լիրբ
Armenian
Etymology
From Old Armenian լիրբ (lirb).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [liɾpʰ]
- (Eastern Armenian, colloquial) IPA(key): [lirpʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [liɾpʰ]
Adjective
լիրբ • (lirb) (superlative ամենալիրբ) (derogatory, offensive)
- impudent, brazen
- depraved, debauched
- promiscuous, lascivious, lecherous
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | լիրբ (lirb) | լրբեր (lrber) | ||
| dative | լրբի (lrbi) | լրբերի (lrberi) | ||
| ablative | լրբից (lrbicʿ) | լրբերից (lrbericʿ) | ||
| instrumental | լրբով (lrbov) | լրբերով (lrberov) | ||
| locative | լրբում (lrbum) | լրբերում (lrberum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | լիրբը/լիրբն (lirbə/lirbn) | լրբերը/լրբերն (lrberə/lrbern) | ||
| dative | լրբին (lrbin) | լրբերին (lrberin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | լիրբս (lirbs) | լրբերս (lrbers) | ||
| dative | լրբիս (lrbis) | լրբերիս (lrberis) | ||
| ablative | լրբիցս (lrbicʿs) | լրբերիցս (lrbericʿs) | ||
| instrumental | լրբովս (lrbovs) | լրբերովս (lrberovs) | ||
| locative | լրբումս (lrbums) | լրբերումս (lrberums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | լիրբդ (lirbd) | լրբերդ (lrberd) | ||
| dative | լրբիդ (lrbid) | լրբերիդ (lrberid) | ||
| ablative | լրբիցդ (lrbicʿd) | լրբերիցդ (lrbericʿd) | ||
| instrumental | լրբովդ (lrbovd) | լրբերովդ (lrberovd) | ||
| locative | լրբումդ (lrbumd) | լրբերումդ (lrberumd) | ||
Noun
լիրբ • (lirb) (derogatory, offensive)
- impudent, brazen, depraved, debauched, promiscuous, lascivious or lecherous person (usually a woman)
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | լիրբ (lirb) | լրբեր (lrber) | ||
| dative | լրբի (lrbi) | լրբերի (lrberi) | ||
| ablative | լրբից (lrbicʿ) | լրբերից (lrbericʿ) | ||
| instrumental | լրբով (lrbov) | լրբերով (lrberov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | լիրբը/լիրբն (lirbə/lirbn) | լրբերը/լրբերն (lrberə/lrbern) | ||
| dative | լրբին (lrbin) | լրբերին (lrberin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | լիրբս (lirbs) | լրբերս (lrbers) | ||
| dative | լրբիս (lrbis) | լրբերիս (lrberis) | ||
| ablative | լրբիցս (lrbicʿs) | լրբերիցս (lrbericʿs) | ||
| instrumental | լրբովս (lrbovs) | լրբերովս (lrberovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | լիրբդ (lirbd) | լրբերդ (lrberd) | ||
| dative | լրբիդ (lrbid) | լրբերիդ (lrberid) | ||
| ablative | լրբիցդ (lrbicʿd) | լրբերիցդ (lrbericʿd) | ||
| instrumental | լրբովդ (lrbovd) | լրբերովդ (lrberovd) | ||
| locative | — | — | ||
Derived terms
- լրբուշկա (lrbuška)
Descendants
- → Georgian: ლირფი (lirpi)
Old Armenian
Etymology
Probably from Proto-Indo-European *(s)libʰ-reh₂, and cognate with Proto-Germanic *slipraz (“smooth; slippery”), Ancient Greek ὀλιβρός (olibrós, “slippery”), though the cognates point to a *-b-, not *-bʰ-.
Adjective
լիրբ • (lirb)
- impudent, brazen
- Synonyms: անամօթ (anamōtʿ), անպատկառ (anpatkaṙ), լպիրշ (lpirš), ժպիրհ (žpirh)
- 5th century, Bible, Proverbs 25.23:
- Հողմ հիւսիսոյ զամպս յարուցանէ, եւ երեսք լիրբք զլեզու գրգռեն:
- Hołm hiwsisoy zamps yarucʿanē, ew ereskʿ lirbkʿ zlezu grgṙen:
- The north wind raises clouds; so an impudent face provokes the tongue.
- Հողմ հիւսիսոյ զամպս յարուցանէ, եւ երեսք լիրբք զլեզու գրգռեն:
- 5th century, John Chrysostom, Commentary on Matthew :[1]
- Եւ ո՛չ որպէս բազումք յանամօթից և ի լրբաց, որք և ո՛չ սակաւ ինչ ի նորա ուղղութեանցն՝ զոր գործեաց՝ գործիցեն, և եթէ տեսանիցեն զայլս ի բարիս և զանձինս սակաւ ինչ ի տրտմութեան, բազում հայհոյութեամբք կորուսանեն զոգիս։
- Ew óčʿ orpēs bazumkʿ yanamōtʿicʿ ew i lrbacʿ, orkʿ ew óčʿ sakaw inčʿ i nora ułłutʿeancʿn, zor gorceacʿ, gorcicʿen, ew etʿē tesanicʿen zayls i baris ew zanjins sakaw inčʿ i trtmutʿean, bazum hayhoyutʿeambkʿ korusanen zogis.
- Եւ ո՛չ որպէս բազումք յանամօթից և ի լրբաց, որք և ո՛չ սակաւ ինչ ի նորա ուղղութեանցն՝ զոր գործեաց՝ գործիցեն, և եթէ տեսանիցեն զայլս ի բարիս և զանձինս սակաւ ինչ ի տրտմութեան, բազում հայհոյութեամբք կորուսանեն զոգիս։
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | լիրբ (lirb) | լիրբք (lirbkʿ) | |
| genitive | լրբի (lrbi) | լրբաց (lrbacʿ) | |
| dative | լրբի (lrbi) | լրբաց (lrbacʿ) | |
| accusative | լիրբ (lirb) | լիրբս (lirbs) | |
| ablative | լրբէ (lrbē) | լրբաց (lrbacʿ) | |
| instrumental | լրբաւ (lrbaw) | լրբաւք = լրբօք (lrbawkʿ = lrbōkʿ) | |
| locative | լրբի (lrbi) | լիրբս (lirbs) |
Derived terms
- ամենալիրբ (amenalirb)
- լրբաբանական (lrbabanakan)
- լրբաբանութիւն (lrbabanutʿiwn)
- լրբաբար (lrbabar)
- լրբագոյն (lrbagoyn)
- լրբախօս (lrbaxōs)
- լրբանք (lrbankʿ)
- լրբենամ (lrbenam)
- լրբենի (lrbeni)
- լրբիմ (lrbim)
- լրբին (lrbin)
- լրբութիւն (lrbutʿiwn)
Descendants
- Armenian: լիրբ (lirb)
- → Georgian: ლირფი (lirpi)
- → Old Georgian: ლირბი (lirbi)
References
- Yovhannēs Oskeberan (1826) Yovhannu Oskeberani yawetaranagirn Matttʿēos [John Chrysostom's Commentary on Matthew] (Matenagrutʿiwnkʿ naxneacʿ) (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 42
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “լիրբ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “լիրբ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume II, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 286–287
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “լիրբ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 298a
- Lamberterie, Charles de (1990) Les Adjectifs grecs en -υς (Bibliothèque des Cahiers de l'institut de linguistique de Louvain; 54), volume I, Louvain-La-Neuve: Peeters, pages 520–522
- Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 190
- Solta, G. R. (1960) Die Stellung des Armenischen im Kreise der indogermanischen Sprachen (Studien zur armenischen Geschichte; 9) (in German), Vienna: Mekhitarist Press, pages 226–228, 494–495
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “լիրբ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy