երնջնակ
Armenian
Alternative forms
- երնջակ (ernǰak), երնջանուկ (ernǰanuk), երիժնակ (erižnak), երնջան (ernǰan), էրըժնակ (ērəžnak), էրեժնակ (ērežnak)
Etymology
From Middle Armenian երնջնակ (ernǰnak).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [jɛɾənd͡ʒˈnɑk]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [jɛɾənt͡ʃʰˈnɑɡ]
Noun
երնջնակ • (ernǰnak)
- eryngo, sea holly, Eryngium
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | երնջնակ (ernǰnak) | երնջնակներ (ernǰnakner) | ||
| dative | երնջնակի (ernǰnaki) | երնջնակների (ernǰnakneri) | ||
| ablative | երնջնակից (ernǰnakicʿ) | երնջնակներից (ernǰnaknericʿ) | ||
| instrumental | երնջնակով (ernǰnakov) | երնջնակներով (ernǰnaknerov) | ||
| locative | երնջնակում (ernǰnakum) | երնջնակներում (ernǰnaknerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | երնջնակը/երնջնակն (ernǰnakə/ernǰnakn) | երնջնակները/երնջնակներն (ernǰnaknerə/ernǰnaknern) | ||
| dative | երնջնակին (ernǰnakin) | երնջնակներին (ernǰnaknerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | երնջնակս (ernǰnaks) | երնջնակներս (ernǰnakners) | ||
| dative | երնջնակիս (ernǰnakis) | երնջնակներիս (ernǰnakneris) | ||
| ablative | երնջնակիցս (ernǰnakicʿs) | երնջնակներիցս (ernǰnaknericʿs) | ||
| instrumental | երնջնակովս (ernǰnakovs) | երնջնակներովս (ernǰnaknerovs) | ||
| locative | երնջնակումս (ernǰnakums) | երնջնակներումս (ernǰnaknerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | երնջնակդ (ernǰnakd) | երնջնակներդ (ernǰnaknerd) | ||
| dative | երնջնակիդ (ernǰnakid) | երնջնակներիդ (ernǰnaknerid) | ||
| ablative | երնջնակիցդ (ernǰnakicʿd) | երնջնակներիցդ (ernǰnaknericʿd) | ||
| instrumental | երնջնակովդ (ernǰnakovd) | երնջնակներովդ (ernǰnaknerovd) | ||
| locative | երնջնակումդ (ernǰnakumd) | երնջնակներումդ (ernǰnaknerumd) | ||
References
- Łazaryan, Ṙ. S. (1981), “երնջնակ”, in Busanunneri hayeren-latineren-ṙuseren-angleren-franseren-germaneren baṙaran [Armenian–Latin–Russian–English–French–German Dictionary of Plant Names], Yerevan: University Press, § 331, page 30b
- “երնջնակ”, in Žamanakakicʿ hayocʿ lezvi bacʿatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980
- Malxaseancʿ, Stepʿan (1944–1945), “երնջնակ”, in Hayerēn bacʿatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), Yerevan: State Publishing House
Middle Armenian
Alternative forms
- երնջան (ernǰan), երնճան (ernčan), երընջնան (erənǰnan), երնջնան (ernǰnan), երննջան (ernnǰan)
- երնջակ (ernǰak), երնճնակ (ernčnak), երնջայ (ernǰay), երինճան (erinčan), երինճակ (erinčak), երիժնակ (erižnak) – found in Haybusak, but place of attestation unknown
Etymology
The origin is uncertain.
Ačaṙyan considers accidental the similarity with synonymous Ancient Greek ἠρύγγιον (ērúngion, diminutive), ἤρυγγος (ḗrungos), and derives երնջ(ն)ակ (ernǰ(n)ak) from երինջ (erinǰ, “heifer, young cow”), typologically comparing synonymous Turkish boğa dikeni (literally “bull thorn”), Middle Armenian ըղտու խնծոր (əłtu xncor, literally “camel's apple”) and especially Mingrelian გინიში ჯონჯღო (giniši ǯonǯɣo), გინიშ ჯღონჯღო (giniš ǯɣonǯɣo).[1] The latter contains გინი (gini), გენი (geni, “heifer”) and is synonymous with Georgian ღიჭა (ɣič̣a, “Sonchus”).[2][3][4] Martirosyan adds to the comparison Ancient Greek ἐρίφιον (eríphion, “Rubus agrestis”), a diminutive of ἔριφος (ériphos, “kid”).[5]
A borrowing from Ancient Greek ἠρύγγιον (ērúngion) is unlikely, because the plant is common in Armenia and is relatively widespread in the dialects. Al-Biruni relates that field eryngo is imported from Armenia and used as food.[6]
Synonymous Ottoman Turkish էրինճէ (erince), not found outside Pōzačean's dictionary, is an Armenian borrowing.[7][1][8]
Note the Arabic transliterations أُورِنْجِيُون (ʾūrinjiyūn), هُورِنْجِيُون (hūrinjiyūn) of Ancient Greek ἠρύγγιον (ērúngion) in Al-Biruni.[9]
Noun
երնջնակ • (ernǰnak)
- field eryngo (Eryngium campestre)
- 1478 – 1492, Amirdovlatʿ Amasiacʿi, Angitacʿ anpēt [Useless for Ignoramuses] :[10]
- Երնջան· ղատին վերայ, ղուրսանաթ։
- Ernǰan· łatin veray, łursanatʿ.
- Երնջան· ղատին վերայ, ղուրսանաթ։
- 1478 – 1492, Amirdovlatʿ Amasiacʿi, Angitacʿ anpēt [Useless for Ignoramuses] :[11]
- Ղարսանաթ· Իպն ասէ թէ այսոր թ. Իպրահիմ տիքէնի ասէ․ եւ ցեղ ու ցեղ կու լինի․ եւ որոյ ծաղիկն սպիտակ է, այնոր՝ ըղտու խնծոր կասեն․ եւ տերեւն տափակ կու լինի․ եւ հ. երնջան կասեն […]
- Łarsanatʿ· Ipn asē tʿē aysor tʿ. Iprahim tikʿēni asē; ew cʿeł u cʿeł ku lini; ew oroy całikn spitak ē, aynor, əłtu xncor kasen; ew terewn tapʿak ku lini; ew h. ernǰan kasen […]
- Łarsanatʿ = Ipn says that Turks call it Iprahim tikʿēni. It has many varieties. The one with a white flower is called [among Armenians] əłtu xncor [camel's apple]. Its leaves are flat. Armenians call it ernǰan.
- Ղարսանաթ· Իպն ասէ թէ այսոր թ. Իպրահիմ տիքէնի ասէ․ եւ ցեղ ու ցեղ կու լինի․ եւ որոյ ծաղիկն սպիտակ է, այնոր՝ ըղտու խնծոր կասեն․ եւ տերեւն տափակ կու լինի․ եւ հ. երնջան կասեն […]
- 1478 – 1492, Amirdovlatʿ Amasiacʿi, Angitacʿ anpēt [Useless for Ignoramuses] :[12]
- Երնճանին տակին՝ ճինտիանէ կու ասեն։
- Ernčanin takin, čintianē ku asen.
- The root of ernčan is called čintianē.
- Երնճանին տակին՝ ճինտիանէ կու ասեն։
- 17th century, Eremia Mełrecʿi, Baṙgirkʿ hayocʿ [Armenian Dictionary] Ջ.17:[13]
- Ջանջիւն· երնջնակի տակ։
- J̌anǰiwn· ernǰnaki tak.
- J̌anǰiwn = The root of ernǰnak.
- Ջանջիւն· երնջնակի տակ։
- 6th–12th? centuries, Baṙkʿ Gałianosi [The Greek–Armenian Dictionary to Galen] :[14]
- երիգիոն (var. երնգիոն, երնիգոն)· երընջնան եւ զումնոն (var. երնջնան եւ գոմնոն, երննջան, երնջնան, երընջնան)
- erigion (var. erngion, ernigon)· erənǰnan ew zumnon (var. ernǰnan ew gomnon, ernnǰan, ernǰnan, erənǰnan)
- erigion [= Ancient Greek ἠρύγγιον (ērúngion)] = erənǰnan and zumnon
- երիգիոն (var. երնգիոն, երնիգոն)· երընջնան եւ զումնոն (var. երնջնան եւ գոմնոն, երննջան, երնջնան, երընջնան)
- 6th–12th? centuries, Baṙkʿ Gałianosi [The Greek–Armenian Dictionary to Galen] :[15]
- ջանդիան· երնջնանի տակն (var. տակ)
- ǰandian· ernǰnani takn (var. tak)
- ǰandian [= Arabic جنطيانا (ǰanṭīyānā)] = root of the yellow-flowered gentian
- ջանդիան· երնջնանի տակն (var. տակ)
Derived terms
- իգաերնջնան (igaernǰnan), իգաերընջայ (igaerənǰay)
Descendants
- Armenian: երնջնակ (ernǰnak)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “երնջնակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume II, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 68ab
- Marr, N. Ja. (1912), “Jafetičeskije elementy v jazykax Armenii. IV [Japhethic Elements in the Languages of Armenia. IV]”, in Izvěstija Rossijskoj Akademii Nauk. VI serija (in Russian), volume 6, issue 13, page 832, footnote 1
- Кипшидзе, Иосиф (1914), “გენი”, in Грамматика мингрельского (иверского) языка с хрестоматией и словарем [Grammar of the Mingrelian (Iverian) Language with a Reader and a Dictionary] (Материалы по яфетическому языкознанию; 7) (in Russian), Saint Petersburg: Academy Press, page 215a
- Kajaia, Otar (2005), “გინიში ჯონჯღო”, in Megrul-kartuli leksiḳoni [Mingrelian–Georgian Dictionary], online version prepared by Joost Gippert, Frankfurt am Main, published 2001–2004, page 246
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 270
- Abu Rejxan Beruni (1973) Izbrannyje proizvedenija. Tom 4. Farmakognozija v medicine (Kitab as-Sajdana fi-tibb) [Selected Works. Volume 4. Book on the Pharmacopoeia of Medicine] (in Russian), research, translation, notes and indexes by U. I. Karimov, Tashkent: Uzbek SSR Academy Press, § 193, page 305
- Pōzačean, Yakovbos (1841), “էրինճէ”, in Hamaṙōt baṙaran i tačkakanē i hay [Concise Ottoman–Armenian Dictionary], Vienna: Mekhitarist Press, page 189a
- Dankoff, Robert (1995) Armenian Loanwords in Turkish (Turcologica; 21), Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, § 143, page 43
- Abu Rejxan Beruni (1973) Izbrannyje proizvedenija. Tom 4. Farmakognozija v medicine (Kitab as-Sajdana fi-tibb) [Selected Works. Volume 4. Book on the Pharmacopoeia of Medicine] (in Russian), research, translation, notes and indexes by U. I. Karimov, Tashkent: Uzbek SSR Academy Press, § 46, page 191, footnotes 2 and 3
- Basmaǰean, K. Y., editor (1926) Amirtovlatʿi Amasiacʿwoy angitacʿ anpēt [Useless for Ignoramuses of Amirdovlatʿ Amasiacʿi], Vienna: Mekhitarist Press, § 684, page 133
- Basmaǰean, K. Y., editor (1926) Amirtovlatʿi Amasiacʿwoy angitacʿ anpēt [Useless for Ignoramuses of Amirdovlatʿ Amasiacʿi], Vienna: Mekhitarist Press, § 1802, page 304
- Basmaǰean, K. Y., editor (1926) Amirtovlatʿi Amasiacʿwoy angitacʿ anpēt [Useless for Ignoramuses of Amirdovlatʿ Amasiacʿi], Vienna: Mekhitarist Press, § 1954, page 333
- Amalyan, H. M., editor (1975) Baṙgirkʿ hayocʿ (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 277
- Greppin, John A. C. (1985) Baṙkʿ Gaɫianosi: The Greek–Armenian Dictionary to Galen, Delmar, New York: Caravan Books, page 44
- Greppin, John A. C. (1985) Baṙkʿ Gaɫianosi: The Greek–Armenian Dictionary to Galen, Delmar, New York: Caravan Books, page 127
Further reading
- Ališan, Łewond (1895), “Երնջակ”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʿiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 683, pages 165–166
- Ališan, Łewond (1895), “Երիժնակ”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʿiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 672, page 164
- Artʿinean, Yovhannēs (1906) Tunkerə ew anoncʿ hayerēn anunnerə [Des plantes et de leurs noms arméniens] (in Armenian), Paris: D. Dogramadjian, pages 45—48
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “երնջնակ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 703b
- Béguinot, Augusto; Diratzouyan, Nersès (1912) Contributo alla flora dell' Armenia, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 297
- Łazaryan, Ṙ. S.; Avetisyan, H. M. (2009), “երնջան, երնջնակ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 194b
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “երնջակ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 172b
- Варданян, Стелла (1990) Амирдовлат Амасиаци, Ненужное для неучей (in Russian), Moscow: Nauka, pages 246, 673