ուխտ
Armenian
Etymology
From Old Armenian ուխտ (uxt).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [uχt]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [uχt]
Audio (Eastern Armenian) (file) - Homophone: ուղտ (ułt)
Noun
ուխտ • (uxt)
- vow, promise, oath
- agreement, covenant
- (Christianity) fraternity
- (Christianity) cloister, (Catholicism) abbey
- holy place, sanctuary
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ուխտ (uxt) | ուխտեր (uxter) | ||
| dative | ուխտի (uxti) | ուխտերի (uxteri) | ||
| ablative | ուխտից (uxticʿ) | ուխտերից (uxtericʿ) | ||
| instrumental | ուխտով (uxtov) | ուխտերով (uxterov) | ||
| locative | ուխտում (uxtum) | ուխտերում (uxterum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ուխտը/ուխտն (uxtə/uxtn) | ուխտերը/ուխտերն (uxterə/uxtern) | ||
| dative | ուխտին (uxtin) | ուխտերին (uxterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ուխտս (uxts) | ուխտերս (uxters) | ||
| dative | ուխտիս (uxtis) | ուխտերիս (uxteris) | ||
| ablative | ուխտիցս (uxticʿs) | ուխտերիցս (uxtericʿs) | ||
| instrumental | ուխտովս (uxtovs) | ուխտերովս (uxterovs) | ||
| locative | ուխտումս (uxtums) | ուխտերումս (uxterums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ուխտդ (uxtd) | ուխտերդ (uxterd) | ||
| dative | ուխտիդ (uxtid) | ուխտերիդ (uxterid) | ||
| ablative | ուխտիցդ (uxticʿd) | ուխտերիցդ (uxtericʿd) | ||
| instrumental | ուխտովդ (uxtovd) | ուխտերովդ (uxterovd) | ||
| locative | ուխտումդ (uxtumd) | ուխտերումդ (uxterumd) | ||
Derived terms
- ուխտագնաց (uxtagnacʿ)
Old Armenian
Etymology
From Middle Iranian *uxt. Compare Sogdian [script needed] (úxtə, “said, spoken”), Avestan 𐬎𐬑𐬙𐬌 (uxti, “utterance”), 𐬎𐬑𐬙𐬀 (uxta, “said, spoken”), Sanskrit उक्त (uktá, “said, uttered, spoken”) and उक्ति (ukti, “sentence, proclamation, speech, expression, word”).
Noun
ուխտ • (uxt)
- vow
- անլուծանելի ուխտ ― anlucaneli uxt ― indissoluble vow
- պարզ ուխտ ― parz uxt ― simple vow
- հրապարակական ուխտ ― hraparakakan uxt ― solemn vow
- անխորհուրդ, անխոհեմ ուխտ ― anxorhurd, anxohem uxt ― indiscreet, imprudent vow
- ուխտ դնել ― uxt dnel ― to make a vow, vows
- ուխտ դնել ողջախոհութեան ― uxt dnel ołǰaxohutʿean ― to make a vow of chastity
- կալ յուխտին ― kal yuxtin ― to remain faithful to one's vow
- կատարել զուխտն ― katarel zuxtn ― to accomplish one's vow
- անցանել զուխտիւ, ջրել զուխտն, ապախտ առնել զուխտ իւր ― ancʿanel zuxtiw, ǰrel zuxtn, apaxt aṙnel zuxt iwr ― to break or violate one's vow
- տնօրինել զուխտն ― tnōrinel zuxtn ― to dispense with or exempt from a vow
- զուխտս իմ կատարեցից ― zuxts im katarecʿicʿ ― I will accomplish my vow
- wish, desire, prayer
- ուխտիւք խնդրել ― uxtiwkʿ xndrel ― to desire ardently, to long for eagerly
- compact, covenant, agreement; alliance, pact, treaty
- ուխտ աղի ― uxt ałi ― everlasting covenant
- մատեան ուխտի ― matean uxti ― Holy Writ, the Bible
- ուխտք եւ դաշինք ― uxtkʿ ew dašinkʿ ― conditional promise, alliance
- տապանակ ուխտի ― tapanak uxti ― the ark of the Covenant
- հին եւ նոր ուխտ ― hin ew nor uxt ― the Old and the New Testaments
- ուխտս կռել հրապարակաւ ― uxts kṙel hraparakaw ― to make a solemn treaty
- ուխտ դնել, յուխտ մտանել ընդ ումեք ― uxt dnel, yuxt mtanel ənd umekʿ ― to make a treaty, or an alliance with any one, to be in treaty for
- կնքել ուխտ հաշտութեան, ուխտ հաստատութեան առնել ― knkʿel uxt haštutʿean, uxt hastatutʿean aṙnel ― to make peace
- 5th century, Bible, Genesis 9.13:[1]
- Զաղեղն իմ եդից յամպս եւ եղիցի ի նշանակ յաւիտենական ուխտին ընդ իս եւ ընդ ամենայն երկիր։
- Załełn im edicʿ yamps ew ełicʿi i nšanak yawitenakan uxtin ənd is ew ənd amenayn erkir.
- Translation by Hrach Martirosyan
- I shall place my bow in the clouds, and it shall be a sign of the eternal covenant between me and the earth.
- Զաղեղն իմ եդից յամպս եւ եղիցի ի նշանակ յաւիտենական ուխտին ընդ իս եւ ընդ ամենայն երկիր։
- (Christianity) monastery; order, congregation, community; clergy, churchmen
- ուխտ հաւատացելոց ― uxt hawatacʿelocʿ ― Christians
- ուխտ եկեղեցւոյ, մանկունք ուխտի ― uxt ekełecʿwoy, mankunkʿ uxti ― clergy
- ուխտ կանանց ― uxt kanancʿ ― nunnery
- pilgrimage
- երթալ յուխտս ― ertʿal yuxts ― to go on a pilgrimage
- sanctuary, holy place
- ուխտի տեղիք ― uxti tełikʿ ― holy places, sanctuaries, relics
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ուխտ (uxt) | ուխտք (uxtkʿ) | |
| genitive | ուխտի (uxti) | ուխտից (uxticʿ) | |
| dative | ուխտի (uxti) | ուխտից (uxticʿ) | |
| accusative | ուխտ (uxt) | ուխտս (uxts) | |
| ablative | ուխտէ (uxtē) | ուխտից (uxticʿ) | |
| instrumental | ուխտիւ (uxtiw) | ուխտիւք (uxtiwkʿ) | |
| locative | ուխտի (uxti) | ուխտս (uxts) |
Derived terms
- ուխտադիր (uxtadir)
- ուխտադրեմ (uxtadrem)
- ուխտադրութիւն (uxtadrutʿiwn)
- ուխտադրուժ (uxtadruž)
- ուխտազանց (uxtazancʿ)
- ուխտազանցութիւն (uxtazancʿutʿiwn)
- ուխտակալ (uxtakal)
- ուխտական (uxtakan)
- ուխտակատար (uxtakatar)
- ուխտակից (uxtakicʿ)
- ուխտակորոյս (uxtakoroys)
- ուխտակցութիւն (uxtakcʿutʿiwn)
- ուխտանենգ (uxtaneng)
- ուխտանենգութիւն (uxtanengutʿiwn)
- ուխտապահ (uxtapah)
- ուխտապահութիւն (uxtapahutʿiwn)
- ուխտասէր (uxtasēr)
- ուխտատեղի (uxtatełi)
- ուխտարան (uxtaran)
- ուխտարար (uxtarar)
- ուխտաւոր (uxtawor)
- ուխտաւորիմ (uxtaworim)
- ուխտաւորութիւն (uxtaworutʿiwn)
- ուխտեմ (uxtem)
- ուխտընկալ (uxtənkal)
Related terms
- Ուխտանէս (Uxtanēs)
Descendants
- Armenian: ուխտ (uxt)
References
- Zeytʿunyan A. S., editor (1985) Girkʿ cnndocʿ [Book of Genesis] (Hay hnaguyn tʿargmanakan hušarjanner; 1), critical text, Yerevan: Academy Press, page 184
Further reading
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ուխտ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ուխտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “ուխտ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy