երամակապան
Old Armenian
Etymology
From երամակ (eramak) + -ապան (-apan). Calque of Ancient Greek ἀγελάρχης (agelárkhēs).
Noun
երամակապան • (eramakapan)
- leader or custodian of a flock or herd
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).12.2–3:[1]
- Բարոյախաւսն ասէ վասն ցռուց, թէ իշավայրն երամակապան է։ Յորժամ ծնանիցին մատակքն արու մտրուկ, հայրն ծամէ զկարեւորսն նորա, զի մի ի սերմն եւ ի զարմ բազմանայցէ։
- Baroyaxawsn asē vasn cʿṙucʿ, tʿē išavayrn eramakapan ē. Yoržam cnanicʿin matakkʿn aru mtruk, hayrn camē zkareworsn nora, zi mi i sermn ew i zarm bazmanaycʿē.
- Translation by Gohar Muradyan
- Physiologus says about the onager that the wild ass is leader of a herd. When the females bring forth a male colt, the father chews its genitals, so that it is not propagated by seed and stock.
- Բարոյախաւսն ասէ վասն ցռուց, թէ իշավայրն երամակապան է։ Յորժամ ծնանիցին մատակքն արու մտրուկ, հայրն ծամէ զկարեւորսն նորա, զի մի ի սերմն եւ ի զարմ բազմանայցէ։
- 8th century, Stepʿannos Siwnecʿi, Meknutʿiwn Kʿerakanin [Commentary on Grammar] :[2]
- Իսկ փաղանունք ասին, որ են զոյգ անուանք․ անիւ և ճղուղ, առեղ և աւարտք, հեւան եւ դանդանք, կունդք եւ ականոց, հեց եւ բոյթ, կապերտ եւ գորգ, ձի եւ դզի, երամակապան եւ կուտպան, բիր եւ մահակ, որոց բնութիւն մի եւ անուանք այլ։
- Isk pʿałanunkʿ asin, or en zoyg anuankʿ; aniw ew čłuł, aṙeł ew awartkʿ, hewan ew dandankʿ, kundkʿ ew akanocʿ, hecʿ ew boytʿ, kapert ew gorg, ji ew dzi, eramakapan ew kutpan, bir ew mahak, orocʿ bnutʿiwn mi ew anuankʿ ayl.
- Իսկ փաղանունք ասին, որ են զոյգ անուանք․ անիւ և ճղուղ, առեղ և աւարտք, հեւան եւ դանդանք, կունդք եւ ականոց, հեց եւ բոյթ, կապերտ եւ գորգ, ձի եւ դզի, երամակապան եւ կուտպան, բիր եւ մահակ, որոց բնութիւն մի եւ անուանք այլ։
Usage notes
In the Physiologus, translates Ancient Greek ἀγελάρχης (agelárkhēs).
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | երամակապան (eramakapan) | երամակապանք (eramakapankʿ) | |
| genitive | երամակապանի (eramakapani) | երամակապանաց (eramakapanacʿ) | |
| dative | երամակապանի (eramakapani) | երամակապանաց (eramakapanacʿ) | |
| accusative | երամակապան (eramakapan) | երամակապանս (eramakapans) | |
| ablative | երամակապանէ (eramakapanē) | երամակապանաց (eramakapanacʿ) | |
| instrumental | երամակապանաւ (eramakapanaw) | երամակապանաւք = երամակապանօք (eramakapanawkʿ = eramakapanōkʿ) | |
| locative | երամակապանի (eramakapani) | երամակապանս (eramakapans) |
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837) , “երամակապան”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879) , “երամակապան”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
References
- Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6), Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 61, 106, 148
- Adonc, N. (1915) Dionisij Frakijskij i armjanskije tolkovateli [Dionysius Thrax and Armenian commentators] (Bibliotheca Armeno-Georgica; 4), Saint Petersburg: Imperial Academy of Sciences, page 209