համբուրեմ
Old Armenian
Etymology
From համբոյր (hamboyr).
Verb
համբուրեմ • (hamburem)
- (transitive) to kiss
- 1612 – 1614, Yakob Tʿoxatʿecʿi :[1]
- Ոհ թէ այն պահն, որ զքեզ տեսնէի,
Զաջդ տիրաշօշափ ես համբուրէի,
Ժամ մի դէմ երեսիդ աչօք հայէի,
Ապա զհոգիս մարմնոյս իմ աւանդէի։- Oh tʿē ayn pahn, or zkʿez tesnēi,
Zaǰd tirašōšapʿ es hamburēi,
Žam mi dēm eresid ačʿōkʿ hayēi,
Apa zhogis marmnoys im awandēi.
- Translation by S. Peter Cowe
- O for the moment when I'd see you,
Kiss your right hand that touched the Lord,
That for a time I'd gaze upon your face with my eyes,
Then would I yield up the ghost from my body.
- O for the moment when I'd see you,
- Oh tʿē ayn pahn, or zkʿez tesnēi,
- Ոհ թէ այն պահն, որ զքեզ տեսնէի,
Conjugation
active
| infinitive | համբուրել (hamburel) | participle | համբուրեցեալ, համբուրեալ (hamburecʿeal, hambureal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | համբուրեց- (hamburecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | համբուրեմ (hamburem) | համբուրես (hambures) | համբուրէ (hamburē) | համբուրեմք (hamburemkʿ) | համբուրէք (hamburēkʿ) | համբուրեն (hamburen) | |
| imperfect | համբուրէի, համբուրեի* (hamburēi, hamburei*) | համբուրէիր, համբուրեիր* (hamburēir, hambureir*) | համբուրէր (hamburēr) | համբուրէաք, համբուրեաք* (hamburēakʿ, hambureakʿ*) | համբուրէիք, համբուրեիք* (hamburēikʿ, hambureikʿ*) | համբուրէին, համբուրեին* (hamburēin, hamburein*) | |
| aorist | համբուրեցի (hamburecʿi) | համբուրեցեր (hamburecʿer) | համբուրեաց (hambureacʿ) | համբուրեցաք (hamburecʿakʿ) | համբուրեցէք, համբուրեցիք (hamburecʿēkʿ, hamburecʿikʿ) | համբուրեցին (hamburecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | համբուրիցեմ (hamburicʿem) | համբուրիցես (hamburicʿes) | համբուրիցէ (hamburicʿē) | համբուրիցեմք (hamburicʿemkʿ) | համբուրիցէք (hamburicʿēkʿ) | համբուրիցեն (hamburicʿen) | |
| aorist | համբուրեցից (hamburecʿicʿ) | համբուրեսցես (hamburescʿes) | համբուրեսցէ (hamburescʿē) | համբուրեսցուք (hamburescʿukʿ) | համբուրեսջիք (hamburesǰikʿ) | համբուրեսցեն (hamburescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | համբուրեա՛ (hambureá) | — | — | համբուրեցէ՛ք (hamburecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | համբուրեսջի՛ր (hamburesǰír) | — | — | համբուրեսջի՛ք (hamburesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ համբուրեր (mí hamburer) | — | — | մի՛ համբուրէք (mí hamburēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | համբուրել, համբուրիլ* (hamburel, hamburil*) | participle | համբուրեցեալ, համբուրեալ (hamburecʿeal, hambureal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | համբուրեց- (hamburecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | համբուրիմ (hamburim) | համբուրիս (hamburis) | համբուրի (hamburi) | համբուրիմք (hamburimkʿ) | համբուրիք (hamburikʿ) | համբուրին (hamburin) | |
| imperfect | համբուրէի (hamburēi) | համբուրէիր (hamburēir) | համբուրէր, համբուրիւր (hamburēr, hamburiwr) | համբուրէաք (hamburēakʿ) | համբուրէիք (hamburēikʿ) | համբուրէին (hamburēin) | |
| aorist | համբուրեցայ (hamburecʿay) | համբուրեցար (hamburecʿar) | համբուրեցաւ (hamburecʿaw) | համբուրեցաք (hamburecʿakʿ) | համբուրեցայք (hamburecʿaykʿ) | համբուրեցան (hamburecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | համբուրիցիմ (hamburicʿim) | համբուրիցիս (hamburicʿis) | համբուրիցի (hamburicʿi) | համբուրիցիմք (hamburicʿimkʿ) | համբուրիցիք (hamburicʿikʿ) | համբուրիցին (hamburicʿin) | |
| aorist | համբուրեցայց (hamburecʿaycʿ) | համբուրեսցիս (hamburescʿis) | համբուրեսցի (hamburescʿi) | համբուրեսցուք (hamburescʿukʿ) | համբուրեսջիք (hamburesǰikʿ) | համբուրեսցին (hamburescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | համբուրեա՛ց (hambureácʿ) | — | — | համբուրեցարո՛ւք (hamburecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | համբուրեսջի՛ր (hamburesǰír) | — | — | համբուրեսջի՛ք (hamburesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ համբուրիր (mí hamburir) | — | — | մի՛ համբուրիք (mí hamburikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Descendants
- → Armenian: համբուրել (hamburel)
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “համբուրեմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “համբուրեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
References
- Cowe, S. Peter (2019), “The object of Ałtʿamarʿci’s affections”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 61