մատաղ
Armenian
Etymology
From Old Armenian մատաղ (matał); see it for more.
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [mɑˈtɑʁ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [mɑˈdɑʁ]
Audio (file)
Adjective
մատաղ • (matał) (superlative ամենամատաղ)
- young, tender, new, fresh
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | մատաղ (matał) | մատաղներ (matałner) | ||
| dative | մատաղի (matałi) | մատաղների (matałneri) | ||
| ablative | մատաղից (matałicʿ) | մատաղներից (matałnericʿ) | ||
| instrumental | մատաղով (matałov) | մատաղներով (matałnerov) | ||
| locative | մատաղում (matałum) | մատաղներում (matałnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մատաղը/մատաղն (matałə/matałn) | մատաղները/մատաղներն (matałnerə/matałnern) | ||
| dative | մատաղին (matałin) | մատաղներին (matałnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մատաղս (matałs) | մատաղներս (matałners) | ||
| dative | մատաղիս (matałis) | մատաղներիս (matałneris) | ||
| ablative | մատաղիցս (matałicʿs) | մատաղներիցս (matałnericʿs) | ||
| instrumental | մատաղովս (matałovs) | մատաղներովս (matałnerovs) | ||
| locative | մատաղումս (matałums) | մատաղներումս (matałnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մատաղդ (matałd) | մատաղներդ (matałnerd) | ||
| dative | մատաղիդ (matałid) | մատաղներիդ (matałnerid) | ||
| ablative | մատաղիցդ (matałicʿd) | մատաղներիցդ (matałnericʿd) | ||
| instrumental | մատաղովդ (matałovd) | մատաղներովդ (matałnerovd) | ||
| locative | մատաղումդ (matałumd) | մատաղներումդ (matałnerumd) | ||
Noun
մատաղ • (matał)
- sacrificial offering
- the process of sacrificing an animal
- the meat of the sacrificed animal
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | մատաղ (matał) | մատաղներ (matałner) | ||
| dative | մատաղի (matałi) | մատաղների (matałneri) | ||
| ablative | մատաղից (matałicʿ) | մատաղներից (matałnericʿ) | ||
| instrumental | մատաղով (matałov) | մատաղներով (matałnerov) | ||
| locative | մատաղում (matałum) | մատաղներում (matałnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մատաղը/մատաղն (matałə/matałn) | մատաղները/մատաղներն (matałnerə/matałnern) | ||
| dative | մատաղին (matałin) | մատաղներին (matałnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մատաղս (matałs) | մատաղներս (matałners) | ||
| dative | մատաղիս (matałis) | մատաղներիս (matałneris) | ||
| ablative | մատաղիցս (matałicʿs) | մատաղներիցս (matałnericʿs) | ||
| instrumental | մատաղովս (matałovs) | մատաղներովս (matałnerovs) | ||
| locative | մատաղումս (matałums) | մատաղներումս (matałnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մատաղդ (matałd) | մատաղներդ (matałnerd) | ||
| dative | մատաղիդ (matałid) | մատաղներիդ (matałnerid) | ||
| ablative | մատաղիցդ (matałicʿd) | մատաղներիցդ (matałnericʿd) | ||
| instrumental | մատաղովդ (matałovd) | մատաղներովդ (matałnerovd) | ||
| locative | մատաղումդ (matałumd) | մատաղներումդ (matałnerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
According to Ačaṙyan, derived by metathesis from earlier *մաղատ (*małat), from Proto-Indo-European *mlad-, grown from *melh₂- (“to grind”). Cognate with Old Church Slavonic младъ (mladŭ) and related to մատղաշ (matłaš). On the other hand, J̌ahukyan derives from Proto-Indo-European *meh₂d- (“wet; glossy, fat, well-fed”) and cognate to Persian مسکه (maska, “fresh butter”) and Old High German mast (“fattening”).
Adjective
մատաղ • (matał)
- young, tender, new, fresh
- մատաղ հասակաւ, յաւուրց ― matał hasakaw, yawurcʿ ― very young
- ի մատաղ տիս ― i matał tis ― in infancy, at so tender an age
- որթ մատաղ ― ortʿ matał ― milk-fed calf
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մատաղ (matał) | մատաղք (matałkʿ) | |
| genitive | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʿ) | |
| dative | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʿ) | |
| accusative | մատաղ (matał) | մատաղս (matałs) | |
| ablative | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʿ) | |
| instrumental | մատաղով (matałov) | մատաղովք (matałovkʿ) | |
| locative | մատաղ (matał) | մատաղս (matałs) |
Noun
մատաղ • (matał)
- child, little child
- young calf intended for sacrifice; sacrificial offering
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մատաղ (matał) | մատաղք (matałkʿ) | |
| genitive | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʿ) | |
| dative | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʿ) | |
| accusative | մատաղ (matał) | մատաղս (matałs) | |
| ablative | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʿ) | |
| instrumental | մատաղով (matałov) | մատաղովք (matałovkʿ) | |
| locative | մատաղ (matał) | մատաղս (matałs) |
Derived terms
- մատաղագոյն (matałagoyn)
- մատաղածին (matałacin)
- մատաղական (matałakan)
- մատաղակոտոր (matałakotor)
- մատաղահասակ (matałahasak)
- մատաղաձի (matałaji)
- մատաղամայր (matałamayr)
- մատաղամիս (matałamis)
- մատաղանամ (matałanam)
- մատաղատունկ (matałatunk)
- մատաղեմ (matałem)
- մատաղենի (matałeni)
- մատաղերամ (matałeram)
- մատաղեցուցանեմ (matałecʿucʿanem)
- մատաղորթ (matałortʿ)
- մատաղութիւն (matałutʿiwn)
- մատաղօրեայ (matałōreay)
Descendants
- Armenian: մատաղ (matał)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “մատաղ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “մատաղ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “մատաղ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “մատաղ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik