ռազմ
Armenian
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian ռազմ (ṙazm).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [rɑzm]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɾɑzm]
Noun
ռազմ • (ṙazm)
- battle; war
- ռազմի դաշտ ― ṙazmi dašt ― battlefield
- ռազմի շեփոր՝ փող հնչեցնել ― ṙazmi šepʿor, pʿoł hnčʿecʿnel ― to make a trumpet call, to call to arms
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ռազմ (ṙazm) | ռազմեր (ṙazmer) | ||
| dative | ռազմի (ṙazmi) | ռազմերի (ṙazmeri) | ||
| ablative | ռազմից (ṙazmicʿ) | ռազմերից (ṙazmericʿ) | ||
| instrumental | ռազմով (ṙazmov) | ռազմերով (ṙazmerov) | ||
| locative | ռազմում (ṙazmum) | ռազմերում (ṙazmerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ռազմը/ռազմն (ṙazmə/ṙazmn) | ռազմերը/ռազմերն (ṙazmerə/ṙazmern) | ||
| dative | ռազմին (ṙazmin) | ռազմերին (ṙazmerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ռազմս (ṙazms) | ռազմերս (ṙazmers) | ||
| dative | ռազմիս (ṙazmis) | ռազմերիս (ṙazmeris) | ||
| ablative | ռազմիցս (ṙazmicʿs) | ռազմերիցս (ṙazmericʿs) | ||
| instrumental | ռազմովս (ṙazmovs) | ռազմերովս (ṙazmerovs) | ||
| locative | ռազմումս (ṙazmums) | ռազմերումս (ṙazmerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ռազմդ (ṙazmd) | ռազմերդ (ṙazmerd) | ||
| dative | ռազմիդ (ṙazmid) | ռազմերիդ (ṙazmerid) | ||
| ablative | ռազմիցդ (ṙazmicʿd) | ռազմերիցդ (ṙazmericʿd) | ||
| instrumental | ռազմովդ (ṙazmovd) | ռազմերովդ (ṙazmerovd) | ||
| locative | ռազմումդ (ṙazmumd) | ռազմերումդ (ṙazmerumd) | ||
Derived terms
- ռազմաճակատ (ṙazmačakat)
Old Armenian
Alternative forms
- ըռազմ (əṙazm)
Etymology
From Middle Persian [Book Pahlavi needed] (lcm /razm/, “battle, war”). Compare Persian رزم (razm, “war, battle”), Avestan 𐬭𐬀𐬯𐬨𐬀𐬥 (rasman, “battle array, army”). Ultimately from Proto-Indo-European *h₃reǵ-.
Noun
ռազմ • (ṙazm)
- battle array, rank, line, order
- ռազմ առնել, կարգել զռազմն ― ṙazm aṙnel, kargel zṙazmn ― to marshal, to array
- հատանել զռազմ պարուց զօրաց ― hatanel zṙazm parucʿ zōracʿ ― to put to rout, to disperse, to defeat, to discomfit
- battle, war
- ռազմ դնել, ի ռազմ մտանիլ ― ṙazm dnel, i ṙazm mtanil ― to make war, to fight, to assail
- 5th century, Ełišē, Vasn Vardanay ew Hayocʿ paterazmin [History of Vardan and the Armenian War] chapter 4, (1957 edition, page 96):[1]
- Այլ և դրօշից անգամ իւրաքանչիւրոց տեղեկանայր ի նմանէ․ և թէ քանի՛ գունդ զզօրսն բաժանիցեն, և ո՛ր ոք ի նոցանէ սաղարք լինիցին, և ո՛ր զօրագլուխ յորմէ կողմանէ յռազմ մտանիցէ, և զինչ անուանք իւրաքանչիւր համհարզացն իցեն, և քանի՛ փողահարք ի մէջ գնդին ձայնիցեն։
- Ayl ew drōšicʿ angam iwrakʿančʿiwrocʿ tełekanayr i nmanē; ew tʿē kʿaní gund zzōrsn bažanicʿen, ew ór okʿ i nocʿanē sałarkʿ linicʿin, ew ór zōraglux yormē kołmanē yṙazm mtanicʿē, ew zinčʿ anuankʿ iwrakʿančʿiwr hamharzacʿn icʿen, ew kʿaní pʿołaharkʿ i mēǰ gndin jaynicʿen.
- Translation by Robert W. Thomson
- He also inquired from him about each of the standards: into how many companies they divided the army, which of them were generals, which commander would attack from which side, what were the names of each one's adjutants, how many trumpeters would sound in the company.
- Այլ և դրօշից անգամ իւրաքանչիւրոց տեղեկանայր ի նմանէ․ և թէ քանի՛ գունդ զզօրսն բաժանիցեն, և ո՛ր ոք ի նոցանէ սաղարք լինիցին, և ո՛ր զօրագլուխ յորմէ կողմանէ յռազմ մտանիցէ, և զինչ անուանք իւրաքանչիւր համհարզացն իցեն, և քանի՛ փողահարք ի մէջ գնդին ձայնիցեն։
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ռազմ (ṙazm) | ռազմք (ṙazmkʿ) | |
| genitive | ռազմի (ṙazmi) | ռազմից (ṙazmicʿ) | |
| dative | ռազմի (ṙazmi) | ռազմից (ṙazmicʿ) | |
| accusative | ռազմ (ṙazm) | ռազմս (ṙazms) | |
| ablative | ռազմէ (ṙazmē) | ռազմից (ṙazmicʿ) | |
| instrumental | ռազմիւ (ṙazmiw) | ռազմիւք (ṙazmiwkʿ) | |
| locative | ռազմի (ṙazmi) | ռազմս (ṙazms) |
Derived terms
- ռազմահատ (ṙazmahat)
- ռազմամուտ (ṙazmamut)
- ռազմաւոր (ṙazmawor)
- ռազմիկ (ṙazmik)
- ռազմիմ (ṙazmim)
- ռազմունք (ṙazmunkʿ)
Related terms
- պատերազմ (paterazm)
Descendants
- Armenian: ռազմ (ṙazm)
- Georgian: რაზმი (razmi)
References
- Thomson, Robert W. (1982) Ełišē, History of Vardan and the Armenian War (Harvard Armenian texts and studies; 5), Cambridge, Massachusetts; London, England: Harvard University Press, page 148
Further reading
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ռազմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “ռազմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ռազմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press