թրծեմ
Old Armenian
Etymology
Martirosyan derives drom Proto-Indo-European *turH-d-s- and compares to Lithuanian tvìrtas (“strong, firm, solid”), Proto-Slavic *tvьrdъ (Russian твёрдый (tvjórdyj)).
Verb
թրծեմ • (tʿrcem) (aorist indicative թրծեցի)
- (transitive) to burn bricks or pots of clay in order to harden them
- թրծեալ ― tʿrceal ― burnt, baked
Conjugation
active
| infinitive | թրծել (tʿrcel) | participle | թրծեցեալ, թրծեալ (tʿrcecʿeal, tʿrceal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | թրծեց- (tʿrcecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | թրծեմ (tʿrcem) | թրծես (tʿrces) | թրծէ (tʿrcē) | թրծեմք (tʿrcemkʿ) | թրծէք (tʿrcēkʿ) | թրծեն (tʿrcen) | |
| imperfect | թրծէի, թրծեի* (tʿrcēi, tʿrcei*) | թրծէիր, թրծեիր* (tʿrcēir, tʿrceir*) | թրծէր (tʿrcēr) | թրծէաք, թրծեաք* (tʿrcēakʿ, tʿrceakʿ*) | թրծէիք, թրծեիք* (tʿrcēikʿ, tʿrceikʿ*) | թրծէին, թրծեին* (tʿrcēin, tʿrcein*) | |
| aorist | թրծեցի (tʿrcecʿi) | թրծեցեր (tʿrcecʿer) | թրծեաց (tʿrceacʿ) | թրծեցաք (tʿrcecʿakʿ) | թրծեցէք, թրծեցիք (tʿrcecʿēkʿ, tʿrcecʿikʿ) | թրծեցին (tʿrcecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | թրծիցեմ (tʿrcicʿem) | թրծիցես (tʿrcicʿes) | թրծիցէ (tʿrcicʿē) | թրծիցեմք (tʿrcicʿemkʿ) | թրծիցէք (tʿrcicʿēkʿ) | թրծիցեն (tʿrcicʿen) | |
| aorist | թրծեցից (tʿrcecʿicʿ) | թրծեսցես (tʿrcescʿes) | թրծեսցէ (tʿrcescʿē) | թրծեսցուք (tʿrcescʿukʿ) | թրծեսջիք (tʿrcesǰikʿ) | թրծեսցեն (tʿrcescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | թրծեա՛ (tʿrceá) | — | — | թրծեցէ՛ք (tʿrcecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | թրծեսջի՛ր (tʿrcesǰír) | — | — | թրծեսջի՛ք (tʿrcesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ թրծեր (mí tʿrcer) | — | — | մի՛ թրծէք (mí tʿrcēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | թրծել, թրծիլ* (tʿrcel, tʿrcil*) | participle | թրծեցեալ, թրծեալ (tʿrcecʿeal, tʿrceal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | թրծեց- (tʿrcecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | թրծիմ (tʿrcim) | թրծիս (tʿrcis) | թրծի (tʿrci) | թրծիմք (tʿrcimkʿ) | թրծիք (tʿrcikʿ) | թրծին (tʿrcin) | |
| imperfect | թրծէի (tʿrcēi) | թրծէիր (tʿrcēir) | թրծէր, թրծիւր (tʿrcēr, tʿrciwr) | թրծէաք (tʿrcēakʿ) | թրծէիք (tʿrcēikʿ) | թրծէին (tʿrcēin) | |
| aorist | թրծեցայ (tʿrcecʿay) | թրծեցար (tʿrcecʿar) | թրծեցաւ (tʿrcecʿaw) | թրծեցաք (tʿrcecʿakʿ) | թրծեցայք (tʿrcecʿaykʿ) | թրծեցան (tʿrcecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | թրծիցիմ (tʿrcicʿim) | թրծիցիս (tʿrcicʿis) | թրծիցի (tʿrcicʿi) | թրծիցիմք (tʿrcicʿimkʿ) | թրծիցիք (tʿrcicʿikʿ) | թրծիցին (tʿrcicʿin) | |
| aorist | թրծեցայց (tʿrcecʿaycʿ) | թրծեսցիս (tʿrcescʿis) | թրծեսցի (tʿrcescʿi) | թրծեսցուք (tʿrcescʿukʿ) | թրծեսջիք (tʿrcesǰikʿ) | թրծեսցին (tʿrcescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | թրծեա՛ց (tʿrceácʿ) | — | — | թրծեցարո՛ւք (tʿrcecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | թրծեսջի՛ր (tʿrcesǰír) | — | — | թրծեսջի՛ք (tʿrcesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ թրծիր (mí tʿrcir) | — | — | մի՛ թրծիք (mí tʿrcikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
- անթուրծ (antʿurc)
- անթրծութիւն (antʿrcutʿiwn)
- թուրծ (tʿurc)
- թրծոց (tʿrcocʿ)
- թրծումն (tʿrcumn)
- թրծուն (tʿrcun)
Descendants
- Armenian: թրծել (tʿrcel)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “թրծեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “թրծեմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “թուրծ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 298