խորշ
Armenian
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian խորշ (xorš)
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [χɔɾʃ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [χɔɾʃ]
Noun
խորշ • (xorš)
- chink, cleft, opening
- pit, hole
- cave, cavern (in a mountain or ground)
- fold, plait, crease on a cloth
- wrinkle on a skin
- (geography) bay
- (architecture) niche
- (figuratively) slums of a city
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խորշ (xorš) | խորշեր (xoršer) | ||
| dative | խորշի (xorši) | խորշերի (xoršeri) | ||
| ablative | խորշից (xoršicʿ) | խորշերից (xoršericʿ) | ||
| instrumental | խորշով (xoršov) | խորշերով (xoršerov) | ||
| locative | խորշում (xoršum) | խորշերում (xoršerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խորշը/խորշն (xoršə/xoršn) | խորշերը/խորշերն (xoršerə/xoršern) | ||
| dative | խորշին (xoršin) | խորշերին (xoršerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խորշս (xoršs) | խորշերս (xoršers) | ||
| dative | խորշիս (xoršis) | խորշերիս (xoršeris) | ||
| ablative | խորշիցս (xoršicʿs) | խորշերիցս (xoršericʿs) | ||
| instrumental | խորշովս (xoršovs) | խորշերովս (xoršerovs) | ||
| locative | խորշումս (xoršums) | խորշերումս (xoršerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խորշդ (xoršd) | խորշերդ (xoršerd) | ||
| dative | խորշիդ (xoršid) | խորշերիդ (xoršerid) | ||
| ablative | խորշիցդ (xoršicʿd) | խորշերիցդ (xoršericʿd) | ||
| instrumental | խորշովդ (xoršovd) | խորշերովդ (xoršerovd) | ||
| locative | խորշումդ (xoršumd) | խորշերումդ (xoršerumd) | ||
Related terms
- խորշել (xoršel)
Old Armenian
Etymology
The origin is uncertain. Compare Old Armenian խոր (xor).
Noun
խորշ • (xorš)
- pit; hole
- hollow, cavity; corner; nook, lurking-place, hidden corner; niche
- ի խորշ մի ― i xorš mi ― in a corner
- խորշ լերանց ― xorš lerancʿ ― cave, cavern
- խորշ կենդանեաց ― xorš kendaneacʿ ― den, haunt, lair
- խորշ թռչնոց ― xorš tʿṙčʿnocʿ ― eyrie, nest
- խորշ առնուլ առագաստից ― xorš aṙnul aṙagasticʿ ― to swell or fill the sails, to get the wind
- compartment, cell
- խորշ նաւու ― xorš nawu ― hold of a ship
- խորշս խորշս գործել ― xoršs xoršs gorcel ― to make small rooms or cells
- (geography) bay
- խորշ ծովու ― xorš covu ― gulf, bay; creek, cove
- fold, plait, crease on a cloth; wrinkle on a skin
- խորշ հանդերձից ― xorš handerjicʿ ― fold, plait, crease
- խորշ զխորշիւ իջանել ― xorš zxoršiw iǰanel ― to fold, to plait, to crease; to become wrinkled, to knit the brow
- խորշ երեսաց, ճակատու ― xorš eresacʿ, čakatu ― dimple; wrinkle, puckering
- խորշս քաղել ― xoršs kʿałel ― to fold variously
- խորշս արկանել յայտս ― xoršs arkanel yayts ― to wrinkle, to pucker
- խորշս խորշս գործել ― xoršs xoršs gorcel ― to gather, to plait
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խորշ (xorš) | խորշք (xorškʿ) | |
| genitive | խորշի (xorši) | խորշից (xoršicʿ) | |
| dative | խորշի (xorši) | խորշից (xoršicʿ) | |
| accusative | խորշ (xorš) | խորշս (xoršs) | |
| ablative | խորշէ (xoršē) | խորշից (xoršicʿ) | |
| instrumental | խորշիւ (xoršiw) | խորշիւք (xoršiwkʿ) | |
| locative | խորշի (xorši) | խորշս (xoršs) |
Derived terms
- անխորշ (anxorš)
- անխորշաբար (anxoršabar)
- անխորշելի (anxoršeli)
- խորշանկեալ (xoršankeal)
- խորշանք (xoršankʿ)
- խորշաքաղ (xoršakʿał)
- խորշեղէն (xoršełēn)
- խորշեմ (xoršem)
- խորշեցուցանեմ (xoršecʿucʿanem)
- խորշեցուցիչ (xoršecʿucʿičʿ)
- խորշիմ (xoršim)
- խորշիւն (xoršiwn)
- խորշխորշան (xoršxoršan)
- խորշոմերես (xoršomeres)
- խորշոմիմ (xoršomim)
- խորշումն (xoršumn)
- խրշմերես (xršmeres)
- վեցախորշ (vecʿaxorš)
Descendants
- Armenian: խորշ (xorš), խորշոմ (xoršom)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “խորշ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “խորշ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press