ճորտ
Armenian
Etymology
From Middle Armenian ճորտ (čort), from Old Armenian ճորտ (čort).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [t͡ʃɔɾt]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [d͡ʒɔɾd]
Noun
ճորտ • (čort)
- serf
- (dialectal) servant
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ճորտ (čort) | ճորտեր (čorter) | ||
| dative | ճորտի (čorti) | ճորտերի (čorteri) | ||
| ablative | ճորտից (čorticʿ) | ճորտերից (čortericʿ) | ||
| instrumental | ճորտով (čortov) | ճորտերով (čorterov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ճորտը/ճորտն (čortə/čortn) | ճորտերը/ճորտերն (čorterə/čortern) | ||
| dative | ճորտին (čortin) | ճորտերին (čorterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ճորտս (čorts) | ճորտերս (čorters) | ||
| dative | ճորտիս (čortis) | ճորտերիս (čorteris) | ||
| ablative | ճորտիցս (čorticʿs) | ճորտերիցս (čortericʿs) | ||
| instrumental | ճորտովս (čortovs) | ճորտերովս (čorterovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ճորտդ (čortd) | ճորտերդ (čorterd) | ||
| dative | ճորտիդ (čortid) | ճորտերիդ (čorterid) | ||
| ablative | ճորտիցդ (čorticʿd) | ճորտերիցդ (čortericʿd) | ||
| instrumental | ճորտովդ (čortovd) | ճորտերովդ (čorterovd) | ||
| locative | — | — | ||
Derived terms
- ճորտատեր (čortater)
- ճորտակ (čortak)
Middle Armenian
Etymology
From Old Armenian ճորտ (čort).
Noun
ճորտ • (čort)
- servant; serf; vassal
Derived terms
- Բարեճորտ (Barečort)
- Ճորտիկին (Čortikin)
- ճորտութիւն (čortutʿiwn)
Descendants
- Armenian: ճորտ (čort)
References
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1837), “ճորտ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 186a
- Łazaryan, Ṙ. S.; Avetisyan, H. M. (2009), “ճորտ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 478a
- Norayr N. Biwzandacʿi (2000), “ճորտ”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʿ storin hayerēni i matenagrutʿeancʿ ŽA–ŽĒ darucʿ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 473
Old Armenian
Etymology
The origin is unknown.
Noun
ճորտ • (čort) (post-Classical)
- servant
- 10th century, Grigor Narekacʿi, Tałkʿ [Odes] :[1]
- Այն ճորտն ճոճ էր եւ ճապուկ
Ուռամիջակ հաստաբազուկ
Լայնաթիկունք խարտիշագեղ ահեղագոչ
Նա ձայն ածէր եզն ամոլին
Կանչիւն առնէր աթոռակին։- Ayn čortn čoč ēr ew čapuk
Uṙamiǰak hastabazuk
Laynatʿikunkʿ xartišageł ahełagočʿ
Na jayn acēr ezn amolin
Kančʿiwn aṙnēr atʿoṙakin.
- Ayn čortn čoč ēr ew čapuk
- Այն ճորտն ճոճ էր եւ ճապուկ
Descendants
- Middle Armenian: ճորտ (čort)
- Armenian: ճորտ (čort)
References
- Grigor Narekacʿi (1840) Srboy hōrn meroy Grigori Narekay Vanicʿ vanakani matenagrutʿiwnkʿ (Matenagrutʿiwnkʿ naxneacʿ) (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 473
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1977), “ճորտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume III, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 213a
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1837), “ճորտ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 186a
- Марр, Н. Я. (1924), “Название этрусского бога смерти Kalu и термины ‘писать’, ‘петь’, ‘чорт’, 'поэт' и ‘слепец’”, in Известия Российской Академии Наук. VI серия (in Russian), volume 18, issue 1–11, page 188 of 183–194, connects with Old Armenian ծառայ (caṙay) and Russian чёрт (čort)
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ճորտ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Капанцян, Г. А. (1951), “Хурритские слова армянского языка [The Hurrian words of Armenian]”, in HSSṘ GA Tełekagir hasarakakan gitutʿyunneri [Bulletin of the Academy of Sciences of the Armenian SSR: Social Sciences] (in Russian), issue 5, page 31 of 25–50, connects with Old Georgian ჭორტი (č̣orṭi, “cairn”), Mingrelian ჭკორი (č̣ḳori, “slave”)
- Капанцян, Г. А. (1951), “Хурритские слова армянского языка [The Hurrian words of Armenian]”, in Archív Orientalni (in Russian), volume 19, issue 3–4, page 585 of 579–605
- Капанцян, Г. А. (1951), “К установлению хурритского термина šarr- ‖ zarr-в значении «слуга, раб» по данным армянского и грузинского языков”, in Вестник древней истории (in Russian), volume 35, issue 1, page 247 of 245–249
- Капанцян, Г. А. (1952) О взаимоотношении армянского и лазо-мегрельского языков [On the relationship between the Armenian and Lazo-Mingrelian languages] (in Russian), Yerevan: Academy Press, page 21
- Łapʿancʿyan, Grigor (1961) Hayocʿ lezvi patmutʿyun. Hin šrǰan [History of the Armenian Language. Ancient Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, pages 87–88
- Капанцян, Г. А. (1975) Историко-лингвистические работы. Том II [Historical-Linguistic Works. Volume II] (in Russian), Yerevan: Academy Press, pages 310–311