ողջագուրեմ
Old Armenian
FWOTD – 14 February 2018
Etymology
From ողջ (ołǰ) + -ա- (-a-) + *գոյր (*goyr).[1][2] For this root see գուրգուրել (gurgurel).
Verb
ողջագուրեմ • (ołǰagurem)
- (transitive) to greet
- 5th century, Varkʿ srbocʿ harancʾ [Paterica] :
- Եւ այնուհետեւ զմիմեամբք փարեալ՝ իւրաքանչիւր ոք զմիմեանս յանուանէ կոչեալ ողջագուրէին։
- Ew aynuhetew zmimeambkʿ pʿareal, iwrakʿančʿiwr okʿ zmimeans yanuanē kočʿeal ołǰagurēin.
- Եւ այնուհետեւ զմիմեամբք փարեալ՝ իւրաքանչիւր ոք զմիմեանս յանուանէ կոչեալ ողջագուրէին։
- (transitive) to receive lovingly, to embrace, to kiss
- 951 CE – 1003, Grigor Narekacʿi, Govest ergabanutʿean Tiruhwoy kam Govest kusi :
- […] և ըմբռնեալ բարձողաց ձեռացդ բազկօք զանպարագիրն էակ մարդացեալ՝ ի համբոյր հպելոյ մատուցման շրթանցդ ողջագուրեցեր […]
- […] ew əmbṙneal barjołacʿ jeṙacʿd bazkōkʿ zanparagirn ēak mardacʿeal, i hamboyr hpeloy matucʿman šrtʿancʿd ołǰagurecʿer […]
- […] և ըմբռնեալ բարձողաց ձեռացդ բազկօք զանպարագիրն էակ մարդացեալ՝ ի համբոյր հպելոյ մատուցման շրթանցդ ողջագուրեցեր […]
- 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʿłtʿerə [The letters of Grigor Magistros] 5:[3]}}
- Ապա առեալ զտառս տախտակի ըղձական, տենչացայ վերստին անոգանալ․ և իբրու փոքր ինչ փանաքիմաց մտածութեամբ փեռեկեցի զգայարանս հանճարոյ, և ողջագուրեալ շրթամբք, ի վերայ աչացս եդեալ խանդաղական խորհրդով գոհացայ զՏեառնէ […]
- Apa aṙeal ztaṙs taxtaki əłjakan, tenčʿacʿay verstin anoganal; ew ibru pʿokʿr inčʿ pʿanakʿimacʿ mtacutʿeamb pʿeṙekecʿi zgayarans hančaroy, ew ołǰagureal šrtʿambkʿ, i veray ačʿacʿs edeal xandałakan xorhrdov gohacʿay zTeaṙnē […]
- Ապա առեալ զտառս տախտակի ըղձական, տենչացայ վերստին անոգանալ․ և իբրու փոքր ինչ փանաքիմաց մտածութեամբ փեռեկեցի զգայարանս հանճարոյ, և ողջագուրեալ շրթամբք, ի վերայ աչացս եդեալ խանդաղական խորհրդով գոհացայ զՏեառնէ […]
Conjugation
active
| infinitive | ողջագուրել (ołǰagurel) | participle | ողջագուրեցեալ, ողջագուրեալ (ołǰagurecʿeal, ołǰagureal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ողջագուրեց- (ołǰagurecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ողջագուրեմ (ołǰagurem) | ողջագուրես (ołǰagures) | ողջագուրէ (ołǰagurē) | ողջագուրեմք (ołǰaguremkʿ) | ողջագուրէք (ołǰagurēkʿ) | ողջագուրեն (ołǰaguren) | |
| imperfect | ողջագուրէի, ողջագուրեի* (ołǰagurēi, ołǰagurei*) | ողջագուրէիր, ողջագուրեիր* (ołǰagurēir, ołǰagureir*) | ողջագուրէր (ołǰagurēr) | ողջագուրէաք, ողջագուրեաք* (ołǰagurēakʿ, ołǰagureakʿ*) | ողջագուրէիք, ողջագուրեիք* (ołǰagurēikʿ, ołǰagureikʿ*) | ողջագուրէին, ողջագուրեին* (ołǰagurēin, ołǰagurein*) | |
| aorist | ողջագուրեցի (ołǰagurecʿi) | ողջագուրեցեր (ołǰagurecʿer) | ողջագուրեաց (ołǰagureacʿ) | ողջագուրեցաք (ołǰagurecʿakʿ) | ողջագուրեցէք, ողջագուրեցիք (ołǰagurecʿēkʿ, ołǰagurecʿikʿ) | ողջագուրեցին (ołǰagurecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ողջագուրիցեմ (ołǰaguricʿem) | ողջագուրիցես (ołǰaguricʿes) | ողջագուրիցէ (ołǰaguricʿē) | ողջագուրիցեմք (ołǰaguricʿemkʿ) | ողջագուրիցէք (ołǰaguricʿēkʿ) | ողջագուրիցեն (ołǰaguricʿen) | |
| aorist | ողջագուրեցից (ołǰagurecʿicʿ) | ողջագուրեսցես (ołǰagurescʿes) | ողջագուրեսցէ (ołǰagurescʿē) | ողջագուրեսցուք (ołǰagurescʿukʿ) | ողջագուրեսջիք (ołǰaguresǰikʿ) | ողջագուրեսցեն (ołǰagurescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ողջագուրեա՛ (ołǰagureá) | — | — | ողջագուրեցէ՛ք (ołǰagurecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | ողջագուրեսջի՛ր (ołǰaguresǰír) | — | — | ողջագուրեսջի՛ք (ołǰaguresǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ողջագուրեր (mí ołǰagurer) | — | — | մի՛ ողջագուրէք (mí ołǰagurēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | ողջագուրել, ողջագուրիլ* (ołǰagurel, ołǰaguril*) | participle | ողջագուրեցեալ, ողջագուրեալ (ołǰagurecʿeal, ołǰagureal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ողջագուրեց- (ołǰagurecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ողջագուրիմ (ołǰagurim) | ողջագուրիս (ołǰaguris) | ողջագուրի (ołǰaguri) | ողջագուրիմք (ołǰagurimkʿ) | ողջագուրիք (ołǰagurikʿ) | ողջագուրին (ołǰagurin) | |
| imperfect | ողջագուրէի (ołǰagurēi) | ողջագուրէիր (ołǰagurēir) | ողջագուրէր, ողջագուրիւր (ołǰagurēr, ołǰaguriwr) | ողջագուրէաք (ołǰagurēakʿ) | ողջագուրէիք (ołǰagurēikʿ) | ողջագուրէին (ołǰagurēin) | |
| aorist | ողջագուրեցայ (ołǰagurecʿay) | ողջագուրեցար (ołǰagurecʿar) | ողջագուրեցաւ (ołǰagurecʿaw) | ողջագուրեցաք (ołǰagurecʿakʿ) | ողջագուրեցայք (ołǰagurecʿaykʿ) | ողջագուրեցան (ołǰagurecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ողջագուրիցիմ (ołǰaguricʿim) | ողջագուրիցիս (ołǰaguricʿis) | ողջագուրիցի (ołǰaguricʿi) | ողջագուրիցիմք (ołǰaguricʿimkʿ) | ողջագուրիցիք (ołǰaguricʿikʿ) | ողջագուրիցին (ołǰaguricʿin) | |
| aorist | ողջագուրեցայց (ołǰagurecʿaycʿ) | ողջագուրեսցիս (ołǰagurescʿis) | ողջագուրեսցի (ołǰagurescʿi) | ողջագուրեսցուք (ołǰagurescʿukʿ) | ողջագուրեսջիք (ołǰaguresǰikʿ) | ողջագուրեսցին (ołǰagurescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ողջագուրեա՛ց (ołǰagureácʿ) | — | — | ողջագուրեցարո՛ւք (ołǰagurecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | ողջագուրեսջի՛ր (ołǰaguresǰír) | — | — | ողջագուրեսջի՛ք (ołǰaguresǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ողջագուրիր (mí ołǰagurir) | — | — | մի՛ ողջագուրիք (mí ołǰagurikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
- ողջագուրանք (ołǰagurankʿ)
Descendants
- → Armenian: ողջագուրել (ołǰagurel)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “գուրգուրալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume I, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 598–599
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “գոյր”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 167b
- Kostaneancʿ, Karapet (1910) Grigor Magistrosi tʿłtʿerə [The letters of Grigor Magistros], Alexandropol: Tparan Gēorg Sanoyeancʿi, page 16
Further reading
- Awgerean, Mkrtičʿ; Čēlalean, Grigor (1865), “ողջագուրեմ”, in Aṙjeṙn baṙaran haykaznean lezui [Pocket Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), 2nd edition, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 647b
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1837), “ողջագուրեմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 512b
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “ողջագուրեմ”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1122ab
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ողջագուրեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 561a