կոգի
Armenian
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian կոգի (kogi)
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kɔˈɡi]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɡɔˈkʰi]
Noun
կոգի • (kogi)
- (archaic) butter
Declension
u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կոգի (kogi) | կոգիներ (koginer) | ||
| dative | կոգու (kogu) | կոգիների (kogineri) | ||
| ablative | կոգուց (kogucʿ) | կոգիներից (koginericʿ) | ||
| instrumental | կոգով, կոգիով (kogov, kogiov) | կոգիներով (koginerov) | ||
| locative | կոգում, կոգիում (kogum, kogium) | կոգիներում (koginerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կոգին (kogin) | կոգիները/կոգիներն (koginerə/koginern) | ||
| dative | կոգուն (kogun) | կոգիներին (koginerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կոգիս (kogis) | կոգիներս (koginers) | ||
| dative | կոգուս (kogus) | կոգիներիս (kogineris) | ||
| ablative | կոգուցս (kogucʿs) | կոգիներիցս (koginericʿs) | ||
| instrumental | կոգովս, կոգիովս (kogovs, kogiovs) | կոգիներովս (koginerovs) | ||
| locative | կոգումս, կոգիումս (kogums, kogiums) | կոգիներումս (koginerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կոգիդ (kogid) | կոգիներդ (koginerd) | ||
| dative | կոգուդ (kogud) | կոգիներիդ (koginerid) | ||
| ablative | կոգուցդ (kogucʿd) | կոգիներիցդ (koginericʿd) | ||
| instrumental | կոգովդ, կոգիովդ (kogovd, kogiovd) | կոգիներովդ (koginerovd) | ||
| locative | կոգումդ, կոգիումդ (kogumd, kogiumd) | կոգիներումդ (koginerumd) | ||
Synonyms
- կարագ (karag)
Old Armenian
Etymology
From Proto-Indo-European *gʷow-yo- or *gʷh₃ew-yo- (adjective), from *gʷṓws (“cow”). Cognate with Sanskrit गव्य (gavya, “coming from or belonging to a cow; milk”), Avestan 𐬔𐬀𐬊𐬌𐬌𐬀 (gaoiia, “coming from cattle, consisting of cattle”), Ancient Greek ἐννεά-βοιος (enneá-boios, “worth nine oxen”).
Noun
կոգի • (kogi)
- butter
- 5th century, Yovhan Mandakuni, Čaṙkʿ [Sermons] :
- Այլ գինի և իւղ, ձու, ձուկն, պանիր, կոգի, կաղտի, բածին, շճուկ, կաթն, խեր, և ձկանմորէ, զայս բնաւ ամենևին չէ օրէն և ոչ վայել է ճաշակել ամենայն ումեք, մեծի և փոքու, արդարոյ և մեղաւորի։
- Ayl gini ew iwł, ju, jukn, panir, kogi, kałti, bacin, ščuk, katʿn, xer, ew jkanmorē, zays bnaw amenewin čʿē ōrēn ew očʿ vayel ē čašakel amenayn umekʿ, meci ew pʿokʿu, ardaroy ew meławori.
- Այլ գինի և իւղ, ձու, ձուկն, պանիր, կոգի, կաղտի, բածին, շճուկ, կաթն, խեր, և ձկանմորէ, զայս բնաւ ամենևին չէ օրէն և ոչ վայել է ճաշակել ամենայն ումեք, մեծի և փոքու, արդարոյ և մեղաւորի։
Declension
o-type/o-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կոգի (kogi) | կոգիք (kogikʿ) | |
| genitive | կոգւոյ (kogwoy) | կոգեաց (kogeacʿ) | |
| dative | կոգւոյ (kogwoy) | կոգեաց (kogeacʿ) | |
| accusative | կոգի (kogi) | կոգիս (kogis) | |
| ablative | կոգւոյ (kogwoy) | կոգեաց (kogeacʿ) | |
| instrumental | կոգւով (kogwov) | կոգւովք (kogwovkʿ) | |
| locative | կոգի (kogi) | կոգիս (kogis) | |
| note the o-a-type genitive/dative/ablative plural | |||
Related terms
- կով (kov)
Descendants
- Armenian: կոգի (kogi)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կոգի”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կոգի”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կոգի”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 367