ինչ
Armenian
Etymology
From Old Armenian ինչ (inčʿ).
Pronunciation
Audio (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [int͡ʃʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [int͡ʃʰ]
Pronoun
ինչ • (inčʿ)
- what? (interrogative pronoun)
- ի՞նչ ես անում։ ― i?nčʿ es anum. ― what are you doing?
- what (indefinite pronoun)
- ահա թե ինչ ― aha tʿe inčʿ ― here is what
- something, some kind of thing, whatever thing, anything, everything (indefinite pronoun)
- ինչ ուզես ― inčʿ uzes ― whatever you want
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ինչ (inčʿ) | ինչեր (inčʿer) | ||
| dative | ինչի (inčʿi) | ինչերի (inčʿeri) | ||
| ablative | ինչից (inčʿicʿ) | ինչերից (inčʿericʿ) | ||
| instrumental | ինչով (inčʿov) | ինչերով (inčʿerov) | ||
| locative | ինչում (inčʿum) | ինչերում (inčʿerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ինչը/ինչն (inčʿə/inčʿn) | ինչերը/ինչերն (inčʿerə/inčʿern) | ||
| dative | ինչին (inčʿin) | ինչերին (inčʿerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ինչս (inčʿs) | ինչերս (inčʿers) | ||
| dative | ինչիս (inčʿis) | ինչերիս (inčʿeris) | ||
| ablative | ինչիցս (inčʿicʿs) | ինչերիցս (inčʿericʿs) | ||
| instrumental | ինչովս (inčʿovs) | ինչերովս (inčʿerovs) | ||
| locative | ինչումս (inčʿums) | ինչերումս (inčʿerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ինչդ (inčʿd) | ինչերդ (inčʿerd) | ||
| dative | ինչիդ (inčʿid) | ինչերիդ (inčʿerid) | ||
| ablative | ինչիցդ (inčʿicʿd) | ինչերիցդ (inčʿericʿd) | ||
| instrumental | ինչովդ (inčʿovd) | ինչերովդ (inčʿerovd) | ||
| locative | ինչումդ (inčʿumd) | ինչերումդ (inčʿerumd) | ||
Determiner
ինչ • (inčʿ)
- what? (interrogative determiner)
- ի՞նչ կարիք կա սրա համար։ ― i?nčʿ karikʿ ka sra hamar. ― what need is there for this?
- what! how! (exclamatory)
- ինչ հիմա՛ր ես դու։ ― inčʿ himár es du. ― what an idiot you are! you are such an idiot!
- այս ապուրն ինչ համե՜ղ է: ― ays apurn inčʿ hame!ł ē: ― how delicious is this soup! this soup is so delicious!
- some, some kind of, whatever, any, every (indefinite determiner)
Conjunction
ինչ • (inčʿ)
- that, which
- as, like; compare ինչպես (inčʿpes)
Derived terms
- ինչերեն (inčʿeren)
- ինչչափ (inčʿčʿapʿ)
- ինչ-որ (inčʿ-or)
- ինչ-որ մի (inčʿ-or mi)
- ինչպես (inčʿpes)
- ինչքան (inčʿkʿan)
Related terms
- ինչևէ (inčʿewē)
- ինչևիցե (inčʿewicʿe)
- ինչու (inčʿu)
- ինչպիսի (inčʿpisi)
Descendants
- → Georgian: ინჩი (inči)
Old Armenian
Etymology
From ի- (i-).
Pronoun
ինչ • (inčʿ)
- (indefinite) some, a, an, one, certain, single, any
- աւուրս ինչ ― awurs inčʿ ― some days
- պտուղ ինչ ― ptuł inčʿ ― some fruit
- չիք ինչ, չէ ինչ ― čʿikʿ inčʿ, čʿē inčʿ ― nothing, it is nothing, no matter
- չգիտեմ ինչ ― čʿgitem inčʿ ― I know nothing, I know nothing about it
- զի՞նչ ինչ ― zi?nčʿ inčʿ ― what? what thing?
- ունիմ ինչ ասել քեզ ― unim inčʿ asel kʿez ― I have something to tell you
- յինչ ածել ― yinčʿ acel ― to create
- ոչ ինչ ― očʿ inčʿ ― nothing
- այն ինչ ― ayn inčʿ ― whilst, as long as, so long as; recently, freshly, newly
- ամենայն որ ինչ իմ է՝ քո է ― amenayn or inčʿ im ē, kʿo ē ― all that I have is thine
- (interrogative) what? which?
- զի՞նչ ժամ է ― zi?nčʿ žam ē ― what o'clock is it?
- զի՞նչ ասէ ― zi?nčʿ asē ― what says he?
- առ ի՞նչ ― aṙ i?nčʿ ― how? why? for what cause?
- առ զի՞նչ իցէ ― aṙ zi?nčʿ icʿē ― to what purpose?
- յի՞նչ օրէնս ― yi?nčʿ ōrēns ― in what law? in what religion or custom?
