հանդերձապետ
Old Armenian
Alternative forms
- անդերձապետ (anderjapet)
Etymology
An Iranian borrowing; compare Middle Persian [Book Pahlavi needed] (hndlcpt' /handarzbed/, “chancellor”). For the constituents see անդարձ (andarj) and պետ (pet). Influenced by հանդերձ (handerj).
Noun
հանդերձապետ • (handerjapet)
- a Persian court official, chancellor, handarzbed
- intendant, steward, manager
- 5th century, Bible, 1 Kings 16.9:
- Եւ ժողովեաց ի վերայ նորա Զամբրի ծառայ իւր՝ իշխան կիսոյ սպառազինաց․ եւ նա ըմպէր եւ արբեալ էր ի տանն Արսայ հանդերձապետի ի Թերսա։
- Ew žołoveacʿ i veray nora Zambri caṙay iwr, išxan kisoy spaṙazinacʿ; ew na əmpēr ew arbeal ēr i tann Arsay handerjapeti i Tʿersa.
- And his servant Zimri, captain of half [his] chariots, conspired against him, as he was in Tirzah, drinking himself drunk in the house of Arza steward of [his] house in Tirzah.
- Եւ ժողովեաց ի վերայ նորա Զամբրի ծառայ իւր՝ իշխան կիսոյ սպառազինաց․ եւ նա ըմպէր եւ արբեալ էր ի տանն Արսայ հանդերձապետի ի Թերսա։
Usage notes
When speaking of Persian officials the authors use the form անդերձապետ (anderjapet).
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հանդերձապետ (handerjapet) | հանդերձապետք (handerjapetkʿ) | |
| genitive | հանդերձապետի (handerjapeti) | հանդերձապետաց (handerjapetacʿ) | |
| dative | հանդերձապետի (handerjapeti) | հանդերձապետաց (handerjapetacʿ) | |
| accusative | հանդերձապետ (handerjapet) | հանդերձապետս (handerjapets) | |
| ablative | հանդերձապետէ (handerjapetē) | հանդերձապետաց (handerjapetacʿ) | |
| instrumental | հանդերձապետաւ (handerjapetaw) | հանդերձապետաւք = հանդերձապետօք (handerjapetawkʿ = handerjapetōkʿ) | |
| locative | հանդերձապետի (handerjapeti) | հանդերձապետս (handerjapets) |
Derived terms
- հանդերձապետութիւն (handerjapetutʿiwn)
- մոգաց անդերձապետ (mogacʿ anderjapet)
Related terms
- անդարձ (andarj)
- դերանդերձապետ (deranderjapet)
- մովան անդերձապետ (movan anderjapet)
- պետ (pet)
- Սակստան անդերձապետ (Sakstan anderjapet)
Descendants
- → Armenian: հանդերձապետ (handerjapet)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “անդերձապետ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume I, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 188–189
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “հանդերձապետ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “անդերձապետ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, pages 99, 179
- Nyberg, H. S. (1974) A Manual of Pahlavi, Part II: Glossary, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, page 94b
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հանդերձապետ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy