կշտանալ
Armenian
Etymology
From Middle Armenian կշտանալ (kštanal).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kəʃtɑˈnɑl]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɡəʃtɑˈnɑl]
Verb
կշտանալ • (kštanal)
- (intransitive) to eat one's fill; to be full (after eating)
- Synonym: հագենալ (hagenal)
Inflection
conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | կշտանալ (kštanal) | imperfective converb | կշտանում (kštanum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | կշտանալիս (kštanalis) | ||||
| causative | կշտացնել (kštacʿnel) | perfective converb | կշտացել (kštacʿel) | ||||
| aorist stem | կշտաց- (kštacʿ-) | future converb I | կշտանալու (kštanalu) | ||||
| resultative participle | կշտացած (kštacʿac) | future converb II | կշտանալիք (kštanalikʿ) | ||||
| subject participle | կշտացող (kštacʿoł) | connegative converb | կշտանա (kštana) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | կշտանում եմ (kštanum em) | կշտանում ես (kštanum es) | կշտանում է (kštanum ē) | կշտանում ենք (kštanum enkʿ) | կշտանում եք (kštanum ekʿ) | կշտանում են (kštanum en) | |
| past imperfective | կշտանում էի (kštanum ēi) | կշտանում էիր (kštanum ēir) | կշտանում էր (kštanum ēr) | կշտանում էինք (kštanum ēinkʿ) | կշտանում էիք (kštanum ēikʿ) | կշտանում էին (kštanum ēin) | |
| future | կշտանալու եմ (kštanalu em) | կշտանալու ես (kštanalu es) | կշտանալու է (kštanalu ē) | կշտանալու ենք (kštanalu enkʿ) | կշտանալու եք (kštanalu ekʿ) | կշտանալու են (kštanalu en) | |
| past future | կշտանալու էի (kštanalu ēi) | կշտանալու էիր (kštanalu ēir) | կշտանալու էր (kštanalu ēr) | կշտանալու էինք (kštanalu ēinkʿ) | կշտանալու էիք (kštanalu ēikʿ) | կշտանալու էին (kštanalu ēin) | |
| present perfect | կշտացել եմ (kštacʿel em) | կշտացել ես (kštacʿel es) | կշտացել է (kštacʿel ē) | կշտացել ենք (kštacʿel enkʿ) | կշտացել եք (kštacʿel ekʿ) | կշտացել են (kštacʿel en) | |
| pluperfect | կշտացել էի (kštacʿel ēi) | կշտացել էիր (kštacʿel ēir) | կշտացել էր (kštacʿel ēr) | կշտացել էինք (kštacʿel ēinkʿ) | կշտացել էիք (kštacʿel ēikʿ) | կշտացել էին (kštacʿel ēin) | |
| aorist (past perfective) | կշտացա (kštacʿa) | կշտացար (kštacʿar) | կշտացավ (kštacʿav) | կշտացանք (kštacʿankʿ) | կշտացաք (kštacʿakʿ) | կշտացան (kštacʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | կշտանամ (kštanam) | կշտանաս (kštanas) | կշտանա (kštana) | կշտանանք (kštanankʿ) | կշտանաք (kštanakʿ) | կշտանան (kštanan) | |
| past | կշտանայի (kštanayi) | կշտանայիր (kštanayir) | կշտանար (kštanar) | կշտանայինք (kštanayinkʿ) | կշտանայիք (kštanayikʿ) | կշտանային (kštanayin) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կկշտանամ (kkštanam) | կկշտանաս (kkštanas) | կկշտանա (kkštana) | կկշտանանք (kkštanankʿ) | կկշտանաք (kkštanakʿ) | կկշտանան (kkštanan) | |
| past | կկշտանայի (kkštanayi) | կկշտանայիր (kkštanayir) | կկշտանար (kkštanar) | կկշտանայինք (kkštanayinkʿ) | կկշտանայիք (kkštanayikʿ) | կկշտանային (kkštanayin) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | կշտացի՛ր, կշտացի՛* (kštacʿír, kštacʿí*) | — | — | կշտացե՛ք (kštacʿékʿ) | — | ||
| *colloquial | |||||||
negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չկշտանալ (čʿkštanal) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չկշտացած (čʿkštacʿac) | ||||||
| subject participle | չկշտացող (čʿkštacʿoł) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ կշտանում (čʿem kštanum) | չես կշտանում (čʿes kštanum) | չի կշտանում (čʿi kštanum) | չենք կշտանում (čʿenkʿ kštanum) | չեք կշտանում (čʿekʿ kštanum) | չեն կշտանում (čʿen kštanum) | |
| past imperfective | չէի կշտանում (čʿēi kštanum) | չէիր կշտանում (čʿēir kštanum) | չէր կշտանում (čʿēr kštanum) | չէինք կշտանում (čʿēinkʿ kštanum) | չէիք կշտանում (čʿēikʿ kštanum) | չէին կշտանում (čʿēin kštanum) | |
| future | չեմ կշտանալու (čʿem kštanalu) | չես կշտանալու (čʿes kštanalu) | չի կշտանալու (čʿi kštanalu) | չենք կշտանալու (čʿenkʿ kštanalu) | չեք կշտանալու (čʿekʿ kštanalu) | չեն կշտանալու (čʿen kštanalu) | |
| past future | չէի կշտանալու (čʿēi kštanalu) | չէիր կշտանալու (čʿēir kštanalu) | չէր կշտանալու (čʿēr kštanalu) | չէինք կշտանալու (čʿēinkʿ kštanalu) | չէիք կշտանալու (čʿēikʿ kštanalu) | չէին կշտանալու (čʿēin kštanalu) | |
| present perfect | չեմ կշտացել (čʿem kštacʿel) | չես կշտացել (čʿes kštacʿel) | չի կշտացել (čʿi kštacʿel) | չենք կշտացել (čʿenkʿ kštacʿel) | չեք կշտացել (čʿekʿ kštacʿel) | չեն կշտացել (čʿen kštacʿel) | |
| pluperfect | չէի կշտացել (čʿēi kštacʿel) | չէիր կշտացել (čʿēir kštacʿel) | չէր կշտացել (čʿēr kštacʿel) | չէինք կշտացել (čʿēinkʿ kštacʿel) | չէիք կշտացել (čʿēikʿ kštacʿel) | չէին կշտացել (čʿēin kštacʿel) | |
| aorist (past perfective) | չկշտացա (čʿkštacʿa) | չկշտացար (čʿkštacʿar) | չկշտացավ (čʿkštacʿav) | չկշտացանք (čʿkštacʿankʿ) | չկշտացաք (čʿkštacʿakʿ) | չկշտացան (čʿkštacʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չկշտանամ (čʿkštanam) | չկշտանաս (čʿkštanas) | չկշտանա (čʿkštana) | չկշտանանք (čʿkštanankʿ) | չկշտանաք (čʿkštanakʿ) | չկշտանան (čʿkštanan) | |
| past | չկշտանայի (čʿkštanayi) | չկշտանայիր (čʿkštanayir) | չկշտանար (čʿkštanar) | չկշտանայինք (čʿkštanayinkʿ) | չկշտանայիք (čʿkštanayikʿ) | չկշտանային (čʿkštanayin) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ կշտանա (čʿem kštana) | չես կշտանա (čʿes kštana) | չի կշտանա (čʿi kštana) | չենք կշտանա (čʿenkʿ kštana) | չեք կշտանա (čʿekʿ kštana) | չեն կշտանա (čʿen kštana) | |
| past | չէի կշտանա (čʿēi kštana) | չէիր կշտանա (čʿēir kštana) | չէր կշտանա (čʿēr kštana) | չէինք կշտանա (čʿēinkʿ kštana) | չէիք կշտանա (čʿēikʿ kštana) | չէին կշտանա (čʿēin kštana) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ կշտացիր, մի՛ կշտացի* (mí kštacʿir, mí kštacʿi*) | — | — | մի՛ կշտացեք (mí kštacʿekʿ) | — | ||
| *colloquial | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կշտանալ (kštanal) | |||
| dative | կշտանալու (kštanalu) | |||
| ablative | կշտանալուց (kštanalucʿ) | |||
| instrumental | կշտանալով (kštanalov) | |||
| locative | կշտանալում (kštanalum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | կշտանալը/կշտանալն (kštanalə/kštanaln) | |||
| dative | կշտանալուն (kštanalun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կշտանալս (kštanals) | |||
| dative | կշտանալուս (kštanalus) | |||
| ablative | կշտանալուցս (kštanalucʿs) | |||
| instrumental | կշտանալովս (kštanalovs) | |||
| locative | կշտանալումս (kštanalums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կշտանալդ (kštanald) | |||
| dative | կշտանալուդ (kštanalud) | |||
| ablative | կշտանալուցդ (kštanalucʿd) | |||
| instrumental | կշտանալովդ (kštanalovd) | |||
| locative | կշտանալումդ (kštanalumd) | |||
Middle Armenian
Etymology
կուշտ (kušt) + -ան- (-an-)
Verb
կշտանալ • (kštanal)
- (intransitive) to eat one's fill; to be full (after eating)
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Shorter recension C based on a manuscript written in 1400:[1]
- Ասեն, թէ աղուեսն յորժամ քաղցենայ, հնարս իմանայ, թէ ո՞րպէս կըշտանայ։
- Asen, tʿē ałuesn yoržam kʿałcʿenay, hnars imanay, tʿē o?rpēs kəštanay.
- Ասեն, թէ աղուեսն յորժամ քաղցենայ, հնարս իմանայ, թէ ո՞րպէս կըշտանայ։
Descendants
- Armenian: կշտանալ (kštanal)
References
- Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6), Leuven – Paris – Dudley: Peeters, page 179
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կուշտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Łazaryan, Ṙ. S.; Avetisyan, H. M. (2009), “կշտանալ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press