ծարիր
Armenian
Etymology
From Old Armenian ծարիր (carir).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [t͡sɑˈɾiɾ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [d͡zɑˈɾiɾ]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun
ծարիր • (carir)
- antimony
- Synonym: սուրմա (surma)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ծարիր (carir) | ծարիրներ (carirner) | ||
| dative | ծարիրի (cariri) | ծարիրների (carirneri) | ||
| ablative | ծարիրից (cariricʿ) | ծարիրներից (carirnericʿ) | ||
| instrumental | ծարիրով (carirov) | ծարիրներով (carirnerov) | ||
| locative | ծարիրում (carirum) | ծարիրներում (carirnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ծարիրը/ծարիրն (carirə/carirn) | ծարիրները/ծարիրներն (carirnerə/carirnern) | ||
| dative | ծարիրին (caririn) | ծարիրներին (carirnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ծարիրս (carirs) | ծարիրներս (carirners) | ||
| dative | ծարիրիս (cariris) | ծարիրներիս (carirneris) | ||
| ablative | ծարիրիցս (cariricʿs) | ծարիրներիցս (carirnericʿs) | ||
| instrumental | ծարիրովս (carirovs) | ծարիրներովս (carirnerovs) | ||
| locative | ծարիրումս (carirums) | ծարիրներումս (carirnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ծարիրդ (carird) | ծարիրներդ (carirnerd) | ||
| dative | ծարիրիդ (caririd) | ծարիրներիդ (carirnerid) | ||
| ablative | ծարիրիցդ (cariricʿd) | ծարիրներիցդ (carirnericʿd) | ||
| instrumental | ծարիրովդ (carirovd) | ծարիրներովդ (carirnerovd) | ||
| locative | ծարիրումդ (carirumd) | ծարիրներումդ (carirnerumd) | ||
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ծարիր (carir) | ծարիրներ (carirner) | ||
| dative | ծարրի (carri) | ծարիրների (carirneri) | ||
| ablative | ծարրից (carricʿ) | ծարիրներից (carirnericʿ) | ||
| instrumental | ծարրով (carrov) | ծարիրներով (carirnerov) | ||
| locative | ծարրում (carrum) | ծարիրներում (carirnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ծարիրը/ծարիրն (carirə/carirn) | ծարիրները/ծարիրներն (carirnerə/carirnern) | ||
| dative | ծարրին (carrin) | ծարիրներին (carirnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ծարիրս (carirs) | ծարիրներս (carirners) | ||
| dative | ծարրիս (carris) | ծարիրներիս (carirneris) | ||
| ablative | ծարրիցս (carricʿs) | ծարիրներիցս (carirnericʿs) | ||
| instrumental | ծարրովս (carrovs) | ծարիրներովս (carirnerovs) | ||
| locative | ծարրումս (carrums) | ծարիրներումս (carirnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ծարիրդ (carird) | ծարիրներդ (carirnerd) | ||
| dative | ծարրիդ (carrid) | ծարիրներիդ (carirnerid) | ||
| ablative | ծարրիցդ (carricʿd) | ծարիրներիցդ (carirnericʿd) | ||
| instrumental | ծարրովդ (carrovd) | ծարիրներովդ (carirnerovd) | ||
| locative | ծարրումդ (carrumd) | ծարիրներումդ (carirnerumd) | ||
| rare | ||||
Old Armenian
Alternative forms
- ծարիւր (cariwr)
- ծարոյր (caroyr)
- ծարուր (carur)
Etymology
From Classical Syriac ܨܕܝܕܐ (ṣəḏīḏāʾ, “antimony”), from Akkadian 𒌑𒍝𒁲𒁺 (/ṣadīdu/, “antimony”).
Noun
ծարիր • (carir)
- antimony
- ամալ ծարիր յաչս ― amal carir yačʿs ― to blacken with antimony, to paint the eyebrows
- ի ծարիր եւ ի սնգոյր շպարել ― i carir ew i sngoyr šparel ― to put on rouge, to paint one's face
- ծարիր քար ― carir kʿar ― stibium
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ծարիր (carir) | ծարիրք (carirkʿ) | |
| genitive | ծարրոյ (carroy) | ծարրոց (carrocʿ) | |
| dative | ծարրոյ (carroy) | ծարրոց (carrocʿ) | |
| accusative | ծարիր (carir) | ծարիրս (carirs) | |
| ablative | ծարրոյ (carroy) | ծարրոց (carrocʿ) | |
| instrumental | ծարրով (carrov) | ծարրովք (carrovkʿ) | |
| locative | ծարիր (carir) | ծարիրս (carirs) |
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ծարիր (carir) | ծարիրք (carirkʿ) | |
| genitive | ծարրի (carri) | ծարրաց (carracʿ) | |
| dative | ծարրի (carri) | ծարրաց (carracʿ) | |
| accusative | ծարիր (carir) | ծարիրս (carirs) | |
| ablative | ծարրէ (carrē) | ծարրաց (carracʿ) | |
| instrumental | ծարրաւ (carraw) | ծարրաւք = ծարրօք (carrawkʿ = carrōkʿ) | |
| locative | ծարրի (carri) | ծարիրս (carirs) |
Derived terms
- ծարիւրեմ (cariwrem)
- ծարուր (carur)
- ծարուրեմ (carurem)
- ծարուրիկ (carurik)
- ծարրաքար (carrakʿar)
- ծարրեմ (carrem)
Descendants
- Armenian: ծարիր (carir)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ծարիր”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “ծարիր”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ծարիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press