ոգորիմ
Old Armenian
Etymology
The origin is unknown.
Verb
ոգորիմ • (ogorim)
- to butt with horns
- 5th century, Bible, Daniel 8.4:[1]
- Տեսանեի զխոյն զի ոգորէր ընդ ծով եւ ընդ <հիւսւսի> եւ ընդ հարաւ, եւ ամենայն գազանք ոչ կային առաջի նորա, եւ չէր որ ապրէր ի ձեռաց նորա․ եւ առնէր ըստ կամաց իւրոց եւ մեծանայր։
- Tesanei zxoyn zi ogorēr ənd cov ew ənd <hiwswsi> ew ənd haraw, ew amenayn gazankʿ očʿ kayin aṙaǰi nora, ew čʿēr or aprēr i jeṙacʿ nora; ew aṙnēr əst kamacʿ iwrocʿ ew mecanayr.
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- And I saw the ram butting westward, and northward, and southward; and no beast could stand before him, and there was none that could deliver out of his hand; and he did according to his will, and became great.
- Տեսանեի զխոյն զի ոգորէր ընդ ծով եւ ընդ <հիւսւսի> եւ ընդ հարաւ, եւ ամենայն գազանք ոչ կային առաջի նորա, եւ չէր որ ապրէր ի ձեռաց նորա․ եւ առնէր ըստ կամաց իւրոց եւ մեծանայր։
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).3.5–6:[2][3]
- Եւ են անդ պրակք ինչ մանրոստք, որ կոչին երեկինք։ Եւ սկսանի ոգորել էրէն ընդ երեկին պրակսն․ եւ խառնեալ ոստք ընդ եղջիւրսն, եւ կապին ընդ ոստս պրակին, եւ ի գոչիւն հարկանի, քանզի զերծանել կամի եւ չէ ձեռնհաս, քանզի պատեալ շաղեալ կա։
- Ew en and prakkʿ inčʿ manrostkʿ, or kočʿin erekinkʿ. Ew sksani ogorel ērēn ənd erekin praksn; ew xaṙneal ostkʿ ənd ełǰiwrsn, ew kapin ənd osts prakin, ew i gočʿiwn harkani, kʿanzi zercanel kami ew čʿē jeṙnhas, kʿanzi pateal šałeal ka.
- Translation by Gohar Muradyan
- And there are shrubs with thin branches called erekins. And the animal [the legendary antelope] starts to butt the "erekin" shrub; and the branches are entangled with the horns, and they are bound to the branches of the shrubs; and it begins to howl, wishing to escape, but is unable, as it is ensnared.
- Եւ են անդ պրակք ինչ մանրոստք, որ կոչին երեկինք։ Եւ սկսանի ոգորել էրէն ընդ երեկին պրակսն․ եւ խառնեալ ոստք ընդ եղջիւրսն, եւ կապին ընդ ոստս պրակին, եւ ի գոչիւն հարկանի, քանզի զերծանել կամի եւ չէ ձեռնհաս, քանզի պատեալ շաղեալ կա։
- to fight, to contend with
Conjugation
mediopassive
| infinitive | ոգորել, ոգորիլ* (ogorel, ogoril*) | participle | ոգորեցեալ, ոգորեալ (ogorecʿeal, ogoreal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ոգորեց- (ogorecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ոգորիմ (ogorim) | ոգորիս (ogoris) | ոգորի (ogori) | ոգորիմք (ogorimkʿ) | ոգորիք (ogorikʿ) | ոգորին (ogorin) | |
| imperfect | ոգորէի (ogorēi) | ոգորէիր (ogorēir) | ոգորէր, ոգորիւր (ogorēr, ogoriwr) | ոգորէաք (ogorēakʿ) | ոգորէիք (ogorēikʿ) | ոգորէին (ogorēin) | |
| aorist | ոգորեցայ (ogorecʿay) | ոգորեցար (ogorecʿar) | ոգորեցաւ (ogorecʿaw) | ոգորեցաք (ogorecʿakʿ) | ոգորեցայք (ogorecʿaykʿ) | ոգորեցան (ogorecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ոգորիցիմ (ogoricʿim) | ոգորիցիս (ogoricʿis) | ոգորիցի (ogoricʿi) | ոգորիցիմք (ogoricʿimkʿ) | ոգորիցիք (ogoricʿikʿ) | ոգորիցին (ogoricʿin) | |
| aorist | ոգորեցայց (ogorecʿaycʿ) | ոգորեսցիս (ogorescʿis) | ոգորեսցի (ogorescʿi) | ոգորեսցուք (ogorescʿukʿ) | ոգորեսջիք (ogoresǰikʿ) | ոգորեսցին (ogorescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ոգորեա՛ց (ogoreácʿ) | — | — | ոգորեցարո՛ւք (ogorecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | ոգորեսջի՛ր (ogoresǰír) | — | — | ոգորեսջի՛ք (ogoresǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ոգորիր (mí ogorir) | — | — | մի՛ ոգորիք (mí ogorikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Alternative forms
- ոգորամ (ogoram)
Derived terms
- ոգորական (ogorakan)
- ինքնոգոր (inkʿnogor)
Descendants
- → Armenian: ոգորել (ogorel) (learned)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1977) , “ոգոր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume III, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 549b
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837) , “ոգորիմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879) , “ոգորիմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
References
- Cowe, S. Peter (1992) The Armenian version of Daniel (University of Pennsylvania Armenian texts and studies; 9), Atlanta, Georgia: Scholars Press, page 200
- Marr, N. (1904) Teksty i razyskanija po armjano-gruzinskoj filologii. Kniga VI. Fiziolog. Armjano-gruzinskij izvod [Texts and research in Armenian–Georgian philology. Book VI. Physiologus. Armenian–Georgian recension] (Izdanija Fakulʹteta vostočnyx jazykov Imperatorskovo S.-Peterburgskovo universiteta; 5), Saint Petersburg: Academy Press, page 5
- Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6), Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 91, 143