հրեշտակ
Armenian
Etymology
From Old Armenian հրեշտակ (hreštak), from Middle Iranian.
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [həɾɛʃˈtɑk]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [həɾɛʃˈtɑɡ]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun
հրեշտակ • (hreštak)
- angel
- պահապան հրեշտակ ― pahapan hreštak ― guardian angel
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հրեշտակ (hreštak) | հրեշտակներ (hreštakner) | ||
| dative | հրեշտակի (hreštaki) | հրեշտակների (hreštakneri) | ||
| ablative | հրեշտակից (hreštakicʿ) | հրեշտակներից (hreštaknericʿ) | ||
| instrumental | հրեշտակով (hreštakov) | հրեշտակներով (hreštaknerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | հրեշտակը/հրեշտակն (hreštakə/hreštakn) | հրեշտակները/հրեշտակներն (hreštaknerə/hreštaknern) | ||
| dative | հրեշտակին (hreštakin) | հրեշտակներին (hreštaknerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հրեշտակս (hreštaks) | հրեշտակներս (hreštakners) | ||
| dative | հրեշտակիս (hreštakis) | հրեշտակներիս (hreštakneris) | ||
| ablative | հրեշտակիցս (hreštakicʿs) | հրեշտակներիցս (hreštaknericʿs) | ||
| instrumental | հրեշտակովս (hreštakovs) | հրեշտակներովս (hreštaknerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հրեշտակդ (hreštakd) | հրեշտակներդ (hreštaknerd) | ||
| dative | հրեշտակիդ (hreštakid) | հրեշտակներիդ (hreštaknerid) | ||
| ablative | հրեշտակիցդ (hreštakicʿd) | հրեշտակներիցդ (hreštaknericʿd) | ||
| instrumental | հրեշտակովդ (hreštakovd) | հրեշտակներովդ (hreštaknerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Derived terms
- Հրեշտակյան (Hreštakyan)
Old Armenian
Alternative forms
- հրշտակ (hrštak), հրիշտակ (hrištak)
Etymology
A Middle Iranian borrowing. Compare Parthian 𐫜𐫡𐫏𐫢𐫤𐫃 (fryštg /frēštag/, “apostle; angel”), Persian فرشته (ferešte, “angel”) and see the latter for more.
Noun
հրեշտակ • (hreštak)
- messenger, envoy, ambassador, legate; deputy; courier, express
- հրեշտակս առնել, առաքել, արձակել, յղել ― hreštaks aṙnel, aṙakʿel, arjakel, yłel ― to send a messenger or ambassador
- հրեշտակ Հայրապետին Հռովմայ ― hreštak Hayrapetin Hṙovmay ― nuncio, the Pope's nuncio
- հրեշտակ մարտի կամ հաշտութեան ― hreštak marti kam haštutʿean ― herald
- angel
- հրեշտակք ― hreštakkʿ ― the angels, heavenly spirits
- պահապան հրեշտակ ― pahapan hreštak ― tutelary or guardian-angel
- հրեշտակ տեառն ― hreštak teaṙn ― angelus
- բարի հրեշտակք ― bari hreštakkʿ ― the good angels
- չար հրեշտակք ― čʿar hreštakkʿ ― the evil spirits
- հրեշտա՛կդ իմ ― hreštákd im ― my angel!, my darling!
- indication, sign, token
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հրեշտակ (hreštak) | հրեշտակք (hreštakkʿ) | |
| genitive | հրեշտակի (hreštaki) | հրեշտակաց (hreštakacʿ) | |
| dative | հրեշտակի (hreštaki) | հրեշտակաց (hreštakacʿ) | |
| accusative | հրեշտակ (hreštak) | հրեշտակս (hreštaks) | |
| ablative | հրեշտակէ (hreštakē) | հրեշտակաց (hreštakacʿ) | |
| instrumental | հրեշտակաւ (hreštakaw) | հրեշտակաւք = հրեշտակօք (hreštakawkʿ = hreštakōkʿ) | |
| locative | հրեշտակի (hreštaki) | հրեշտակս (hreštaks) |
Derived terms
- բարեհրեշտակ (barehreštak)
- զուգահրեշտակ (zugahreštak)
- համահրեշտակ (hamahreštak)
- հանգիտահրեշտակ (hangitahreštak)
- հրեշտակաբար (hreštakabar)
- հրեշտակաբեր (hreštakaber)
- հրեշտակաբնակ (hreštakabnak)
- հրեշտակագնաց (hreštakagnacʿ)
- հրեշտակագնացութիւն (hreštakagnacʿutʿiwn)
- հրեշտակագոչ (hreštakagočʿ)
- հրեշտակագումար (hreštakagumar)
- հրեշտակագունդ (hreštakagund)
- հրեշտակազօր (hreštakazōr)
- հրեշտակախառն (hreštakaxaṙn)
- հրեշտակածանօթ (hreštakacanōtʿ)
- հրեշտակական (hreštakakan)
- հրեշտակակարգ (hreštakakarg)
- հրեշտակակերպ (hreštakakerp)
- հրեշտակակիր (hreštakakir)
- հրեշտակակրօն (hreštakakrōn)
- հրեշտակահանգէտ (hreštakahangēt)
- հրեշտակահանդէս (hreštakahandēs)
- հրեշտակահաւասար (hreštakahawasar)
- հրեշտակաձեւեալ (hreštakajeweal)
- հրեշտակամբոխ (hreštakambox)
- հրեշտակային (hreštakayin)
- հրեշտականամ (hreštakanam)
- հրեշտականման (hreštakanman)
- հրեշտականմանապէս (hreštakanmanapēs)
- հրեշտականուն (hreštakanun)
- հրեշտակապետ (hreštakapet)
- հրեշտակապետական (hreštakapetakan)
- հրեշտակապէս (hreštakapēs)
- հրեշտակասաղարթ (hreštakasałartʿ)
- հրեշտակասէր (hreštakasēr)
- հրեշտակավայելուչ (hreštakavayelučʿ)
- հրեշտակավայելչաբար (hreštakavayelčʿabar)
- հրեշտակատեսակ (hreštakatesak)
- հրեշտակատեսիլ (hreštakatesil)
- հրեշտակատեսութիւն (hreštakatesutʿiwn)
- հրեշտակատիպ (hreštakatip)
- հրեշտակացոյց (hreštakacʿoycʿ)
- հրեշտակեմ (hreštakem)
- հրեշտակերամ (hreštakeram)
- հրեշտակութիւն (hreštakutʿiwn)
- հրեշտակօրէն (hreštakōrēn)
- հրեշտապետ (hreštapet)
Descendants
- Armenian: հրեշտակ (hreštak)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “հրեշտակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “հրեշտակ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʿ lezvi patmutʿyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 532
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հրեշտակ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy