մետաքս
Armenian
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian մետաքս (metakʿs).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [mɛˈtɑkʰs]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [mɛˈdɑkʰs]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun
մետաքս • (metakʿs)
- silk
- Synonym: աբրեշում (abrešum)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | մետաքս (metakʿs) | մետաքսներ (metakʿsner) | ||
| dative | մետաքսի (metakʿsi) | մետաքսների (metakʿsneri) | ||
| ablative | մետաքսից (metakʿsicʿ) | մետաքսներից (metakʿsnericʿ) | ||
| instrumental | մետաքսով (metakʿsov) | մետաքսներով (metakʿsnerov) | ||
| locative | մետաքսում (metakʿsum) | մետաքսներում (metakʿsnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մետաքսը/մետաքսն (metakʿsə/metakʿsn) | մետաքսները/մետաքսներն (metakʿsnerə/metakʿsnern) | ||
| dative | մետաքսին (metakʿsin) | մետաքսներին (metakʿsnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մետաքսս (metakʿss) | մետաքսներս (metakʿsners) | ||
| dative | մետաքսիս (metakʿsis) | մետաքսներիս (metakʿsneris) | ||
| ablative | մետաքսիցս (metakʿsicʿs) | մետաքսներիցս (metakʿsnericʿs) | ||
| instrumental | մետաքսովս (metakʿsovs) | մետաքսներովս (metakʿsnerovs) | ||
| locative | մետաքսումս (metakʿsums) | մետաքսներումս (metakʿsnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մետաքսդ (metakʿsd) | մետաքսներդ (metakʿsnerd) | ||
| dative | մետաքսիդ (metakʿsid) | մետաքսներիդ (metakʿsnerid) | ||
| ablative | մետաքսիցդ (metakʿsicʿd) | մետաքսներիցդ (metakʿsnericʿd) | ||
| instrumental | մետաքսովդ (metakʿsovd) | մետաքսներովդ (metakʿsnerovd) | ||
| locative | մետաքսումդ (metakʿsumd) | մետաքսներումդ (metakʿsnerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
From Ancient Greek μέταξα (métaxa).
Noun
մետաքս • (metakʿs)
- silk
- 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʿłtʿerə [The letters of Grigor Magistros] :[1]
- Ասեն ի գռեհիկս թե մուրցացի ոմն զկանափ մետաքս կարծեալ ի Թրակացիս տանէր վաճառել․
- Asen i gṙehiks tʿe murcʿacʿi omn zkanapʿ metakʿs karceal i Tʿrakacʿis tanēr vačaṙel;
- Ասեն ի գռեհիկս թե մուրցացի ոմն զկանափ մետաքս կարծեալ ի Թրակացիս տանէր վաճառել․
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մետաքս (metakʿs) | մետաքսք (metakʿskʿ) | |
| genitive | մետաքսի (metakʿsi) | մետաքսից (metakʿsicʿ) | |
| dative | մետաքսի (metakʿsi) | մետաքսից (metakʿsicʿ) | |
| accusative | մետաքս (metakʿs) | մետաքսս (metakʿss) | |
| ablative | մետաքսէ (metakʿsē) | մետաքսից (metakʿsicʿ) | |
| instrumental | մետաքսիւ (metakʿsiw) | մետաքսիւք (metakʿsiwkʿ) | |
| locative | մետաքսի (metakʿsi) | մետաքսս (metakʿss) |
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մետաքս (metakʿs) | մետաքսք (metakʿskʿ) | |
| genitive | մետաքսի (metakʿsi) | մետաքսաց (metakʿsacʿ) | |
| dative | մետաքսի (metakʿsi) | մետաքսաց (metakʿsacʿ) | |
| accusative | մետաքս (metakʿs) | մետաքսս (metakʿss) | |
| ablative | մետաքսէ (metakʿsē) | մետաքսաց (metakʿsacʿ) | |
| instrumental | մետաքսաւ (metakʿsaw) | մետաքսաւք = մետաքսօք (metakʿsawkʿ = metakʿsōkʿ) | |
| locative | մետաքսի (metakʿsi) | մետաքսս (metakʿss) | |
| post-classical | |||
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մետաքս (metakʿs) | մետաքսք (metakʿskʿ) | |
| genitive | մետաքսոյ (metakʿsoy) | մետաքսոց (metakʿsocʿ) | |
| dative | մետաքսոյ (metakʿsoy) | մետաքսոց (metakʿsocʿ) | |
| accusative | մետաքս (metakʿs) | մետաքսս (metakʿss) | |
| ablative | մետաքսոյ (metakʿsoy) | մետաքսոց (metakʿsocʿ) | |
| instrumental | մետաքսով (metakʿsov) | մետաքսովք (metakʿsovkʿ) | |
| locative | մետաքս (metakʿs) | մետաքսս (metakʿss) | |
| post-classical | |||
Derived terms
- բազմամետաքս (bazmametakʿs)
- մետաքսագործ (metakʿsagorc)
- մետաքսահիւս (metakʿsahiws)
- մետաքսառէչ (metakʿsaṙēčʿ)
- մետաքսեայ (metakʿseay)
Descendants
- → Armenian: մետաքս (metakʿs)
References
- Kostaneancʿ, Karapet (1910) Grigor Magistrosi tʿłtʿerə [The letters of Grigor Magistros], Alexandropol: Tparan Gēorg Sanoyeancʿi, page 231
Further reading
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “մետաքս”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “մետաքս”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “մետաքս”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy