հանգիստ
Armenian
Etymology
From Old Armenian հանգիստ (hangist).
Pronunciation
Audio (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [hɑŋˈɡist]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [hɑŋˈkʰist]
Noun
հանգիստ • (hangist)
- rest, repose
- հանգուստ առնել ― hangust aṙnel ― to take a rest
- հանգստյան տուն ― hangstyan tun ― rest home, holiday house
- calm, calmness; quiet, tranquillity
- հանգիստը խանգարել ― hangistə xangarel ― to disturb
- pause, break
- (archaic) sleep
- (archaic) death
Declension
n-type/i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հանգիստ (hangist) | հանգիստներ (hangistner) | ||
| dative | հանգստյան, հանգստի (hangstyan, hangsti) | հանգիստների (hangistneri) | ||
| ablative | հանգստից (hangsticʿ) | հանգիստներից (hangistnericʿ) | ||
| instrumental | հանգստյամբ, հանգստով (hangstyamb, hangstov) | հանգիստներով (hangistnerov) | ||
| locative | հանգստում* (hangstum*) | հանգիստներում (hangistnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | հանգիստը/հանգիստն (hangistə/hangistn) | հանգիստները/հանգիստներն (hangistnerə/hangistnern) | ||
| dative | հանգստյանը/հանգստյանն, հանգստին (hangstyanə/hangstyann, hangstin) | հանգիստներին (hangistnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հանգիստս (hangists) | հանգիստներս (hangistners) | ||
| dative | հանգստյանս/հանգստիս (hangstyans/hangstis) | հանգիստներիս (hangistneris) | ||
| ablative | հանգստիցս (hangsticʿs) | հանգիստներիցս (hangistnericʿs) | ||
| instrumental | հանգստովս (hangstovs) | հանգիստներովս (hangistnerovs) | ||
| locative | հանգստումս* (hangstums*) | հանգիստներումս (hangistnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հանգիստդ (hangistd) | հանգիստներդ (hangistnerd) | ||
| dative | հանգստյանդ/հանգստիդ (hangstyand/hangstid) | հանգիստներիդ (hangistnerid) | ||
| ablative | հանգստիցդ (hangsticʿd) | հանգիստներիցդ (hangistnericʿd) | ||
| instrumental | հանգստովդ (hangstovd) | հանգիստներովդ (hangistnerovd) | ||
| locative | հանգստումդ* (hangstumd*) | հանգիստներումդ (hangistnerumd) | ||
| *the singular locative is seldom used | ||||
Adjective
հանգիստ • (hangist) (superlative ամենահանգիստ)
- calm, tranquil, peaceful
Adverb
հանգիստ • (hangist)
- calmly, peacefully, quietly
- easily
Interjection
հանգի՛ստ • (hangíst)
- quiet!
Derived terms
- հանգստանալ (hangstanal)
Old Armenian
Etymology
հանգչիմ (hangčʿim, “to rest”) + -ստ (-st).
Noun
հանգիստ • (hangist)
- repose, rest; refreshment, relaxation, recreation
- հանգստեան ժամ ― hangstean žam ― compline
- հանգիստ առնուլ ― hangist aṙnul ― to take rest, to be at rest, to repose
- հանգիստ տալ ― hangist tal ― to rest, to repose
- թողուլ ի հանգստեան ― tʿołul i hangstean ― to leave or let alone
- ease, tranquillity; convenience, wellbeing, leisure
- հանգստեամբ ― hangsteamb ― conveniently, comfortably; at one's ease or leisure, leisurely
- pause, rest, intermission, truce, cessation
- հանգիստ առնել բանի ― hangist aṙnel bani ― to end a discourse
- station, abode
- tomb
- repose, sleep, death
- հանգստեան շարական եւ աւետարան ― hangstean šarakan ew awetaran ― hymns and gospel in burial service
- հանգստեան պաշտօն ― hangstean paštōn ― requiem
- the end of work or of a song
- fulfillment of wishes
Declension
n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հանգիստ (hangist) | հանգիստք (hangistkʿ) | |
| genitive | հանգստեան (hangstean) | հանգստեանց (hangsteancʿ) | |
| dative | հանգստեան (hangstean) | հանգստեանց (hangsteancʿ) | |
| accusative | հանգիստ (hangist) | հանգիստս (hangists) | |
| ablative | հանգստենէ (hangstenē) | հանգստեանց (hangsteancʿ) | |
| instrumental | հանգստեամբ (hangsteamb) | հանգստեամբք (hangsteambkʿ) | |
| locative | հանգստեան (hangstean) | հանգիստս (hangists) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հանգիստ (hangist) | հանգիստք (hangistkʿ) | |
| genitive | հանգստի (hangsti) | հանգստից (hangsticʿ) | |
| dative | հանգստի (hangsti) | հանգստից (hangsticʿ) | |
| accusative | հանգիստ (hangist) | հանգիստս (hangists) | |
| ablative | հանգստէ (hangstē) | հանգստից (hangsticʿ) | |
| instrumental | հանգստիւ (hangstiw) | հանգստիւք (hangstiwkʿ) | |
| locative | հանգստի (hangsti) | հանգիստս (hangists) |
Adjective
հանգիստ • (hangist)
- quiet, tranquil, peaceful
Derived terms
- անհանգիստ (anhangist)
- անհանգստեմ (anhangstem)
- անհանգստութիւն (anhangstutʿiwn)
- աստուածահանգիստ (astuacahangist)
- հանգիստաւոր (hangistawor)
- հանգստաբար (hangstabar)
- հանգստաբեր (hangstaber)
- հանգստագոյն (hangstagoyn)
- հանգստակայ (hangstakay)
- հանգստական (hangstakan)
- հանգստանոց (hangstanocʿ)
- հանգստասէր (hangstasēr)
- հանգստարան (hangstaran)
- հանգստարար (hangstarar)
- հանգստարարիթայք (hangstararitʿaykʿ)
- հանգստաւէտ (hangstawēt)
- հանգստաւոր (hangstawor)
- հանգստոց (hangstocʿ)
- հոգեհանգիստ (hogehangist)
- ձմեռնահանգիստ (jmeṙnahangist)
- մահահանգիստ (mahahangist)
- նաւահանգիստ (nawahangist)
- ոգեհանգիստ (ogehangist)
- տարահանգիստ (tarahangist)
Descendants
- Armenian: հանգիստ (hangist)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հանգիստ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy