սառնովդ (saṙnovd) | սառներովդ (saṙnerovd) | ||
| locative | սառնումդ (saṙnumd) | սառներումդ (saṙnerumd) | ||
Derived terms
- սառը զենք (saṙə zenkʿ)
- սառնապուր (saṙnapur)
- սառնավուն (saṙnavun)
- սառնարան (saṙnaran)
Old Armenian
Etymology
From Proto-Indo-European (the exact reconstruction is disputed). Cognate with Proto-Germanic *herzną, Proto-Slavic *sẽrnъ, Latvian sȩ̄rsna, Lithuanian šerkšnas.
Noun
սառն • (saṙn)
- ice
- հատոր սառանց ― hator saṙancʿ ― piece or block of ice
- glazed frost
- crystal
Declension
n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | սառն (saṙn) | - (-) | |
| genitive | սառին (saṙin) | սառանց (saṙancʿ) | |
| dative | սառին (saṙin) | սառանց (saṙancʿ) | |
| accusative | սառն (saṙn) | - (-) | |
| ablative | սառնէ (saṙnē) | սառանց (saṙancʿ) | |
| instrumental | սառամբ (saṙamb) | սառամբք (saṙambkʿ) | |
| locative | սառին (saṙin) | - (-) | |
| The plural nominative/accusative is not attested. | |||
Adjective
սառն • (saṙn)
- cold, frozen
Declension
n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | սառն (saṙn) | - (-) | |
| genitive | սառին (saṙin) | սառանց (saṙancʿ) | |
| dative | սառին (saṙin) | սառանց (saṙancʿ) | |
| accusative | սառն (saṙn) | - (-) | |
| ablative | սառնէ (saṙnē) | սառանց (saṙancʿ) | |
| instrumental | սառամբ (saṙamb) | սառամբք (saṙambkʿ) | |
| locative | սառին (saṙin) | - (-) | |
| The plural nominative/accusative is not attested. | |||
Derived terms
- թերասառոյց (tʿerasaṙoycʿ)
- մշտասառոյց (mštasaṙoycʿ)
- նախասառոյց (naxasaṙoycʿ)
- սառամանիք (saṙamanikʿ)
- սառամանուտ (saṙamanut)
- սառիմ (saṙim)
- սառնաբեր (saṙnaber)
- սառնագործ (saṙnagorc)
- սառնալիճ (saṙnalič)
- սառնախալ (saṙnaxal)
- սառնախառն (saṙnaxaṙn)
- սառնական (saṙnakan)
- սառնակառոյց (saṙnakaṙoycʿ)
- սառնակերպ (saṙnakerp)
- սառնակոյտ (saṙnakoyt)
- սառնահար (saṙnahar)
- սառնահրդեհ (saṙnahrdeh)
- սառնաձեւ (saṙnajew)
- սառնամած (saṙnamac)
- սառնամածեալ (saṙnamaceal)
- սառնամանի (saṙnamani)
- սառնամանուտ (saṙnamanut)
- սառնային (saṙnayin)
- սառնանամ (saṙnanam)
- սառնանման (saṙnanman)
- սառնաշէն (saṙnašēn)
- սառնապաղ (saṙnapał)
- սառնապան (saṙnapan)
- սառնապատ (saṙnapat)
- սառնասառոյց (saṙnasaṙoycʿ)
- սառնասեր (saṙnaser)
- սառնասոյզ (saṙnasoyz)
- սառնասոյր (saṙnasoyr)
- սառնասուզիմ (saṙnasuzim)
- սառնատես (saṙnates)
- սառնատեսակ (saṙnatesak)
- սառնացուցանեմ (saṙnacʿucʿanem)
- սառնացրտութիւն (saṙnacʿrtutʿiwn)
- սառնեղէն (saṙnełēn)
- սառնորակ (saṙnorak)
- սառնութիւն (saṙnutʿiwn)
- սառնում (saṙnum)
- սառոյց (saṙoycʿ)
- սառումն (saṙumn)
- սառուցանեմ (saṙucʿanem)
- սառչիմ (saṙčʿim)
- սարսուռ (sarsuṙ)
- ցրտասառիմ (cʿrtasaṙim)
- ցրտասառիմ (cʿrtasaṙim)
- ցրտասառն (cʿrtasaṙn)
- ցրտասառն (cʿrtasaṙn)
- ցրտասառոյց (cʿrtasaṙoycʿ)
- ցրտասառոյց (cʿrtasaṙoycʿ)
Descendants
- Middle Armenian: սառ (saṙ)
- Armenian: սառն (saṙn)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “սառն”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “սառն”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “սառն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “սառն”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik