հիւթ
Old Armenian
Etymology
From Proto-Indo-European *sipto-, grown from *seyp-, *seyb- (“to pour, rain, sift”). Cognates include Ancient Greek τρύγ-οιπος (trúg-oipos, “strainingcloth for wine”), εἴβω (eíbō, “to drop”), Old English sipian (English seep).
Noun
հիւթ • (hiwtʿ)
- element, matter
- humour; moisture; succulence
- հիւթ պտղոց ― hiwtʿ ptłocʿ ― juice; syrup
- հիւթ բուսոց ― hiwtʿ busocʿ ― sap
- հիւթ մսոյ ― hiwtʿ msoy ― gravy
- հիւթ փորոտեաց ― hiwtʿ pʿoroteacʿ ― intestinal juices
- հիւթ ստամոքային ― hiwtʿ stamokʿayin ― gastric juice
- ապակային հիւթ ― apakayin hiwtʿ ― vitreous humour
- (figuratively) essence, substance, nature
- (figuratively) enthusiasm, zeal
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հիւթ (hiwtʿ) | հիւթք (hiwtʿkʿ) | |
| genitive | հիւթոյ (hiwtʿoy) | հիւթոց (hiwtʿocʿ) | |
| dative | հիւթոյ (hiwtʿoy) | հիւթոց (hiwtʿocʿ) | |
| accusative | հիւթ (hiwtʿ) | հիւթս (hiwtʿs) | |
| ablative | հիւթոյ (hiwtʿoy) | հիւթոց (hiwtʿocʿ) | |
| instrumental | հիւթով (hiwtʿov) | հիւթովք (hiwtʿovkʿ) | |
| locative | հիւթ (hiwtʿ) | հիւթս (hiwtʿs) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հիւթ (hiwtʿ) | հիւթք (hiwtʿkʿ) | |
| genitive | հիւթի (hiwtʿi) | հիւթից (hiwtʿicʿ) | |
| dative | հիւթի (hiwtʿi) | հիւթից (hiwtʿicʿ) | |
| accusative | հիւթ (hiwtʿ) | հիւթս (hiwtʿs) | |
| ablative | հիւթէ (hiwtʿē) | հիւթից (hiwtʿicʿ) | |
| instrumental | հիւթիւ (hiwtʿiw) | հիւթիւք (hiwtʿiwkʿ) | |
| locative | հիւթի (hiwtʿi) | հիւթս (hiwtʿs) | |
| post-classical | |||
Derived terms
- անհիւթ (anhiwtʿ)
- անհիւթական (anhiwtʿakan)
- անհիւթակիր (anhiwtʿakir)
- հիւթաբեր (hiwtʿaber)
- հիւթական (hiwtʿakan)
- հիւթականութիւն (hiwtʿakanutʿiwn)
- հիւթային (hiwtʿayin)
- հիւթանիւթ (hiwtʿaniwtʿ)
- հիւթապէս (hiwtʿapēs)
- հիւթաւոր (hiwtʿawor)
- հիւթեղ (hiwtʿeł)
- հիւթեղէն (hiwtʿełēn)
- հիւթեմ (hiwtʿem)
- հիւթիւն (hiwtʿiwn)
- նիւթ (niwtʿ) (perhaps)
- նմանահիւթ (nmanahiwtʿ)
- պղնձահիւթ (płnjahiwtʿ)
Descendants
- Armenian: հյութ (hyutʿ)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հիւթ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “հիւթ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “հիւթ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 409