զոյգ
Old Armenian
Etymology
Borrowing from Classical Syriac ܙܘܓܐ (zawgāʾ).[1][2][3][4]
Noun
զոյգ • (zoyg)
- (in the plural) yoke, pair, couple
- ի զոյգս ― i zoygs ― together
- զոյգք եզանց ― zoygkʿ ezancʿ ― a yoke of oxen or bullocks
- զոյգք իշոց ― zoygkʿ išocʿ ― a couple of asses
- զոյգք կաքաւուց ― zoygkʿ kakʿawucʿ ― brace of partridges
- զոյգք ատրճանակաց ― zoygkʿ atrčanakacʿ ― brace of pistols
- զոյգ մի կոշկաց ― zoyg mi koškacʿ ― a pair of boots
- զոյգս զոյգս ― zoygs zoygs ― in pairs, by twos, two and two
- (in the plural) two- or four-horse chariot
- (in the plural) balance, scale
- (in the plural) button on a book cover [in a 1234 inscription]
Declension
i-type
| plural only (plurale tantum) | |
|---|---|
| nominative | զոյգք (zoygkʿ) |
| genitive | զուգից (zugicʿ) |
| dative | զուգից (zugicʿ) |
| accusative | զոյգս (zoygs) |
| ablative | զուգից (zugicʿ) |
| instrumental | զուգիւք (zugiwkʿ) |
| locative | զոյգս (zoygs) |
i-a-type
| plural only (plurale tantum) | |
|---|---|
| nominative | զոյգք (zoygkʿ) |
| genitive | զուգաց (zugacʿ) |
| dative | զուգաց (zugacʿ) |
| accusative | զոյգս (zoygs) |
| ablative | զուգաց (zugacʿ) |
| instrumental | զուգաւք = զուգօք (zugawkʿ = zugōkʿ) |
| locative | զոյգս (zoygs) |
Adjective
զոյգ • (zoyg)
- forming a pair; together; equal; even
- զոյգ ընդ ― zoyg ənd ― directly, forthwith, as soon
- զոյգ ընդ բանին եղեւ ― zoyg ənd banin ełew ― no sooner said than done
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | զոյգ (zoyg) | զոյգք (zoygkʿ) | |
| genitive | զուգի (zugi) | զուգից (zugicʿ) | |
| dative | զուգի (zugi) | զուգից (zugicʿ) | |
| accusative | զոյգ (zoyg) | զոյգս (zoygs) | |
| ablative | զուգէ (zugē) | զուգից (zugicʿ) | |
| instrumental | զուգիւ (zugiw) | զուգիւք (zugiwkʿ) | |
| locative | զուգի (zugi) | զոյգս (zoygs) |
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | զոյգ (zoyg) | զոյգք (zoygkʿ) | |
| genitive | զուգի (zugi) | զուգաց (zugacʿ) | |
| dative | զուգի (zugi) | զուգաց (zugacʿ) | |
| accusative | զոյգ (zoyg) | զոյգս (zoygs) | |
| ablative | զուգէ (zugē) | զուգաց (zugacʿ) | |
| instrumental | *զուգաւ (*zugaw) | զուգաւք = զուգօք (zugawkʿ = zugōkʿ) | |
| locative | զուգի (zugi) | զոյգս (zoygs) |
Adverb
զոյգ • (zoyg)
- equally, conjointly, together
- forthwith, immediately
Derived terms
- անզոյգ (anzoyg)
- անզուգաբար (anzugabar)
- անզուգագոյն (anzugagoyn)
- անզուգական (anzugakan)
- անզուգականութիւն (anzugakanutʿiwn)
- անզուգակցութիւն (anzugakcʿutʿiwn)
- անզուգապէս (anzugapēs)
- անզուգելի (anzugeli)
- անզուգութիւն (anzugutʿiwn)
- աստուածազոյգ (astuacazoyg)
- զոյգանուն (zoyganun)
- զոյգերկնային (zoygerknayin)
- զուգաբաժանեմ (zugabažanem)
- զուգաբան (zugaban)
- զուգաբանեմ (zugabanem)
- զուգաբանիմ (zugabanim)
- զուգաբանութիւն (zugabanutʿiwn)
- զուգաբար (zugabar)
- զուգաբարբառ (zugabarbaṙ)
- զուգաբարոյութիւն (zugabaroyutʿiwn)
- զուգաբերակ (zugaberak)
- զուգաբերիմ (zugaberim)
- զուգաբնակ (zugabnak)
- զուգաբնակութիւն (zugabnakutʿiwn)
- զուգագեղեցիկ (zugagełecʿik)
- զուգագոյն (zugagoyn)
- զուգագործ (zugagorc)
- զուգագրեմ (zugagrem)
- զուգագրիմ (zugagrim)
- զուգադասական (zugadasakan)
- զուգադասեմ (zugadasem)
- զուգադատապարտիմ (zugadatapartim)
- զուգադարձիմ (zugadarjim)
- զուգադրեմ (zugadrem)
- զուգադրութիւն (zugadrutʿiwn)
- զուգաթիւ (zugatʿiw)
- զուգաթոռ (zugatʿoṙ)
- զուգաթուեմ (zugatʿuem)
- զուգալինիմ (zugalinim)
- զուգալցեալ (zugalcʿeal)
- զուգախաղաց (zugaxałacʿ)
- զուգախառն (zugaxaṙn)
- զուգախառնեմ (zugaxaṙnem)
- զուգախառնութիւն (zugaxaṙnutʿiwn)
- զուգախնդիր (zugaxndir)
- զուգախնդրութիւն (zugaxndrutʿiwn)
- զուգախնում (zugaxnum)
- զուգածին (zugacin)
- զուգածիրանի (zugacirani)
- զուգական (zugakan)
- զուգականութիւն (zugakanutʿiwn)
- զուգակապ (zugakap)
- զուգակապանք (zugakapankʿ)
- զուգակապեմ (zugakapem)
- զուգակարգեմ (zugakargem)
- զուգակացուցանեմ (zugakacʿucʿanem)
- զուգակենակցաբար (zugakenakcʿabar)
- զուգակերպութիւն (zugakerputʿiwn)
- զուգակիր (zugakir)
- զուգակից (zugakicʿ)
- զուգակշիռ (zugakšiṙ)
- զուգակշռեմ (zugakšṙem)
- զուգակողմն (zugakołmn)
- զուգակրօն (zugakrōn)
- զուգակցապէս (zugakcʿapēs)
- զուգակցեմ (zugakcʿem)
- զուգակցիմ (zugakcʿim)
- զուգակցորդ (zugakcʿord)
- զուգակցութիւն (zugakcʿutʿiwn)
- զուգահաղորդութիւն (zugahałordutʿiwn)
- զուգահայր (zugahayr)
- զուգահանդերձեալ (zugahanderjeal)
- զուգահասակ (zugahasak)
- զուգահաւան (zugahawan)
- զուգահաւասար (zugahawasar)
- զուգահաւասարիմ (zugahawasarim)
- զուգահաւասարութիւն (zugahawasarutʿiwn)
- զուգահաւաքեմ (zugahawakʿem)
- զուգահաւաքումն (zugahawakʿumn)
- զուգահեղումն (zugahełumn)
- զուգահետ (zugahet)
- զուգահիւսեալ (zugahiwseal)
- զուգահնչիւն (zugahnčʿiwn)
- զուգահրեշտակ (zugahreštak)
- զուգաձայն (zugajayn)
- զուգաձայնաբար (zugajaynabar)
- զուգաձայնապէս (zugajaynapēs)
- զուգաձայնեմ (zugajaynem)
- զուգաձայնիմ (zugajaynim)
- զուգաձայնութիւն (zugajaynutʿiwn)
- զուգաճանապարհ (zugačanaparh)
- զուգաճանապարհորդութիւն (zugačanaparhordutʿiwn)
- զուգաճանապարհութիւն (zugačanaparhutʿiwn)
- զուգամասն (zugamasn)
- զուգամասնապէս (zugamasnapēs)
- զուգամասնեմ (zugamasnem)
- զուգամասնութիւն (zugamasnutʿiwn)
- զուգամիաւորեմ (zugamiaworem)
- զուգայարմարեմ (zugayarmarem)
- զուգան (zugan)
- զուգանամ (zuganam)
- զուգանմանութիւն (zuganmanutʿiwn)
- զուգանուն (zuganun)
- զուգանունապէս (zuganunapēs)
- զուգանունութիւն (zuganunutʿiwn)
- զուգաշար (zugašar)
- զուգաշարեմ (zugašarem)
- զուգաշաւիղ (zugašawił)
- զուգաշուրթն (zugašurtʿn)
- զուգաչափեմ (zugačʿapʿem)
- զուգաչափութիւն (zugačʿapʿutʿiwn)
- զուգապահեմ (zugapahem)
- զուգապատիւ (zugapatiw)
- զուգապատութիւն (zugapatutʿiwn)
- զուգապատուութիւն (zugapatuutʿiwn)
- զուգապատւութիւն (zugapatwutʿiwn)
- զուգապարակցեմ (zugaparakcʿem)
- զուգապարիմ (zugaparim)
- զուգապարութիւն (zugaparutʿiwn)
- զուգապէս (zugapēs)
- զուգասողակից (zugasołakicʿ)
- զուգաստուած (zugastuac)
- զուգավերակ (zugaverak)
- զուգատարած (zugatarac)
- զուգատեսակաբար (zugatesakabar)
- զուգատեսութիւն (zugatesutʿiwn)
- զուգատուն (zugatun)
- զուգատօնեմ (zugatōnem)
- զուգաց (zugacʿ)
- զուգաւորեմ (zugaworem)
- զուգաւորութիւն (zugaworutʿiwn)
- զուգաւրութիւն (zugawrutʿiwn)
- զուգափայլիմ (zugapʿaylim)
- զուգափայլութիւն (zugapʿaylutʿiwn)
- զուգափառ (zugapʿaṙ)
- զուգափառութիւն (zugapʿaṙutʿiwn)
- զուգափչումն (zugapʿčʿumn)
- զուգաքանակ (zugakʿanak)
- զուգեմ (zugem)
- զուգերգօղ (zugergōł)
- զուգերկնային (zugerknayin)
- զուգընթաց (zugəntʿacʿ)
- զուգընթացումն (zugəntʿacʿumn)
- զուգիցս (zugicʿs)
- զուգութիւն (zugutʿiwn)
- զուգօրեայ (zugōreay)
- զուգօրէն (zugōrēn)
- զուգօրութիւն (zugōrutʿiwn)
- համազոյգ (hamazoyg)
- համազուգակցիմ (hamazugakcʿim)
- համազուգեմ (hamazugem)
- համազուգութիւն (hamazugutʿiwn)
- հանճարազոյգ (hančarazoyg)
- հասարակազոյգ (hasarakazoyg)
- միազոյգ (miazoyg)
- սալազոյգ (salazoyg)
- քաջազուգութիւն (kʿaǰazugutʿiwn)
Related terms
- լուծ (luc)
- զոմ (zom)
Descendants
- Middle Armenian: զոյգ (zoyg), զուգ (zug), զուկ (zuk)
- Armenian: զույգ (zuyg) – literary, զօգՙ (zōgʿ) – Harput, զըՙք (zəʿkʿ) – Zeitun
- → Old Georgian: ზოგი (zogi)
- Georgian: ზოგი (zogi)
- → Northern Kurdish: zoq
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “զոյգ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume II, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 104–105
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 303
- Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 931
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “զոյգ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 242a
Further reading
- Awgerean, Mkrtičʿ (1865), “զոյգ”, in Aṙjeṙn baṙaran haykaznean lezui [Pocket Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), corrected and expanded by Grigor Čēlalean, 2nd edition, Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Łazarean, Ṙ. S. (2000), “զոյգ”, in Tʿosunean G. B., editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “զոյգ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “զոյգ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy