ընթեռնում
Old Armenian
Alternative forms
- ընթերցանեմ (əntʿercʿanem)
Etymology
From ընդ (ənd) + *թերց (tʿercʿ), from Proto-Indo-European *ter- (“to cry out, to yell”). Cognates include Sanskrit तार (tārá, “loud, shrill”), Ancient Greek τορός (torós, “piercing, thrilling”) and Russian тараторить (taratoritʹ).
Verb
ընթեռնում • (əntʿeṙnum) (aorist indicative ընթերցայ)
- to read
- ընթեռնուլ ընդ միտս, դաշն ձայնիւ ընթեռնուլ ― əntʿeṙnul ənd mits, dašn jayniw əntʿeṙnul ― to read to oneself
- ի ձայն, բարձրաձայն ընթեռնուլ ― i jayn, barjrajayn əntʿeṙnul ― to read aloud
- յականջս ուրուք ընթեռնուլ ― yakanǰs urukʿ əntʿeṙnul ― to read in the presence of
- անսայթաք ընթեռնուլ ― ansaytʿakʿ əntʿeṙnul ― to read currently
- կակազելով ընթեռնուլ ― kakazelov əntʿeṙnul ― to read hesitatingly; to stammer
- ընթեռնուլ հարեւանցի, վեր ի վերոյ ― əntʿeṙnul harewancʿi, ver i veroy ― to look through, or to skim over a book
- յառաջ վարել զընթեռնումն ― yaṙaǰ varel zəntʿeṙnumn ― to read on
- կրկին եւ երեքկին ընթեռնուլ ― krkin ew erekʿkin əntʿeṙnul ― to read over and over again
- տալ ընթեռնուլ ― tal əntʿeṙnul ― to cause to read
- ընթեռնուլ մանուկ քո գիտէ՞ ― əntʿeṙnul manuk kʿo gitē? ― can your boy read?
- ընթեցեալ զթուղթդ ― əntʿecʿeal ztʿułtʿd ― after the perusal of your letter
- to understand
Conjugation
mediopassive
| infinitive | ընթեռնուլ (əntʿeṙnul) | participle | ընթերցեալ (əntʿercʿeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ընթերց- (əntʿercʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ընթեռնում (əntʿeṙnum) | ընթեռնուս (əntʿeṙnus) | ընթեռնու (əntʿeṙnu) | ընթեռնումք (əntʿeṙnumkʿ) | ընթեռնուք (əntʿeṙnukʿ) | ընթեռնուն (əntʿeṙnun) | |
| imperfect | ընթեռնուի (əntʿeṙnui) | ընթեռնուիր (əntʿeṙnuir) | ընթեռնոյր (əntʿeṙnoyr) | ընթեռնուաք (əntʿeṙnuakʿ) | ընթեռնուիք (əntʿeṙnuikʿ) | ընթեռնուին (əntʿeṙnuin) | |
| aorist | ընթերցայ (əntʿercʿay) | ընթերցար (əntʿercʿar) | ընթերցաւ (əntʿercʿaw) | ընթերցաք (əntʿercʿakʿ) | ընթերցայք (əntʿercʿaykʿ) | ընթերցան (əntʿercʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ընթեռնուցում (əntʿeṙnucʿum) | ընթեռնուցուս (əntʿeṙnucʿus) | ընթեռնուցու (əntʿeṙnucʿu) | ընթեռնուցումք (əntʿeṙnucʿumkʿ) | ընթեռնուցուք (əntʿeṙnucʿukʿ) | ընթեռնուցուն (əntʿeṙnucʿun) | |
| aorist | ընթերցայց (əntʿercʿaycʿ) | ընթերցցիս (əntʿercʿcʿis) | ընթերցցի (əntʿercʿcʿi) | ընթերցցուք (əntʿercʿcʿukʿ) | ընթերցջիք (əntʿercʿǰikʿ) | ընթերցցին (əntʿercʿcʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ընթերցի՛ր (əntʿercʿír) | — | — | ընթերցարո՛ւք (əntʿercʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | ընթերցջի՛ր (əntʿercʿǰír) | — | — | ընթերցջի՛ք (əntʿercʿǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ընթեռնուր (mí əntʿeṙnur) | — | — | մի՛ ընթեռնուք (mí əntʿeṙnukʿ) | — | |
Synonyms
- կարդամ (kardam)
Derived terms
- անընթեռնլի (anəntʿeṙnli)
- անընթեռնում (anəntʿeṙnum)
- անընթերցուած (anəntʿercʿuac)
- դիւրընթերց (diwrəntʿercʿ)
- ընթեռնլի (əntʿeṙnli)
- ընթերցական (əntʿercʿakan)
- ընթերցակից (əntʿercʿakicʿ)
- ընթերցասիրեմ (əntʿercʿasirem)
- ընթերցասիրութիւն (əntʿercʿasirutʿiwn)
- ընթերցիչ (əntʿercʿičʿ)
- ընթերցող (əntʿercʿoł)
- ընթերցողական (əntʿercʿołakan)
- ընթերցողութիւն (əntʿercʿołutʿiwn)
- ընթերցուած (əntʿercʿuac)
- ընթերցուածագիր (əntʿercʿuacagir)
- ընթերցուածադիր (əntʿercʿuacadir)
- ընթերցուածասէր (əntʿercʿuacasēr)
- ընթերցութիւն (əntʿercʿutʿiwn)
- ընթերցումն (əntʿercʿumn)
- վերընթերցող (verəntʿercʿoł)
Descendants
- Armenian: ընթերցել (əntʿercʿel), ընթեռնել (əntʿeṙnel)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ընթեռնում”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ընթեռնուլ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press