Declension
| singular (uncountable) | |
|---|---|
| nominative | ինչ (inčʿ) |
| genitive | - (-) |
| dative | - (-) |
| accusative | զինչ (zinčʿ) |
| ablative | - (-) |
| instrumental | - (-) |
| locative | ինչ (inčʿ) |
| the rest of the declension is filled by իմն (imn) and իք (ikʿ) | |
Synonyms
- (what): զինչ (zinčʿ)
Noun
ինչ • (inčʿ)
- (usually in the plural) property, fortune, substance, possessions; riches, effects, goods and chattels; estate, domain
- արկանել յընչից ― arkanel yənčʿicʿ ― to despoil or deprive of one's possessions
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ինչ (inčʿ) | ինչք (inčʿkʿ) | |
| genitive | ընչի (ənčʿi) | ընչից (ənčʿicʿ) | |
| dative | ընչի (ənčʿi) | ընչից (ənčʿicʿ) | |
| accusative | ինչ (inčʿ) | ինչս (inčʿs) | |
| ablative | ընչէ (ənčʿē) | ընչից (ənčʿicʿ) | |
| instrumental | ընչիւ (ənčʿiw) | ընչիւք (ənčʿiwkʿ) | |
| locative | ընչի (ənčʿi) | ինչս (inčʿs) |
Derived terms
- անընչանամ (anənčʿanam)
- անընչասէր (anənčʿasēr)
- անընչասիրաբար (anənčʿasirabar)
- անընչասիրութիւն (anənčʿasirutʿiwn)
- անընչաստացիչ (anənčʿastacʿičʿ)
- անընչաւէտ (anənčʿawēt)
- անընչեղութիւն (anənčʿełutʿiwn)
- անընչութիւն (anənčʿutʿiwn)
- անինչ (aninčʿ)
- առընչունի (aṙənčʿuni)
- առինչ (aṙinčʿ)
- առինչունակ (aṙinčʿunak)
- առինչունակաբար (aṙinčʿunakabar)
- առինչունակութիւն (aṙinčʿunakutʿiwn)
- զինչ (zinčʿ)
- զինչեղէն (zinčʿełēn)
- զինչուզինչ (zinčʿuzinčʿ)
- զինչպէտ (zinčʿpēt)
- զինչպիսի (zinčʿpisi)
- զինչպիտկէն (zinčʿpitkēn)
- զինչպիտութիւն (zinčʿpitutʿiwn)
- ընչաթափ (ənčʿatʿapʿ)
- ընչաթափեմ (ənčʿatʿapʿem)
- ընչաժողով (ənčʿažołov)
- ընչանամ (ənčʿanam)
- ընչաշատ (ənčʿašat)
- ընչապտուկ (ənčʿaptuk)
- ընչասէր (ənčʿasēr)
- ընչասիրեմ (ənčʿasirem)
- ընչասիրութիւն (ənčʿasirutʿiwn)
- ընչաստացու (ənčʿastacʿu)
- ընչավաճառութիւն (ənčʿavačaṙutʿiwn)
- ընչավատն (ənčʿavatn)
- ընչատեաց (ənčʿateacʿ)
- ընչաց (ənčʿacʿ)
- ընչացուցանեմ (ənčʿacʿucʿanem)
- ընչաւետանամ (ənčʿawetanam)
- ընչաւետութիւն (ənčʿawetutʿiwn)
- ընչաւէտ (ənčʿawēt)
- ընչաւէտանամ (ənčʿawētanam)
- ընչաւէտութիւն (ənčʿawētutʿiwn)
- ընչաւոր (ənčʿawor)
- ընչաքաղց (ənčʿakʿałcʿ)
- ընչաքաղցութիւն (ənčʿakʿałcʿutʿiwn)
- ընչեղ (ənčʿeł)
- ընչեղագոյն (ənčʿełagoyn)
- ընչեղանամ (ənčʿełanam)
- ընչեղէն (ənčʿełēn)
- ընչեղութիւն (ənčʿełutʿiwn)
- ընչընչուկ (ənčʿənčʿuk)
- ընչիկ (ənčʿik)
- ընչու (ənčʿu)
- ընչուկ (ənčʿuk)
- ինչականութիւն (inčʿakanutʿiwn)
- ինչաստացու (inčʿastacʿu)
- ինչեղութիւն (inčʿełutʿiwn)
- ինչպիսի (inčʿpisi)
- ինչպիտութիւն (inčʿpitutʿiwn)
- ոչինչ (očʿinčʿ)
- ոչնչանամ (očʿnčʿanam)
- ոչնչացուցանեմ (očʿnčʿacʿucʿanem)
- ոչնչաքեայ (očʿnčʿakʿeay)
- ոչնչաքէ (očʿnčʿakʿē)
- ոչնչութիւն (očʿnčʿutʿiwn)
- չինչ (čʿinčʿ)
- չնչիկ (čʿnčʿik)
- չնչին (čʿnčʿin)
- չնչինագոյն (čʿnčʿinagoyn)
Descendants
- Armenian: ինչ (inčʿ), ինչք (inčʿkʿ)
- → Georgian: ინჩი (inči)
References
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “ինչ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ինչ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ինչ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy