ծեր
Armenian
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [t͡sɛɾ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [d͡zɛɾ]
Etymology 1
From Old Armenian ծեր (cer); see it for more.
Adjective
ծեր • (cer) (superlative ամենածեր)
- (of a person) old, aged
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ծեր (cer) | ծերեր (cerer) | ||
| dative | ծերի (ceri) | ծերերի (cereri) | ||
| ablative | ծերից (cericʿ) | ծերերից (cerericʿ) | ||
| instrumental | ծերով (cerov) | ծերերով (cererov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ծերը/ծերն (cerə/cern) | ծերերը/ծերերն (cererə/cerern) | ||
| dative | ծերին (cerin) | ծերերին (cererin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ծերս (cers) | ծերերս (cerers) | ||
| dative | ծերիս (ceris) | ծերերիս (cereris) | ||
| ablative | ծերիցս (cericʿs) | ծերերիցս (cerericʿs) | ||
| instrumental | ծերովս (cerovs) | ծերերովս (cererovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ծերդ (cerd) | ծերերդ (cererd) | ||
| dative | ծերիդ (cerid) | ծերերիդ (cererid) | ||
| ablative | ծերիցդ (cericʿd) | ծերերիցդ (cerericʿd) | ||
| instrumental | ծերովդ (cerovd) | ծերերովդ (cererovd) | ||
| locative | — | — | ||
Noun
ծեր • (cer)
- old, aged man
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ծեր (cer) | ծերեր (cerer) | ||
| dative | ծերի (ceri) | ծերերի (cereri) | ||
| ablative | ծերից (cericʿ) | ծերերից (cerericʿ) | ||
| instrumental | ծերով (cerov) | ծերերով (cererov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ծերը/ծերն (cerə/cern) | ծերերը/ծերերն (cererə/cerern) | ||
| dative | ծերին (cerin) | ծերերին (cererin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ծերս (cers) | ծերերս (cerers) | ||
| dative | ծերիս (ceris) | ծերերիս (cereris) | ||
| ablative | ծերիցս (cericʿs) | ծերերիցս (cerericʿs) | ||
| instrumental | ծերովս (cerovs) | ծերերովս (cererovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ծերդ (cerd) | ծերերդ (cererd) | ||
| dative | ծերիդ (cerid) | ծերերիդ (cererid) | ||
| ablative | ծերիցդ (cericʿd) | ծերերիցդ (cerericʿd) | ||
| instrumental | ծերովդ (cerovd) | ծերերովդ (cererovd) | ||
| locative | — | — | ||
Alternative forms
- ծէր (cēr) (traditional orthography spelling)
Noun
ծեր • (cer)
- (dialectal) Alternative form of ծայր (cayr)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ծեր (cer) | ծերեր (cerer) | ||
| dative | ծերի (ceri) | ծերերի (cereri) | ||
| ablative | ծերից (cericʿ) | ծերերից (cerericʿ) | ||
| instrumental | ծերով (cerov) | ծերերով (cererov) | ||
| locative | ծերում (cerum) | ծերերում (cererum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ծերը/ծերն (cerə/cern) | ծերերը/ծերերն (cererə/cerern) | ||
| dative | ծերին (cerin) | ծերերին (cererin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ծերս (cers) | ծերերս (cerers) | ||
| dative | ծերիս (ceris) | ծերերիս (cereris) | ||
| ablative | ծերիցս (cericʿs) | ծերերիցս (cerericʿs) | ||
| instrumental | ծերովս (cerovs) | ծերերովս (cererovs) | ||
| locative | ծերումս (cerums) | ծերերումս (cererums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ծերդ (cerd) | ծերերդ (cererd) | ||
| dative | ծերիդ (cerid) | ծերերիդ (cererid) | ||
| ablative | ծերիցդ (cericʿd) | ծերերիցդ (cerericʿd) | ||
| instrumental | ծերովդ (cerovd) | ծերերովդ (cererovd) | ||
| locative | ծերումդ (cerumd) | ծերերումդ (cererumd) | ||
Old Armenian
Etymology
From Proto-Indo-European *ǵerh₂-.
Adjective
ծեր • (cer)
- old, aged, stricken or advanced in years
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ծեր (cer) | ծերք (cerkʿ) | |
| genitive | ծերոյ (ceroy) | ծերոց (cerocʿ) | |
| dative | ծերոյ (ceroy) | ծերոց (cerocʿ) | |
| accusative | ծեր (cer) | ծերս (cers) | |
| ablative | ծերոյ (ceroy) | ծերոց (cerocʿ) | |
| instrumental | ծերով (cerov) | ծերովք (cerovkʿ) | |
| locative | ծեր (cer) | ծերս (cers) |
Noun
ծեր • (cer)
- old man, elder
- ծերք ժողովրդեան, քաղաքին ― cerkʿ žołovrdean, kʿałakʿin ― the senate, seniors, elders; the ancients
- եթէ ծերն էր ուժեղ, կամ մանուկն էր ուշեղ ― etʿē cern ēr užeł, kam manukn ēr ušeł ― if young folks had experience, and old ones strength; if youth knew and old age could
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ծեր (cer) | ծերք (cerkʿ) | |
| genitive | ծերոյ (ceroy) | ծերոց (cerocʿ) | |
| dative | ծերոյ (ceroy) | ծերոց (cerocʿ) | |
| accusative | ծեր (cer) | ծերս (cers) | |
| ablative | ծերոյ (ceroy) | ծերոց (cerocʿ) | |
| instrumental | ծերով (cerov) | ծերովք (cerovkʿ) | |
| locative | ծեր (cer) | ծերս (cers) |
Derived terms
- անծեր (ancer)
- անծերական (ancerakan)
- անծերանալի (anceranali)
- անծերութիւն (ancerutʿiwn)
- անծերունի (anceruni)
- արդարածեր (ardaracer)
- դառնածեր (daṙnacer)
- ծերաբար (cerabar)
- ծերաբոյծ (ceraboyc)
- ծերագոյն (ceragoyn)
- ծերաժողով (ceražołov)
- ծերածին (ceracin)
- ծերական (cerakan)
- ծերակից (cerakicʿ)
- ծերակոյտ (cerakoyt)
- ծերանամ (ceranam)
- ծերանոց (ceranocʿ)
- ծերատածեմ (ceratacem)
- ծերատածութիւն (ceratacutʿiwn)
- ծերացուցանեմ (ceracʿucʿanem)
- ծերաւուրց (cerawurcʿ)
- ծերոյթ (ceroytʿ)
- ծերութիւն (cerutʿiwn)
- ծերուհի (ceruhi)
- ծերուն (cerun)
- ծերունաբար (cerunabar)
- ծերունագոյն (cerunagoyn)
- ծերունական (cerunakan)
- ծերունեան (cerunean)
- ծերունի (ceruni)
- ծերօն (cerōn)
- միջածեր (miǰacer)
- յետնածեր (yetnacer)
- շնծեր (šncer)
- չարածեր (čʿaracer)
- քաջածեր (kʿaǰacer)
- քաջածերութիւն (kʿaǰacerutʿiwn)
Descendants
- Armenian: ծեր (cer)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ծեր”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “ծեր”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ծեր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 339