զգամ
Old Armenian
Alternative forms
- սգալ (sgal), ըսգալ (əsgal)
Etymology
From զ- (z-) + գամ (gam).[1]
Verb
զգամ • (zgam)
- to feel, sense
- զգալ յառաջագոյն ― zgal yaṙaǰagoyn ― to foresee
- անձին զգալ, զգալ խելաց, մտաց ― anjin zgal, zgal xelacʿ, mtacʿ ― to come to one's senses, to recover one's wits
- to learn, know, realize
Conjugation
active
| infinitive | զգալ (zgal) | participle | զգացեալ (zgacʿeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | զգացուցանեմ (zgacʿucʿanem) | aorist stem | զգաց- (zgacʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | զգամ (zgam) | զգաս (zgas) | զգայ (zgay) | զգամք (zgamkʿ) | զգայք (zgaykʿ) | զգան (zgan) | |
| imperfect | զգայի (zgayi) | զգայիր (zgayir) | զգայր (zgayr) | զգայաք (zgayakʿ) | զգայիք (zgayikʿ) | զգային (zgayin) | |
| aorist | զգացի (zgacʿi) | զգացեր (zgacʿer) | զգաց (zgacʿ) | զգացաք (zgacʿakʿ) | զգացէք, զգացիք (zgacʿēkʿ, zgacʿikʿ) | զգացին (zgacʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | զգայցեմ (zgaycʿem) | զգայցես (zgaycʿes) | զգայցէ (zgaycʿē) | զգայցեմք (zgaycʿemkʿ) | զգայցէք (zgaycʿēkʿ) | զգայցեն (zgaycʿen) | |
| aorist | զգացից (zgacʿicʿ) | զգասցես (zgascʿes) | զգասցէ (zgascʿē) | զգասցուք (zgascʿukʿ) | զգասջիք (zgasǰikʿ) | զգասցեն (zgascʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | զգա՛ (zgá) | — | — | զգացէ՛ք (zgacʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | զգասջի՛ր (zgasǰír) | — | — | զգասջի՛ք (zgasǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ զգար (mí zgar) | — | — | մի՛ զգայք (mí zgaykʿ) | — | |
mediopassive
| infinitive | զգալ (zgal) | participle | զգացեալ (zgacʿeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | զգացուցանեմ (zgacʿucʿanem) | aorist stem | զգաց- (zgacʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | զգամ (zgam) | զգաս (zgas) | զգայ (zgay) | զգամք (zgamkʿ) | զգայք (zgaykʿ) | զգան (zgan) | |
| imperfect | զգայի (zgayi) | զգայիր (zgayir) | զգայր (zgayr) | զգայաք (zgayakʿ) | զգայիք (zgayikʿ) | զգային (zgayin) | |
| aorist | զգացայ (zgacʿay) | զգացար (zgacʿar) | զգացաւ (zgacʿaw) | զգացաք (zgacʿakʿ) | զգացայք (zgacʿaykʿ) | զգացան (zgacʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | զգայցիմ (zgaycʿim) | զգայցիս (zgaycʿis) | զգայցի (zgaycʿi) | զգայցիմք (zgaycʿimkʿ) | զգայցիք (zgaycʿikʿ) | զգայցին (zgaycʿin) | |
| aorist | զգացայց (zgacʿaycʿ) | զգասցիս (zgascʿis) | զգասցի (zgascʿi) | զգասցուք (zgascʿukʿ) | զգասջիք (zgasǰikʿ) | զգասցին (zgascʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | զգացի՛ր (zgacʿír) | — | — | զգացարո՛ւք (zgacʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | զգասջի՛ր (zgasǰír) | — | — | զգասջի՛ք (zgasǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ զգար (mí zgar) | — | — | մի՛ զգայք (mí zgaykʿ) | — | |
Derived terms
- ամենազգաստ (amenazgast)
- անզգաբար (anzgabar)
- անզգալի (anzgali)
- անզգած (anzgac)
- անզգամ (anzgam)
- անզգամաբանութիւն (anzgamabanutʿiwn)
- անզգամաբար (anzgamabar)
- անզգամագոյն (anzgamagoyn)
- անզգամեմ (anzgamem)
- անզգամեցուցանեմ (anzgamecʿucʿanem)
- անզգամիմ (anzgamim)
- անզգամութիւն (anzgamutʿiwn)
- անզգայ (anzgay)
- անզգայաբար (anzgayabar)
- անզգայագոյն (anzgayagoyn)
- անզգայական (anzgayakan)
- անզգայանամ (anzgayanam)
- անզգայապէս (anzgayapēs)
- անզգայացուցանեմ (anzgayacʿucʿanem)
- անզգայիմ (anzgayim)
- անզգայութիւն (anzgayutʿiwn)
- անզգայուն (anzgayun)
- անզգապէս (anzgapēs)
- անզգաստ (anzgast)
- անզգաստաբար (anzgastabar)
- անզգաստութիւն (anzgastutʿiwn)
- անսգայ (ansgay)
- աստուածազգացիկ (astuacazgacʿik)
- բարեզգայ (barezgay)
- բարեզգայութիւն (barezgayutʿiwn)
- զգալապէս (zgalapēs)
- զգալի (zgali)
- զգայաբար (zgayabar)
- զգայագոյն (zgayagoyn)
- զգայազիրկ (zgayazirk)
- զգայական (zgayakan)
- զգայականագոյն (zgayakanagoyn)
- զգայակից (zgayakicʿ)
- զգայակցութիւն (zgayakcʿutʿiwn)
- զգայապէս (zgayapēs)
- զգայասիրութիւն (zgayasirutʿiwn)
- զգայարան (zgayaran)
- զգայաւոր (zgayawor)
- զգային (zgayin)
- զգայութիւն (zgayutʿiwn)
- զգայուն (zgayun)
- զգայունական (zgayunakan)
- զգաստ (zgast)
- զգաստաբար (zgastabar)
- զգաստագոյն (zgastagoyn)
- զգաստախօս (zgastaxōs)
- զգաստական (zgastakan)
- զգաստամիտ (zgastamit)
- զգաստանամ (zgastanam)
- զգաստասէր (zgastasēr)
- զգաստասիրութիւն (zgastasirutʿiwn)
- զգաստացուցանեմ (zgastacʿucʿanem)
- զգաստացուցիչ (zgastacʿucʿičʿ)
- զգաստութիւն (zgastutʿiwn)
- զգաստուն (zgastun)
- զգացումն (zgacʿumn)
- զգացուցանեմ (zgacʿucʿanem)
- զգացուցիչ (zgacʿucʿičʿ)
- զգօն (zgōn)
- իրազգաց (irazgacʿ)
- խորազգաց (xorazgacʿ)
- մօտազգաց (mōtazgacʿ)
- յանզգայ (yanzgay)
- յանզգայիմ (yanzgayim)
- յանզգաստուց (yanzgastucʿ)
- յանզգաստս (yanzgasts)
- սգայական (sgayakan)
- սգայութիւն (sgayutʿiwn)
- սգայուն (sgayun)
- սգաստ (sgast)
- սգաստանամ (sgastanam)
- քաջազգայութիւն (kʿaǰazgayutʿiwn)
- քաջազգայուն (kʿaǰazgayun)
Descendants
- → Armenian: զգալ (zgal)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “զգալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume II, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 86–87
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “զգամ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “զգամ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy