պաշտպան
Armenian
Etymology
From Old Armenian պաշտպան (paštpan).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [pɑʃtˈpɑn]
- (Eastern Armenian, colloquial) IPA(key): [pɑʃˈpɑn]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [bɑʃtˈbɑn]
- (Western Armenian, colloquial) IPA(key): [bɑʃˈpɑn]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun
պաշտպան • (paštpan)
- protector, defender, guard
- (soccer) defender
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | պաշտպան (paštpan) | պաշտպաններ (paštpanner) | ||
| dative | պաշտպանի (paštpani) | պաշտպանների (paštpanneri) | ||
| ablative | պաշտպանից (paštpanicʿ) | պաշտպաններից (paštpannericʿ) | ||
| instrumental | պաշտպանով (paštpanov) | պաշտպաններով (paštpannerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | պաշտպանը/պաշտպանն (paštpanə/paštpann) | պաշտպանները/պաշտպաններն (paštpannerə/paštpannern) | ||
| dative | պաշտպանին (paštpanin) | պաշտպաններին (paštpannerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | պաշտպանս (paštpans) | պաշտպաններս (paštpanners) | ||
| dative | պաշտպանիս (paštpanis) | պաշտպաններիս (paštpanneris) | ||
| ablative | պաշտպանիցս (paštpanicʿs) | պաշտպաններիցս (paštpannericʿs) | ||
| instrumental | պաշտպանովս (paštpanovs) | պաշտպաններովս (paštpannerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | պաշտպանդ (paštpand) | պաշտպաններդ (paštpannerd) | ||
| dative | պաշտպանիդ (paštpanid) | պաշտպաններիդ (paštpannerid) | ||
| ablative | պաշտպանիցդ (paštpanicʿd) | պաշտպաններիցդ (paštpannericʿd) | ||
| instrumental | պաշտպանովդ (paštpanovd) | պաշտպաններովդ (paštpannerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
Etymology
An Iranian borrowing, from an unidentified dialect differing from both Middle Persian and Parthian in showing an output -ար- (-ar-) from Proto-Iranian *r̥. Compare Middle Persian [script needed] (pwštykpʾn' /puštībān/, “supporter, bodyguard”), Persian پشتیبان (puštībān, “prop; whatever is leant upon, trusted to”), پشتیوان (puštīvān, “bar, prop”). Ultimately from Proto-Iranian *pr̥šti-pāna-. For the constituents see Proto-Iranian *pr̥štáh and -պան (-pan). Doublet of փուշտիպան (pʿuštipan). The later sense "servant" developed under the influence of պաշտեմ (paštem).[1][2]
Noun
պաշտպան • (paštpan)
- protector, defender
- պաշտպան սուրբ ― paštpan surb ― patron saint, patron
- պաշտպան դատի ― paštpan dati ― advocate, attorney
- պաշտպան կալ, լինել ումեք ― paštpan kal, linel umekʿ ― to defend, to protect, to assist
- (post-Classical) servant
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | պաշտպան (paštpan) | պաշտպանք (paštpankʿ) | |
| genitive | պաշտպանի (paštpani) | պաշտպանաց (paštpanacʿ) | |
| dative | պաշտպանի (paštpani) | պաշտպանաց (paštpanacʿ) | |
| accusative | պաշտպան (paštpan) | պաշտպանս (paštpans) | |
| ablative | պաշտպանէ (paštpanē) | պաշտպանաց (paštpanacʿ) | |
| instrumental | պաշտպանաւ (paštpanaw) | պաշտպանաւք = պաշտպանօք (paštpanawkʿ = paštpanōkʿ) | |
| locative | պաշտպանի (paštpani) | պաշտպանս (paštpans) |
Derived terms
- պաշտպանակք (paštpanakkʿ)
- պաշտպանեմ (paštpanem)
- պաշտպանողական (paštpanołakan)
- պաշտպանողօրէն (paštpanołōrēn)
- պաշտպանութիւն (paštpanutʿiwn)
- պաշտպանումն (paštpanumn)
Descendants
- Armenian: պաշտպան (paštpan)
References
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 221
- Ačaṙean, Hračʿeay (1979), “պաշտպան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume IV, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 24–25
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “պաշտպան”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “պաշտպան”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy