կարեմ
Old Armenian
Etymology 1
A Georgian-Zan borrowing, ultimately from Proto-Georgian-Zan *ḳar- ~ *ḳr- (“to bind”).
Verb
կարեմ • (karem) (aorist indicative կարեցի)
- (transitive) to bind, fix, attach, pin; to sew, to join or unite with thread
- կարել հարեւանցի ― karel harewancʿi ― to tack, to baste
- կարել զոք ընդ որմն ― karel zokʿ ənd ormn ― to pin against the wall, to transfix
- 5th century, Bible, 1 Samuel 18.11:
- Եւ ասէ. hարից կարեցից զԴաւիթ գեղարդեամբս ընդ որմն:
- Ew asē. haricʿ karecʿicʿ zDawitʿ gełardeambs ənd ormn:
- And he [Saul] says: I will smite and pin David to the wall with my spear.
- Եւ ասէ. hարից կարեցից զԴաւիթ գեղարդեամբս ընդ որմն:
Conjugation
active
| infinitive | կարել (karel) | participle | կարեցեալ, կարեալ (karecʿeal, kareal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կարեց- (karecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարեմ (karem) | կարես (kares) | կարէ (karē) | կարեմք (karemkʿ) | կարէք (karēkʿ) | կարեն (karen) | |
| imperfect | կարէի, կարեի* (karēi, karei*) | կարէիր, կարեիր* (karēir, kareir*) | կարէր (karēr) | կարէաք, կարեաք* (karēakʿ, kareakʿ*) | կարէիք, կարեիք* (karēikʿ, kareikʿ*) | կարէին, կարեին* (karēin, karein*) | |
| aorist | կարեցի (karecʿi) | կարեցեր (karecʿer) | կարեաց (kareacʿ) | կարեցաք (karecʿakʿ) | կարեցէք, կարեցիք (karecʿēkʿ, karecʿikʿ) | կարեցին (karecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարիցեմ (karicʿem) | կարիցես (karicʿes) | կարիցէ (karicʿē) | կարիցեմք (karicʿemkʿ) | կարիցէք (karicʿēkʿ) | կարիցեն (karicʿen) | |
| aorist | կարեցից (karecʿicʿ) | կարեսցես (karescʿes) | կարեսցէ (karescʿē) | կարեսցուք (karescʿukʿ) | կարեսջիք (karesǰikʿ) | կարեսցեն (karescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կարեա՛ (kareá) | — | — | կարեցէ՛ք (karecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | կարեսջի՛ր (karesǰír) | — | — | կարեսջի՛ք (karesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կարեր (mí karer) | — | — | մի՛ կարէք (mí karēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | կարել, կարիլ* (karel, karil*) | participle | կարեցեալ, կարեալ (karecʿeal, kareal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կարեց- (karecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարիմ (karim) | կարիս (karis) | կարի (kari) | կարիմք (karimkʿ) | կարիք (karikʿ) | կարին (karin) | |
| imperfect | կարէի (karēi) | կարէիր (karēir) | կարէր, կարիւր (karēr, kariwr) | կարէաք (karēakʿ) | կարէիք (karēikʿ) | կարէին (karēin) | |
| aorist | կարեցայ (karecʿay) | կարեցար (karecʿar) | կարեցաւ (karecʿaw) | կարեցաք (karecʿakʿ) | կարեցայք (karecʿaykʿ) | կարեցան (karecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարիցիմ (karicʿim) | կարիցիս (karicʿis) | կարիցի (karicʿi) | կարիցիմք (karicʿimkʿ) | կարիցիք (karicʿikʿ) | կարիցին (karicʿin) | |
| aorist | կարեցայց (karecʿaycʿ) | կարեսցիս (karescʿis) | կարեսցի (karescʿi) | կարեսցուք (karescʿukʿ) | կարեսջիք (karesǰikʿ) | կարեսցին (karescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կարեա՛ց (kareácʿ) | — | — | կարեցարո՛ւք (karecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | կարեսջի՛ր (karesǰír) | — | — | կարեսջի՛ք (karesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կարիր (mí karir) | — | — | մի՛ կարիք (mí karikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
- անկար (ankar)
- անկարկատ (ankarkat)
- անկարկատելի (ankarkateli)
- ասեղնակարկատ (asełnakarkat)
- խորանակար (xoranakar)
- խրամակարկատ (xramakarkat)
- կար (kar)
- կարամուտ (karamut)
- կարամուրք (karamurkʿ)
- կարան (karan)
- կարաւակ (karawak)
- կարկատանք (karkatankʿ)
- կարկատեմ (karkatem)
- կարկատիչ (karkatičʿ)
- կարկատումն (karkatumn)
- կարկատուն (karkatun)
- կարոտեմ (karotem)
- կարուակ (karuak)
- կարուակութիւն (karuakutʿiwn)
- կօշկակար (kōškakar)
- հատակարկատ (hatakarkat)
- մանրակարկատ (manrakarkat)
- ոսկեկար (oskekar)
- ստուարակարկատ (stuarakarkat)
- ցանկակարկատ (cʿankakarkat)
- քեշակարկատ (kʿešakarkat)
- քէշակարկատ (kʿēšakarkat)
- քէշտակարկատ (kʿēštakarkat)
Descendants
- Armenian: կարել (karel)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “կար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume II, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 541ab, unknown origin
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կարեմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Etymology 2
From կար (kar).
Verb
կարեմ • (karem) (aorist indicative կարացի)
- (intransitive) to be able, to have the power or faculty to, to be in a condition to
- ոչ եւս կարել ― očʿ ews karel ― to be quite exhausted or spent
- չկարել ― čʿkarel ― to be unable
- չկարեմ առնել զայդ ― čʿkarem aṙnel zayd ― I cannot do it
- արարից՝ եթէ կարացից ― araricʿ, etʿē karacʿicʿ ― I will do it if I can
Conjugation
active
| infinitive | կարել (karel) | participle | կարացեալ (karacʿeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կարաց- (karacʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարեմ (karem) | կարես (kares) | կարէ (karē) | կարեմք (karemkʿ) | կարէք (karēkʿ) | կարեն (karen) | |
| imperfect | կարէի, կարեի* (karēi, karei*) | կարէիր, կարեիր* (karēir, kareir*) | կարէր (karēr) | կարէաք, կարեաք* (karēakʿ, kareakʿ*) | կարէիք, կարեիք* (karēikʿ, kareikʿ*) | կարէին, կարեին* (karēin, karein*) | |
| aorist | կարացի (karacʿi) | կարացեր (karacʿer) | կարաց (karacʿ) | կարացաք (karacʿakʿ) | կարացէք, կարացիք (karacʿēkʿ, karacʿikʿ) | կարացին (karacʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարիցեմ (karicʿem) | կարիցես (karicʿes) | կարիցէ (karicʿē) | կարիցեմք (karicʿemkʿ) | կարիցէք (karicʿēkʿ) | կարիցեն (karicʿen) | |
| aorist | կարացից (karacʿicʿ) | կարասցես (karascʿes) | կարասցէ (karascʿē) | կարասցուք (karascʿukʿ) | կարասջիք (karasǰikʿ) | կարասցեն (karascʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կարա՛ (kará) | — | — | կարացէ՛ք (karacʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | կարասջի՛ր (karasǰír) | — | — | կարասջի՛ք (karasǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կարեր (mí karer) | — | — | մի՛ կարէք (mí karēkʿ) | — | |
| *rare note the aorist stem | |||||||
Descendants
- Armenian: կարամ (karam), կարենալ (karenal)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կարեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Godel, Robert (1975) An introduction to the study of classical Armenian, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 51