շվեյցար
Armenian
FWOTD – 5 December 2014
Etymology
Modern borrowing from Russian швейца́р (švejcár).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ʃvɛjˈt͡sʰɑɾ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ʃvɛjˈt͡sʰɑɾ]
Noun
շվեյցար • (šveycʿar) (traditional orthography spelling շվէյցար)
- doorman, doorkeeper, porter
- 1877 – 1956, Derenik Demirchian, Ergicakan patmvackʿner ew felietonner :
- Ամբողջ դասախոսության ժամանակ շվեյցարի պես քնած է
- Ambołǰ dasaxosutʿyan žamanak šveycʿari pes kʿnac ē
- Sleeps like a doorkeeper through the whole of the lecture.
- Ամբողջ դասախոսության ժամանակ շվեյցարի պես քնած է
- 1867 – 1933, Nar-Dos, Mer tʿałə, zanazan patmvackʿner, vipakner, hekʿiatʿner :
- Շվեյցարը տեսնելով իմ աղքատ շորերս, չէր ուզում ներս թողնել, բայց ես ասացի, որ շատ ու շատ հարկավոր գործ ունիմ աղայի հետ և անպատճառ պիտի տեսնեմ նրան։
- Šveycʿarə tesnelov im ałkʿat šorers, čʿēr uzum ners tʿołnel, baycʿ es asacʿi, or šat u šat harkavor gorc unim ałayi het ew anpatčaṙ piti tesnem nran.
- The doorman, seeing my poor clothes, did not want to let me in, but I said that I have an indispensable business with the agha and must necessarily see him.
- Շվեյցարը տեսնելով իմ աղքատ շորերս, չէր ուզում ներս թողնել, բայց ես ասացի, որ շատ ու շատ հարկավոր գործ ունիմ աղայի հետ և անպատճառ պիտի տեսնեմ նրան։
- 1973, Anton Chekhov (translation), Short stories
- Հերթապահությունից երկու սենյակ այն կողմ շվեյցար Պարամոնը, արդեն երրորդ անգամ, սրբում էր իր տոնական կոշիկները այնպիսի եռանդով, որ նրա թքոցների և վաքսի խոզանակի աղմուկը լսվում էր բոլոր սենյակներում։
- Hertʿapahutʿyunicʿ erku senyak ayn kołm šveycʿar Paramonə, arden errord angam, srbum ēr ir tonakan košiknerə aynpisi eṙandov, or nra tʿkʿocʿneri ew vakʿsi xozanaki ałmukə lsvum ēr bolor senyaknerum.
- Two rooms down, Paramon, the porter, was polishing his dress boots for the third time already, so energetically that the sound of his spitting and the noise of the blacking brush were audible in every room.
- 1973, Jaroslav Hašek (translation), The Good Soldier Švejk
- Ծխնելույզ մաքրողը նրան պարտք էր արդեն մեկ և կես միլիոնից ավելի, ածխագործը` մոտ կես միլիոն, «հարյուրամյա սրճարանի» շվեյցարը՝ ութհարյուր հազար կրոն, իսկ մի բուժակ՝ երկու միլիոնից ավելի։
- Cxneluyz makʿrołə nran partkʿ ēr arden mek ew kes milionicʿ aveli, acxagorcə` mot kes milion, “haryuramya srčarani” šveycʿarə, utʿharyur hazar kron, isk mi bužak, erku milionicʿ aveli.
- The chimney sweep owed him more than one and a half million already, the coalminer about half a million, the doorman of the "hundred-year café" eight hundred thousand crowns, and a certain medical assistant more than two million.
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | շվեյցար (šveycʿar) | շվեյցարներ (šveycʿarner) | ||
| dative | շվեյցարի (šveycʿari) | շվեյցարների (šveycʿarneri) | ||
| ablative | շվեյցարից (šveycʿaricʿ) | շվեյցարներից (šveycʿarnericʿ) | ||
| instrumental | շվեյցարով (šveycʿarov) | շվեյցարներով (šveycʿarnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | շվեյցարը/շվեյցարն (šveycʿarə/šveycʿarn) | շվեյցարները/շվեյցարներն (šveycʿarnerə/šveycʿarnern) | ||
| dative | շվեյցարին (šveycʿarin) | շվեյցարներին (šveycʿarnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | շվեյցարս (šveycʿars) | շվեյցարներս (šveycʿarners) | ||
| dative | շվեյցարիս (šveycʿaris) | շվեյցարներիս (šveycʿarneris) | ||
| ablative | շվեյցարիցս (šveycʿaricʿs) | շվեյցարներիցս (šveycʿarnericʿs) | ||
| instrumental | շվեյցարովս (šveycʿarovs) | շվեյցարներովս (šveycʿarnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | շվեյցարդ (šveycʿard) | շվեյցարներդ (šveycʿarnerd) | ||
| dative | շվեյցարիդ (šveycʿarid) | շվեյցարներիդ (šveycʿarnerid) | ||
| ablative | շվեյցարիցդ (šveycʿaricʿd) | շվեյցարներիցդ (šveycʿarnericʿd) | ||
| instrumental | շվեյցարովդ (šveycʿarovd) | շվեյցարներովդ (šveycʿarnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Synonyms
- դռնապան (dṙnapan), բարապան (barapan)
References
- Malxaseancʿ, Stepʿan (1944), “շվէյցար”, in Hayerēn bacʿatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), volume III, Yerevan: State Publishing House, page 540b