խորհուրդ
Armenian
Etymology
From Old Armenian խորհուրդ (xorhurd).
Pronunciation
Audio (Eastern Armenian) (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [χɔˈɾuɾtʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [χɔˈɾuɾtʰ]
Noun
խորհուրդ • (xorhurd)
- advice, counsel, recommendation
- Synonym: խրատ (xrat)
- խորհուրդ տալ ― xorhurd tal ― to advise
- council, meeting, conference
- (consultative or governing body) council
- Անվտանգության Խորհուրդ ― Anvtangutʿyan Xorhurd ― Security Council
- (communism) soviet, a governing body in the USSR
- thought, idea; intention
- meaning, essence
- commandment, testament
- mystery
- (Christianity) sacrament
- symbol
- Synonym: խորհրդանշան (xorhrdanšan)
Usage notes
The -հ- (-h-) is not pronounced.
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խորհուրդ (xorhurd) | խորհուրդներ (xorhurdner) | ||
| dative | խորհրդի (xorhrdi) | խորհուրդների (xorhurdneri) | ||
| ablative | խորհրդից (xorhrdicʿ) | խորհուրդներից (xorhurdnericʿ) | ||
| instrumental | խորհրդով (xorhrdov) | խորհուրդներով (xorhurdnerov) | ||
| locative | խորհրդում (xorhrdum) | խորհուրդներում (xorhurdnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խորհուրդը/խորհուրդն (xorhurdə/xorhurdn) | խորհուրդները/խորհուրդներն (xorhurdnerə/xorhurdnern) | ||
| dative | խորհրդին (xorhrdin) | խորհուրդներին (xorhurdnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խորհուրդս (xorhurds) | խորհուրդներս (xorhurdners) | ||
| dative | խորհրդիս (xorhrdis) | խորհուրդներիս (xorhurdneris) | ||
| ablative | խորհրդիցս (xorhrdicʿs) | խորհուրդներիցս (xorhurdnericʿs) | ||
| instrumental | խորհրդովս (xorhrdovs) | խորհուրդներովս (xorhurdnerovs) | ||
| locative | խորհրդումս (xorhrdums) | խորհուրդներումս (xorhurdnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խորհուրդդ (xorhurdd) | խորհուրդներդ (xorhurdnerd) | ||
| dative | խորհրդիդ (xorhrdid) | խորհուրդներիդ (xorhurdnerid) | ||
| ablative | խորհրդիցդ (xorhrdicʿd) | խորհուրդներիցդ (xorhurdnericʿd) | ||
| instrumental | խորհրդովդ (xorhrdovd) | խորհուրդներովդ (xorhurdnerovd) | ||
| locative | խորհրդումդ (xorhrdumd) | խորհուրդներումդ (xorhurdnerumd) | ||
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խորհուրդ (xorhurd) | խորհուրդներ (xorhurdner) | ||
| dative | խորհուրդի (xorhurdi) | խորհուրդների (xorhurdneri) | ||
| ablative | խորհուրդից (xorhurdicʿ) | խորհուրդներից (xorhurdnericʿ) | ||
| instrumental | խորհուրդով (xorhurdov) | խորհուրդներով (xorhurdnerov) | ||
| locative | խորհուրդում (xorhurdum) | խորհուրդներում (xorhurdnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խորհուրդը/խորհուրդն (xorhurdə/xorhurdn) | խորհուրդները/խորհուրդներն (xorhurdnerə/xorhurdnern) | ||
| dative | խորհուրդին (xorhurdin) | խորհուրդներին (xorhurdnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խորհուրդս (xorhurds) | խորհուրդներս (xorhurdners) | ||
| dative | խորհուրդիս (xorhurdis) | խորհուրդներիս (xorhurdneris) | ||
| ablative | խորհուրդիցս (xorhurdicʿs) | խորհուրդներիցս (xorhurdnericʿs) | ||
| instrumental | խորհուրդովս (xorhurdovs) | խորհուրդներովս (xorhurdnerovs) | ||
| locative | խորհուրդումս (xorhurdums) | խորհուրդներումս (xorhurdnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խորհուրդդ (xorhurdd) | խորհուրդներդ (xorhurdnerd) | ||
| dative | խորհուրդիդ (xorhurdid) | խորհուրդներիդ (xorhurdnerid) | ||
| ablative | խորհուրդիցդ (xorhurdicʿd) | խորհուրդներիցդ (xorhurdnericʿd) | ||
| instrumental | խորհուրդովդ (xorhurdovd) | խորհուրդներովդ (xorhurdnerovd) | ||
| locative | խորհուրդումդ (xorhurdumd) | խորհուրդներումդ (xorhurdnerumd) | ||
Derived terms
- խորհրդատու (xorhrdatu)
References
- Dum-Tragut, Jasmine (2009) Armenian: Modern Eastern Armenian (London Oriental and African Language Library; 14), Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, page 28
Old Armenian
Etymology
խորհ (xorh) + -ուրդ (-urd)
Noun
խորհուրդ • (xorhurd)
- thought; design, intention, resolution; idea
- շրջել ի խորհրդոց ― šrǰel i xorhrdocʿ ― to change or alter one's mind
- շրջել զոք ի խորհրդոց ― šrǰel zokʿ i xorhrdocʿ ― to dissuade from, to advise against
- խորհրդով ― xorhrdov ― designedly, intentionally, on purpose, purposely
- խորհուրդ ի մտի եդի գիտել ― xorhurd i mti edi gitel ― I had conceived the idea of knowing
- խորհուրդ ի միտս իմ անկաւ/եղեւ ― xorhurd i mits im ankaw/ełew ― I thought of, I had the idea or the intention to
- խորհուրդ արարի ընդ միտս իմ ― xorhurd arari ənd mits im ― I deliberated with myself
- խորհուրդ կալաւ ― xorhurd kalaw ― he conceived the idea to
- զյանդուգն զայն խորհեցաւ խորհուրդ ― zyandugn zayn xorhecʿaw xorhurd ― he formed the hardy design to
- մինչդեռ յայսմ խորհրդի էր ― minčʿdeṙ yaysm xorhrdi ēr ― in the midst of these thoughts, while thus deliberating
- advice, counsel; deliberation, consultation
- չար խորհուրդ ― čʿar xorhurd ― pernicious advice
- խորհուրդ առնել, ի մէջ առնուլ, ունել, ի խորհուրդ մտանել ― xorhurd aṙnel, i mēǰ aṙnul, unel, i xorhurd mtanel ― to consult, to determine, to decide on, to resolve on; to deliberate, to confer together, to take counsel, to advise with
- խորհուրդ տալ ― xorhurd tal ― to counsel, to give advice, to advise
- խորհուրդ հարցնել ― xorhurd harcʿnel ― to ask advice, to consult, to take counsel
- ի մի խորհուրդ միաբանել ― i mi xorhurd miabanel ― to think together, to deliberate unanimously
- տուն, տաճար խորհրդոյ ― tun, tačar xorhrdoy ― council-hall
- խորհուրդ պաշտօնէից ― xorhurd paštōnēicʿ ― cabinet council
- խորհրդեան դպիր ― xorhrdean dpir ― secretary
- secret; mystery
- symbol
- sacrament
- փրկական խորհուրդ ― pʿrkakan xorhurd ― the Holy Sacrament
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խորհուրդ (xorhurd) | խորհուրդք (xorhurdkʿ) | |
| genitive | խորհրդոյ (xorhrdoy) | խորհրդոց (xorhrdocʿ) | |
| dative | խորհրդոյ (xorhrdoy) | խորհրդոց (xorhrdocʿ) | |
| accusative | խորհուրդ (xorhurd) | խորհուրդս (xorhurds) | |
| ablative | խորհրդոյ (xorhrdoy) | խորհրդոց (xorhrdocʿ) | |
| instrumental | խորհրդով (xorhrdov) | խորհրդովք (xorhrdovkʿ) | |
| locative | խորհուրդ (xorhurd) | խորհուրդս (xorhurds) |
n-type
| singular (uncountable) | |
|---|---|
| nominative | խորհուրդ (xorhurd) |
| genitive | խորհրդեան (xorhrdean) |
| dative | խորհրդեան (xorhrdean) |
| accusative | խորհուրդ (xorhurd) |
| ablative | խորհրդենէ (xorhrdenē) |
| instrumental | խորհրդեամբ (xorhrdeamb) |
| locative | խորհրդեան (xorhrdean) |
i-type
| singular (uncountable) | |
|---|---|
| nominative | խորհուրդ (xorhurd) |
| genitive | խորհրդի (xorhrdi) |
| dative | խորհրդի (xorhrdi) |
| accusative | խորհուրդ (xorhurd) |
| ablative | խորհրդէ (xorhrdē) |
| instrumental | խորհրդիւ (xorhrdiw) |
| locative | խորհրդի (xorhrdi) |
Derived terms
- անխորհուրդ (anxorhurd)
- անխորհրդաբար (anxorhrdabar)
- անխորհրդազգած (anxorhrdazgac)
- անխորհրդազգեաց (anxorhrdazgeacʿ)
- անխորհրդածութիւն (anxorhrdacutʿiwn)
- անխորհրդական (anxorhrdakan)
- անխորհրդականութիւն (anxorhrdakanutʿiwn)
- անխորհրդապէս (anxorhrdapēs)
- անխորհրդավարժ (anxorhrdavarž)
- անխորհրդութիւն (anxorhrdutʿiwn)
- անօրինախորհուրդ (anōrinaxorhurd)
- առողջախորհուրդ (aṙołǰaxorhurd)
- արտաքնախորհուրդ (artakʿnaxorhurd)
- բազմախորհուրդ (bazmaxorhurd)
- բաղախորհուրդ (bałaxorhurd)
- բարեխորհուրդ (barexorhurd)
- բարեխորհրդութիւն (barexorhrdutʿiwn)
- բարիխորհրդութիւն (barixorhrdutʿiwn)
- գետնախորհուրդ (getnaxorhurd)
- երկխորհուրդ (erkxorhurd)
- զրախորհուրդ (zraxorhurd)
- թաքնախորհուրդ (tʿakʿnaxorhurd)
- իմաստախորհուրդ (imastaxorhurd)
- իրաւախորհուրդ (irawaxorhurd)
- լայնախորհուրդ (laynaxorhurd)
- խորախորհուրդ (xoraxorhurd)
- խորհրդաբանեմ (xorhrdabanem)
- խորհրդաբար (xorhrdabar)
- խորհրդաբարձ (xorhrdabarj)
- խորհրդաբերեմ (xorhrdaberem)
- խորհրդաբերութիւն (xorhrdaberutʿiwn)
- խորհրդագէտ (xorhrdagēt)
- խորհրդագոյն (xorhrdagoyn)
- խորհրդադրեմ (xorhrdadrem)
- խորհրդազգած (xorhrdazgac)
- խորհրդազգածեմ (xorhrdazgacem)
- խորհրդազգածեցուցանեմ (xorhrdazgacecʿucʿanem)
- խորհրդազգածիմ (xorhrdazgacim)
- խորհրդազգածութիւն (xorhrdazgacutʿiwn)
- խորհրդազգաց (xorhrdazgacʿ)
- խորհրդածեմ (xorhrdacem)
- խորհրդածու (xorhrdacu)
- խորհրդածութիւն (xorhrdacutʿiwn)
- խորհրդակ (xorhrdak)
- խորհրդակալ (xorhrdakal)
- խորհրդական (xorhrdakan)
- խորհրդականագոյն (xorhrdakanagoyn)
- խորհրդականապէս (xorhrdakanapēs)
- խորհրդականեմ (xorhrdakanem)
- խորհրդականութիւն (xorhrdakanutʿiwn)
- խորհրդակատար (xorhrdakatar)
- խորհրդակատարելաբար (xorhrdakatarelabar)
- խորհրդակատարութիւն (xorhrdakatarutʿiwn)
- խորհրդակիր (xorhrdakir)
- խորհրդակից (xorhrdakicʿ)
- խորհրդակորոյս (xorhrdakoroys)
- խորհրդակցապէս (xorhrdakcʿapēs)
- խորհրդակցեմ (xorhrdakcʿem)
- խորհրդակցիմ (xorhrdakcʿim)
- խորհրդակցութիւն (xorhrdakcʿutʿiwn)
- խորհրդայեղց (xorhrdayełcʿ)
- խորհրդանի (xorhrdani)
- խորհրդանոց (xorhrdanocʿ)
- խորհրդաշատ (xorhrdašat)
- խորհրդապահ (xorhrdapah)
- խորհրդապետ (xorhrdapet)
- խորհրդապէս (xorhrdapēs)
- խորհրդառու (xorhrdaṙu)
- խորհրդառութիւն (xorhrdaṙutʿiwn)
- խորհրդաստեղծ (xorhrdastełc)
- խորհրդատետր (xorhrdatetr)
- խորհրդատուն (xorhrdatun)
- խորհրդատօնք (xorhrdatōnkʿ)
- խորհրդատօնք (xorhrdatōnkʿ)
- խորհրդարան (xorhrdaran)
- խորհրդարան (xorhrdaran)
- խորհրդաւոր (xorhrdawor)
- խորհրդաւոր (xorhrdawor)
- խորհրդաւորեալ (xorhrdaworeal)
- խորհրդաւորեալ (xorhrdaworeal)
- խորհրդափոխ (xorhrdapʿox)
- խորհրդեմ (xorhrdem)
- խորհրդօրէն (xorhrdōrēn)
- ծայրախորհուրդ (cayraxorhurd)
- համախորհուրդ (hamaxorhurd)
- հզօրախորհուրդ (hzōraxorhurd)
- մեծախորհուրդ (mecaxorhurd)
- մեծախորհրդաբար (mecaxorhrdabar)
- մեծախորհրդութիւն (mecaxorhrdutʿiwn)
- մեղկախորհուրդ (mełkaxorhurd)
- մեղսախորհուրդ (mełsaxorhurd)
- միախորհուրդ (miaxorhurd)
- մտախորհրդութիւն (mtaxorhrdutʿiwn)
- յառաջախորհուրդ (yaṙaǰaxorhurd)
- նախախորհրդագէտ (naxaxorhrdagēt)
- նախախորհրդութիւն (naxaxorhrdutʿiwn)
- նանրախորհուրդ (nanraxorhurd)
- ներխորհուրդ (nerxorhurd)
- ողջախորհուրդ (ołǰaxorhurd)
- չարախորհուրդ (čʿaraxorhurd)
- չարախորհրդութիւն (čʿaraxorhrdutʿiwn)
- չարխորհրդութիւն (čʿarxorhrdutʿiwn)
- վատախորհուրդ (vataxorhurd)
- վատախորհրդութիւն (vataxorhrdutʿiwn)
- քաջախորհուրդ (kʿaǰaxorhurd)
- քաջախորհրդութիւն (kʿaǰaxorhrdutʿiwn)
Descendants
- Armenian: խորհուրդ (xorhurd)
- Udi: խօրուրթ (xōrurtʿ)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “խորհուրդ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “խորհուրդ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “խորհ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press