զեղջ
Armenian
Etymology
From Old Armenian զեղջ (zełǰ).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [zɛʁd͡ʒ]
Noun
զեղջ • (zełǰ)
- (dated) remorse, repentance
- Synonym: զղջում (złǰum)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | զեղջ (zełǰ) | զեղջեր (zełǰer) | ||
| dative | զեղջի (zełǰi) | զեղջերի (zełǰeri) | ||
| ablative | զեղջից (zełǰicʿ) | զեղջերից (zełǰericʿ) | ||
| instrumental | զեղջով (zełǰov) | զեղջերով (zełǰerov) | ||
| locative | զեղջում (zełǰum) | զեղջերում (zełǰerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | զեղջը/զեղջն (zełǰə/zełǰn) | զեղջերը/զեղջերն (zełǰerə/zełǰern) | ||
| dative | զեղջին (zełǰin) | զեղջերին (zełǰerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | զեղջս (zełǰs) | զեղջերս (zełǰers) | ||
| dative | զեղջիս (zełǰis) | զեղջերիս (zełǰeris) | ||
| ablative | զեղջիցս (zełǰicʿs) | զեղջերիցս (zełǰericʿs) | ||
| instrumental | զեղջովս (zełǰovs) | զեղջերովս (zełǰerovs) | ||
| locative | զեղջումս (zełǰums) | զեղջերումս (zełǰerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | զեղջդ (zełǰd) | զեղջերդ (zełǰerd) | ||
| dative | զեղջիդ (zełǰid) | զեղջերիդ (zełǰerid) | ||
| ablative | զեղջիցդ (zełǰicʿd) | զեղջերիցդ (zełǰericʿd) | ||
| instrumental | զեղջովդ (zełǰovd) | զեղջերովդ (zełǰerovd) | ||
| locative | զեղջումդ (zełǰumd) | զեղջերումդ (zełǰerumd) | ||
Adjective
զեղջ • (zełǰ) (superlative ամենազեղջ)
- (rare) pitiful
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | զեղջ (zełǰ) | զեղջեր (zełǰer) | ||
| dative | զեղջի (zełǰi) | զեղջերի (zełǰeri) | ||
| ablative | զեղջից (zełǰicʿ) | զեղջերից (zełǰericʿ) | ||
| instrumental | զեղջով (zełǰov) | զեղջերով (zełǰerov) | ||
| locative | զեղջում (zełǰum) | զեղջերում (zełǰerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | զեղջը/զեղջն (zełǰə/zełǰn) | զեղջերը/զեղջերն (zełǰerə/zełǰern) | ||
| dative | զեղջին (zełǰin) | զեղջերին (zełǰerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | զեղջս (zełǰs) | զեղջերս (zełǰers) | ||
| dative | զեղջիս (zełǰis) | զեղջերիս (zełǰeris) | ||
| ablative | զեղջիցս (zełǰicʿs) | զեղջերիցս (zełǰericʿs) | ||
| instrumental | զեղջովս (zełǰovs) | զեղջերովս (zełǰerovs) | ||
| locative | զեղջումս (zełǰums) | զեղջերումս (zełǰerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | զեղջդ (zełǰd) | զեղջերդ (zełǰerd) | ||
| dative | զեղջիդ (zełǰid) | զեղջերիդ (zełǰerid) | ||
| ablative | զեղջիցդ (zełǰicʿd) | զեղջերիցդ (zełǰericʿd) | ||
| instrumental | զեղջովդ (zełǰovd) | զեղջերովդ (zełǰerovd) | ||
| locative | զեղջումդ (zełǰumd) | զեղջերումդ (zełǰerumd) | ||
Further reading
- “զեղջ”, in Žamanakakicʿ hayocʿ lezvi bacʿatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980
Old Armenian
Alternative forms
- զիղջ (ziłǰ)
Etymology
The origin is unknown.[1]
Noun
զեղջ • (zełǰ)
- remorse, repentance
- Synonyms: զղջումն (złǰumn), ստրջանք (strǰankʿ), ապաշաւ (apašaw)
- զեղջ լինել մտաց ուրուք ― zełǰ linel mtacʿ urukʿ ― to scruple; to have qualms of conscience, to be smitten with remorse
- զեղջ լինել ումեք, զեղջ ապաշաւ անկանիլ ի միտս, զղջի ունել զոք, ի զեղջ գալ, հարկանիլ, ի զեղջ ապաշաւանաց գալ, զեղջ ընդունել ― zełǰ linel umekʿ, zełǰ apašaw ankanil i mits, złǰi unel zokʿ, i zełǰ gal, harkanil, i zełǰ apašawanacʿ gal, zełǰ əndunel ― to repent, to afflict one's conscience
- ի զեղջ ածել, զեղջ բերել ― i zełǰ acel, zełǰ berel ― to cause to repent, to reform
- որպիսի՜ զեղջ կալցի զմեզ ― orpisi! zełǰ kalcʿi zmez ― how we shall repent!
Declension
unknown type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | զեղջ (zełǰ) | զեղջք (zełǰkʿ) | |
| genitive | ? (?) | ? (?) | |
| dative | ? (?) | ? (?) | |
| accusative | զեղջ (zełǰ) | զեղջս (zełǰs) | |
| ablative | ? (?) | ? (?) | |
| instrumental | ? (?) | ? (?) | |
| locative | ? (?) | զեղջս (zełǰs) | |
| the oblique cases are not attested | |||
Adjective
զեղջ • (zełǰ)
- repentant, contrite
- Synonyms: զղջական (złǰakan), զղջալից (złǰalicʿ)
- pitiful, miserable
- Synonym: ողորմ (ołorm)
Declension
unknown type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | զեղջ (zełǰ) | զեղջք (zełǰkʿ) | |
| genitive | ? (?) | ? (?) | |
| dative | ? (?) | ? (?) | |
| accusative | զեղջ (zełǰ) | զեղջս (zełǰs) | |
| ablative | ? (?) | ? (?) | |
| instrumental | ? (?) | ? (?) | |
| locative | ? (?) | զեղջս (zełǰs) | |
| the oblique cases are not attested | |||
Derived terms
- անզեղջ (anzełǰ)
- անզղջաբար (anzłǰabar)
- անզղջական (anzłǰakan)
- անզղջականաբար (anzłǰakanabar)
- անզղջականապէս (anzłǰakanapēs)
- անզղջականութիւն (anzłǰakanutʿiwn)
- անզղջանալի (anzłǰanali)
- անզղջապէս (anzłǰapēs)
- անզղջութիւն (anzłǰutʿiwn)
- զեղջանամ (zełǰanam)
- զղջալի (złǰali)
- զղջալից (złǰalicʿ)
- զղջական (złǰakan)
- զղջականաբար (złǰakanabar)
- զղջամ (złǰam)
- զղջանամ (złǰanam)
- զղջասիրտ (złǰasirt)
- զղջացուցանեմ (złǰacʿucʿanem)
- զղջացուցիչ (złǰacʿucʿičʿ)
- զղջաւոր (złǰawor)
- զղջեմ (złǰem)
- զղջմտաբար (złǰmtabar)
- զղջութիւն (złǰutʿiwn)
- զղջումն (złǰumn)
Descendants
- Armenian: զեղջ (zełǰ)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “զեղջ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume II, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 90a
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “զեղջ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “զեղջ”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Łazarean, Ṙ. S. (2006), “զեղջ”, in Grabari homanišneri baṙaran [Dictionary of Old Armenian Synonyms], Yerevan: University Press
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “զեղջ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy