կառք
Armenian
.png.webp)
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian կառք (kaṙkʿ).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kɑrkʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɡɑɾkʰ]
Noun
կառք • (kaṙkʿ)
- carriage, coach
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կառք (kaṙkʿ) | կառքեր (kaṙkʿer) | ||
| dative | կառքի (kaṙkʿi) | կառքերի (kaṙkʿeri) | ||
| ablative | կառքից (kaṙkʿicʿ) | կառքերից (kaṙkʿericʿ) | ||
| instrumental | կառքով (kaṙkʿov) | կառքերով (kaṙkʿerov) | ||
| locative | կառքում (kaṙkʿum) | կառքերում (kaṙkʿerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կառքը/կառքն (kaṙkʿə/kaṙkʿn) | կառքերը/կառքերն (kaṙkʿerə/kaṙkʿern) | ||
| dative | կառքին (kaṙkʿin) | կառքերին (kaṙkʿerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կառքս (kaṙkʿs) | կառքերս (kaṙkʿers) | ||
| dative | կառքիս (kaṙkʿis) | կառքերիս (kaṙkʿeris) | ||
| ablative | կառքիցս (kaṙkʿicʿs) | կառքերիցս (kaṙkʿericʿs) | ||
| instrumental | կառքովս (kaṙkʿovs) | կառքերովս (kaṙkʿerovs) | ||
| locative | կառքումս (kaṙkʿums) | կառքերումս (kaṙkʿerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կառքդ (kaṙkʿd) | կառքերդ (kaṙkʿerd) | ||
| dative | կառքիդ (kaṙkʿid) | կառքերիդ (kaṙkʿerid) | ||
| ablative | կառքիցդ (kaṙkʿicʿd) | կառքերիցդ (kaṙkʿericʿd) | ||
| instrumental | կառքովդ (kaṙkʿovd) | կառքերովդ (kaṙkʿerovd) | ||
| locative | կառքումդ (kaṙkʿumd) | կառքերումդ (kaṙkʿerumd) | ||
Derived terms
- դիակառք (diakaṙkʿ)
- շոգեկառք (šogekaṙkʿ)
- վարձակառք (varjakaṙkʿ)
Old Armenian
Alternative forms
- կառ (kaṙ) – uncommon, singular
Etymology
Borrowed from Latin carrus + -ք (-kʿ). The borrowing is not a literary one, but was brought by Roman soldiers and merchants.
Noun
կառք • (kaṙkʿ) pl
- coach, carriage; car, chariot
- կառք գերանդազէնք ― kaṙkʿ gerandazēnkʿ ― chariots armed with scythes
- կառք երկանիւ ― kaṙkʿ erkaniw ― two-wheeled carriage
- կառք քառանիւ ― kaṙkʿ kʿaṙaniw ― four-wheeled carriage
- կառք քառաձի ― kaṙkʿ kʿaṙaji ― a coach and four
- վեցձիան կառք ― vecʿjian kaṙkʿ ― a coach and six
- համաշխարհիկ կառք ― hamašxarhik kaṙkʿ ― omnibus
- կառք կառանոցի ― kaṙkʿ kaṙanocʿi ― hired-coach
- երագընթաց կառք ― eragəntʿacʿ kaṙkʿ ― stage-coach
- վարձուոր կառք ― varjuor kaṙkʿ ― hackney-coach
- հասարակաց կառք ― hasarakacʿ kaṙkʿ ― cab
- առանձնական կառք ― aṙanjnakan kaṙkʿ ― private coach
- հովանաւոր կառք ― hovanawor kaṙkʿ ― carriage with awning or curtains
- կայարան կառաց ― kayaran kaṙacʿ ― cab-stand
- աստիճանք կառաց ― astičankʿ kaṙacʿ ― foot-board of a carriage
- դռնակ կառաց ― dṙnak kaṙacʿ ― carriage-door
- աթոռակ կառաց ― atʿoṙak kaṙacʿ ― coachman's box
- կուրծ/գոգ կառաց ― kurc/gog kaṙacʿ ― carriage-seat
- կոնք կառաց ― konkʿ kaṙacʿ ― hood of a carriage
- ծածկոյթ կառաց ― cackoytʿ kaṙacʿ ― hammercloth
- վարձ, սակ կառաց ― varj, sak kaṙacʿ ― coach-hire, fare
- ելանել, մտանել ի կառս ― elanel, mtanel i kaṙs ― to get into the coach
- օգնել, տալ բազուկ յելեւէջս ի կառաց ― ōgnel, tal bazuk yelewēǰs i kaṙacʿ ― to help into, or down from the coach
- վարել զկառս ― varel zkaṙs ― to drive a coach
- երթալ կառօք ― ertʿal kaṙōkʿ ― to go or ride in a coach
- կացուցանել զկառսն ― kacʿucʿanel zkaṙsn ― to stop the carriage
- դադարէ կառքն ― dadarē kaṙkʿn ― the coach pulls up
- իջանեմ ի կառաց ― iǰanem i kaṙacʿ ― to get out of a carriage
- կազմեմ զկառս ― kazmem zkaṙs ― to harness the horses
Declension
i-a-type
| plural only (plurale tantum) | |
|---|---|
| nominative | կառք (kaṙkʿ) |
| genitive | կառաց (kaṙacʿ) |
| dative | կառաց (kaṙacʿ) |
| accusative | կառս (kaṙs) |
| ablative | կառաց (kaṙacʿ) |
| instrumental | կառաւք = կառօք (kaṙawkʿ = kaṙōkʿ) |
| locative | կառս (kaṙs) |
Derived terms
- աստուածակառք (astuacakaṙkʿ)
- խաչակառք (xačʿakaṙkʿ)
- կառաբարձ (kaṙabarj)
- կառաձիգ (kaṙajig)
- կառամարտ (kaṙamart)
- կառամարտիկ (kaṙamartik)
- կառամարտիմ (kaṙamartim)
- կառամարտութիւն (kaṙamartutʿiwn)
- կառամուտ (kaṙamut)
- կառամտիկ (kaṙamtik)
- կառանշան (kaṙanšan)
- կառապան (kaṙapan)
- կառապետ (kaṙapet)
- կառավար (kaṙavar)
- կառավարեմ (kaṙavarem)
- կառավարիմ (kaṙavarim)
- կառավարիչ (kaṙavaričʿ)
- կառավարութիւն (kaṙavarutʿiwn)
- կառատես (kaṙates)
- կառարշաւ (kaṙaršaw)
- կառաւէտ (kaṙawēt)
- կառաւոր (kaṙawor)
- կառընթաց (kaṙəntʿacʿ)
- մարտակառք (martakaṙkʿ)
- ոսկիակառք (oskiakaṙkʿ)
- սայլակառք (saylakaṙkʿ)
- վերնակառք (vernakaṙkʿ)
Descendants
- → Armenian: կառք (kaṙkʿ)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կառք”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կառք”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կառք”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press