մտանեմ
Old Armenian
Alternative forms
- մտեմ (mtem)
Etymology
From մուտ (mut) + -ան- (-an-).
Verb
մտանեմ • (mtanem) (aorist indicative մտի)
- (transitive) to enter, to go or come in, to introduce, insinuate or intrude oneself; to penetrate into, to slip in
- մտանել առ ոք, առաջի ուրուք ― mtanel aṙ okʿ, aṙaǰi urukʿ ― to present oneself, to call on, to visit
- մտանել աղօթից առաջի ուրուք ― mtanel ałōtʿicʿ aṙaǰi urukʿ ― to be heard, hearkened to
- մտանել առ ումեմն ― mtanel aṙ umemn ― to be a guest, to receive hospitality, to be lodged
- մտանել առ կին ― mtanel aṙ kin ― to know a woman
- մտանել ի վերայ օտարի ամուսնոյ ― mtanel i veray ōtari amusnoy ― to commit adultery
- մտանել ի/ընդ գիրկս, ընդ աղեղն ― mtanel i/ənd girks, ənd ałełn ― to bend a bow
- ի դատաստան, ի դատ մտանել ― i datastan, i dat mtanel ― to sue, to bring an action against, to summon before a magistrate or court of justice
- ընդ դատաւորաւ մտանել ― ənd dataworaw mtanel ― to act the judge
- ընդ երկիր մտանել ― ənd erkir mtanel ― to plunge into an abyss, to be engulfed, swallowed up
- ընդ գետին մտանել ― ənd getin mtanel ― to be overwhelmed with shame, to hide one's confusion under the earth
- մտանել ի ծառայութիւն ― mtanel i caṙayutʿiwn ― to enter a person's service, to serve
- մտանել յորդեգրութիւն ― mtanel yordegrutʿiwn ― to be adopted
- երաշխաւոր մտանել ― erašxawor mtanel ― to guarantee, to become security
- մտանել ի պայքար ― mtanel i paykʿar ― to dispute, to contest
- ի փորձ մտանել ― i pʿorj mtanel ― to prove, to try, to make an experiment
- մտանել ընդ մերով մարդկութեամբս ― mtanel ənd merov mardkutʿeambs ― to be clothed with our humanity
- ի քուն մտանել ― i kʿun mtanel ― to be overcome with sleep, to sleep, to lay to sleep
- մտանել արեգական ― mtanel aregakan ― to go down, to set
- ընդ քիրտն մտանել ― ənd kʿirtn mtanel ― to sweat, to work hard, to give oneself much trouble
- մտանել ի նաւ ― mtanel i naw ― to embark, to go on board a vessel
- մտանել ընդ անձին ― mtanel ənd anjin ― to be at enmity with oneself
- մտանել ընդ լծով/մտանել ընդ ձեռամբ ուրուք ― mtanel ənd lcov/mtanel ənd jeṙamb urukʿ ― to submit, to become subject to
- մտանել դիւի ի մարդ ― mtanel diwi i mard ― to possess
- մտանել ի ճաշ ― mtanel i čaš ― to sit or be at table
Conjugation
active
| infinitive | մտանել (mtanel) | participle | մտեալ (mteal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | մտուցանեմ (mtucʿanem) | aorist stem | մտ- (mt-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | մտանեմ (mtanem) | մտանես (mtanes) | մտանէ (mtanē) | մտանեմք (mtanemkʿ) | մտանէք (mtanēkʿ) | մտանեն (mtanen) | |
| imperfect | մտանէի, մտանեի* (mtanēi, mtanei*) | մտանէիր, մտանեիր* (mtanēir, mtaneir*) | մտանէր (mtanēr) | մտանէաք, մտանեաք* (mtanēakʿ, mtaneakʿ*) | մտանէիք, մտանեիք* (mtanēikʿ, mtaneikʿ*) | մտանէին, մտանեին* (mtanēin, mtanein*) | |
| aorist | մտի (mti) | մտեր (mter) | մուտ, եմուտ (mut, emut) | մտաք (mtakʿ) | մտէք, մտիք (mtēkʿ, mtikʿ) | մտին (mtin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | մտանիցեմ (mtanicʿem) | մտանիցես (mtanicʿes) | մտանիցէ (mtanicʿē) | մտանիցեմք (mtanicʿemkʿ) | մտանիցէք (mtanicʿēkʿ) | մտանիցեն (mtanicʿen) | |
| aorist | մտից (mticʿ) | մտցես (mtcʿes) | մտցէ (mtcʿē) | մտցուք (mtcʿukʿ) | մտջիք (mtǰikʿ) | մտցեն (mtcʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | մո՛ւտ (mút) | — | — | մտէ՛ք (mtḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | մտջի՛ր (mtǰír) | — | — | մտջի՛ք (mtǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ մտաներ (mí mtaner) | — | — | մի՛ մտանէք (mí mtanēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | մտանել, մտանիլ* (mtanel, mtanil*) | participle | մտեալ (mteal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | մտուցանեմ (mtucʿanem) | aorist stem | մտ- (mt-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | մտանիմ (mtanim) | մտանիս (mtanis) | մտանի (mtani) | մտանիմք (mtanimkʿ) | մտանիք (mtanikʿ) | մտանին (mtanin) | |
| imperfect | մտանէի (mtanēi) | մտանէիր (mtanēir) | մտանէր, մտանիւր (mtanēr, mtaniwr) | մտանէաք (mtanēakʿ) | մտանէիք (mtanēikʿ) | մտանէին (mtanēin) | |
| aorist | մտայ (mtay) | մտար (mtar) | մտաւ (mtaw) | մտաք (mtakʿ) | մտայք (mtaykʿ) | մտան (mtan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | մտանիցիմ (mtanicʿim) | մտանիցիս (mtanicʿis) | մտանիցի (mtanicʿi) | մտանիցիմք (mtanicʿimkʿ) | մտանիցիք (mtanicʿikʿ) | մտանիցին (mtanicʿin) | |
| aorist | մտայց (mtaycʿ) | մտցիս (mtcʿis) | մտցի (mtcʿi) | մտցուք (mtcʿukʿ) | մտջիք (mtǰikʿ) | մտցին (mtcʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | մտի՛ր (mtír) | — | — | մտարո՛ւք (mtarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | մտջի՛ր (mtǰír) | — | — | մտջի՛ք (mtǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ մտանիր (mí mtanir) | — | — | մի՛ մտանիք (mí mtanikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Descendants
- Armenian: մտնել (mtnel)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “մտանեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy