կապար
Armenian
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kɑˈpɑɾ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɡɑˈbɑɾ]
- Hyphenation: կա‧պար
Etymology 1
Learned borrowing from Old Armenian կապար (kapar).
Noun
կապար • (kapar)
- lead (metal)
- Synonym: արճիճ (arčič)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կապար (kapar) | կապարներ (kaparner) | ||
| dative | կապարի (kapari) | կապարների (kaparneri) | ||
| ablative | կապարից (kaparicʿ) | կապարներից (kaparnericʿ) | ||
| instrumental | կապարով (kaparov) | կապարներով (kaparnerov) | ||
| locative | կապարում (kaparum) | կապարներում (kaparnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կապարը/կապարն (kaparə/kaparn) | կապարները/կապարներն (kaparnerə/kaparnern) | ||
| dative | կապարին (kaparin) | կապարներին (kaparnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կապարս (kapars) | կապարներս (kaparners) | ||
| dative | կապարիս (kaparis) | կապարներիս (kaparneris) | ||
| ablative | կապարիցս (kaparicʿs) | կապարներիցս (kaparnericʿs) | ||
| instrumental | կապարովս (kaparovs) | կապարներովս (kaparnerovs) | ||
| locative | կապարումս (kaparums) | կապարներումս (kaparnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կապարդ (kapard) | կապարներդ (kaparnerd) | ||
| dative | կապարիդ (kaparid) | կապարներիդ (kaparnerid) | ||
| ablative | կապարիցդ (kaparicʿd) | կապարներիցդ (kaparnericʿd) | ||
| instrumental | կապարովդ (kaparovd) | կապարներովդ (kaparnerovd) | ||
| locative | կապարումդ (kaparumd) | կապարներումդ (kaparnerumd) | ||
Derived terms
- կապարյա (kaparya, “leaden”)
Etymology 2
From Old Armenian կապար (kapar).
Noun
կապար • (kapar)
- caper, Capparis
- Synonym: կապրցախ (kaprcʿax)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կապար (kapar) | կապարներ (kaparner) | ||
| dative | կապարի (kapari) | կապարների (kaparneri) | ||
| ablative | կապարից (kaparicʿ) | կապարներից (kaparnericʿ) | ||
| instrumental | կապարով (kaparov) | կապարներով (kaparnerov) | ||
| locative | կապարում (kaparum) | կապարներում (kaparnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կապարը/կապարն (kaparə/kaparn) | կապարները/կապարներն (kaparnerə/kaparnern) | ||
| dative | կապարին (kaparin) | կապարներին (kaparnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կապարս (kapars) | կապարներս (kaparners) | ||
| dative | կապարիս (kaparis) | կապարներիս (kaparneris) | ||
| ablative | կապարիցս (kaparicʿs) | կապարներիցս (kaparnericʿs) | ||
| instrumental | կապարովս (kaparovs) | կապարներովս (kaparnerovs) | ||
| locative | կապարումս (kaparums) | կապարներումս (kaparnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կապարդ (kapard) | կապարներդ (kaparnerd) | ||
| dative | կապարիդ (kaparid) | կապարներիդ (kaparnerid) | ||
| ablative | կապարիցդ (kaparicʿd) | կապարներիցդ (kaparnericʿd) | ||
| instrumental | կապարովդ (kaparovd) | կապարներովդ (kaparnerovd) | ||
| locative | կապարումդ (kaparumd) | կապարներումդ (kaparnerumd) | ||
Old Armenian
Etymology 1
Unknown origin. Often connected with Akkadian 𒀀𒈖 (A.GAR₅ /abāru/, “lead”) from Sumerian 𒀀𒈖 (A.GAR₅ /agar/, “lead”), but the initial կ- (k-) is difficult to explain.
Noun
կապար • (kapar)
- lead (metal)
- lead-pencil
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կապար (kapar) | կապարք (kaparkʿ) | |
| genitive | կապարոյ (kaparoy) | կապարոց (kaparocʿ) | |
| dative | կապարոյ (kaparoy) | կապարոց (kaparocʿ) | |
| accusative | կապար (kapar) | կապարս (kapars) | |
| ablative | կապարոյ (kaparoy) | կապարոց (kaparocʿ) | |
| instrumental | կապարով (kaparov) | կապարովք (kaparovkʿ) | |
| locative | կապար (kapar) | կապարս (kapars) |
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կապար (kapar) | կապարք (kaparkʿ) | |
| genitive | կապարի (kapari) | կապարաց (kaparacʿ) | |
| dative | կապարի (kapari) | կապարաց (kaparacʿ) | |
| accusative | կապար (kapar) | կապարս (kapars) | |
| ablative | կապարէ (kaparē) | կապարաց (kaparacʿ) | |
| instrumental | կապարաւ (kaparaw) | կապարաւք = կապարօք (kaparawkʿ = kaparōkʿ) | |
| locative | կապարի (kapari) | կապարս (kapars) | |
| probably post-classical | |||
Derived terms
- կապարակիր (kaparakir)
- կապարահատք (kaparahatkʿ)
- կապարայօդ (kaparayōd)
- կապարանման (kaparanman)
- կապարեալ (kapareal)
- կապարեայ (kapareay)
Descendants
- → Armenian: կապար (kapar)
Further reading
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կապար”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կապար”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կապար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “կապար”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
Etymology 2
From the unattested Middle Iranian cognate of Persian کبر (kabar, “caper”). Doublet of կապպար (kappar), քապար (kʿapar).
Noun
կապար • (kapar)
- caper, Capparis
- 5th century, Bible, Ecclesiastes 12.5:
- Եւ ի բարձունս հայեսցին, եւ ապշութիւն ի ճանապարհին․ եւ ծաղկեսցի նշին, եւ թանձրասցի մարախն, եւ տարածեսցի կապարն․ զի գնաց մարդ ի տուն իւր յաւիտենից, եւ շուրջ եղեն կոծօղք ի հրապարակս։
- Ew i barjuns hayescʿin, ew apšutʿiwn i čanaparhin; ew całkescʿi nšin, ew tʿanjrascʿi maraxn, ew taracescʿi kaparn; zi gnacʿ mard i tun iwr yawitenicʿ, ew šurǰ ełen kocōłkʿ i hraparaks.
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- And they shall look up, and fears shall be in the way, and the almond tree shall blossom, and the locust shall increase, and the caper shall be scattered: because man has gone to his eternal home, and the mourners have gone about the market.
- Եւ ի բարձունս հայեսցին, եւ ապշութիւն ի ճանապարհին․ եւ ծաղկեսցի նշին, եւ թանձրասցի մարախն, եւ տարածեսցի կապարն․ զի գնաց մարդ ի տուն իւր յաւիտենից, եւ շուրջ եղեն կոծօղք ի հրապարակս։
Descendants
- Armenian: կապար (kapar), կապարասի (kaparasi)
- → Old Georgian: კაპარი (ḳaṗari)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “կապար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume II, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 523ab
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կապար”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 165
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “կապար”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կապար”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy