հռետոր
Armenian
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian հռետոր (hṙetor).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [hrɛˈtɔɾ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [hɾɛˈdɔɾ]
Noun
հռետոր • (hṙetor)
- orator, public speaker
- rhetorician
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հռետոր (hṙetor) | հռետորներ (hṙetorner) | ||
| dative | հռետորի (hṙetori) | հռետորների (hṙetorneri) | ||
| ablative | հռետորից (hṙetoricʿ) | հռետորներից (hṙetornericʿ) | ||
| instrumental | հռետորով (hṙetorov) | հռետորներով (hṙetornerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | հռետորը/հռետորն (hṙetorə/hṙetorn) | հռետորները/հռետորներն (hṙetornerə/hṙetornern) | ||
| dative | հռետորին (hṙetorin) | հռետորներին (hṙetornerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հռետորս (hṙetors) | հռետորներս (hṙetorners) | ||
| dative | հռետորիս (hṙetoris) | հռետորներիս (hṙetorneris) | ||
| ablative | հռետորիցս (hṙetoricʿs) | հռետորներիցս (hṙetornericʿs) | ||
| instrumental | հռետորովս (hṙetorovs) | հռետորներովս (hṙetornerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հռետորդ (hṙetord) | հռետորներդ (hṙetornerd) | ||
| dative | հռետորիդ (hṙetorid) | հռետորներիդ (hṙetornerid) | ||
| ablative | հռետորիցդ (hṙetoricʿd) | հռետորներիցդ (hṙetornericʿd) | ||
| instrumental | հռետորովդ (hṙetorovd) | հռետորներովդ (hṙetornerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
Alternative forms
- հեռետոր (heṙetor), ռետոր (ṙetor)
Etymology
From Ancient Greek ῥήτωρ (rhḗtōr). Doublet of հռիտորայ (hṙitoray).
Noun
հռետոր • (hṙetor)
- rhetor, rhetorician, orator
- 16th century, Grigoris Ałtʿamarcʿi, Tałer [Poems] [1][2]:
- Առ յոտըս երջանիկ րաբունապետի՝
Գրիգորիոս անուն արթուն հըսկողի,
Քաջ հըռետոր անյաղթ փիլիսոփայի
Եւ երիցս երանեալ մեծ վարժապետի։- Aṙ yotəs erǰanik rabunapeti,
Grigorios anun artʿun həskołi,
Kʿaǰ həṙetor anyałtʿ pʿilisopʿayi
Ew ericʿs eraneal mec varžapeti.
- Translation by S. Peter Cowe
- At the feet of fortunate rabunapet
The vigilant watchful one, Grigoris by name
The excellent rhetorician, the invincible philosopher,
And thrice-blessed great teacher.
- At the feet of fortunate rabunapet
- Aṙ yotəs erǰanik rabunapeti,
- Առ յոտըս երջանիկ րաբունապետի՝
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հռետոր (hṙetor) | հռետորք (hṙetorkʿ) | |
| genitive | հռետորի (hṙetori) | հռետորաց (hṙetoracʿ) | |
| dative | հռետորի (hṙetori) | հռետորաց (hṙetoracʿ) | |
| accusative | հռետոր (hṙetor) | հռետորս (hṙetors) | |
| ablative | հռետորէ (hṙetorē) | հռետորաց (hṙetoracʿ) | |
| instrumental | հռետորաւ (hṙetoraw) | հռետորաւք = հռետորօք (hṙetorawkʿ = hṙetorōkʿ) | |
| locative | հռետորի (hṙetori) | հռետորս (hṙetors) |
Derived terms
- հռետորաբան (hṙetoraban)
- հռետորաբար (hṙetorabar)
- հռետորական (hṙetorakan)
- հռետորանամ (hṙetoranam)
- հռետորութիւն (hṙetorutʿiwn)
- հռետուորիմ (hṙetuorim)
Descendants
- → Armenian: հռետոր (hṙetor)
References
- Cowe, S. Peter (2019), “The object of Ałtʿamarʿci’s affections”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 66
- Avdalbegyan, Mayis (1963) Grigoris Ałtʿamarcʿi : XVI d. : Usumnasirutʿyun, kʿnnakan bnagrer ew canotʿagrutʿyunner [Grigoris Ałtʿamarcʿi : 16th c. : Study, critical text, and annotations] (Miǰnadaryan hay tałerguner; 6), Yerevan: Academy Press, page 120
Further reading
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հռետոր”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “հռետոր”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “հռետոր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press