գովիչ
Old Armenian
Etymology
գովեմ (govem) + -իչ (-ičʿ)
Noun
գովիչ • (govičʿ)
- praiser, panegyrist
- 5th century, Bible, Psalms 101.9:
- Նախատեցին զիս թշնամիք իմ զօրհանապազ, եւ գովիչք իմ ինեւ երդնուին։
- Naxatecʿin zis tʿšnamikʿ im zōrhanapaz, ew govičʿkʿ im inew erdnuin.
- All the day long my enemies reproached me: and my praisers did swear against me.
- Նախատեցին զիս թշնամիք իմ զօրհանապազ, եւ գովիչք իմ ինեւ երդնուին։
- 5th century, Bible, Psalms 67.26:
- Կանխեցին իշխանք հանել զօրհնութիւն, ի մէջ գուսանաց եւ գովչաց։
- Kanxecʿin išxankʿ hanel zōrhnutʿiwn, i mēǰ gusanacʿ ew govčʿacʿ.
- Կանխեցին իշխանք հանել զօրհնութիւն, ի մէջ գուսանաց եւ գովչաց։
- 5th century, Agatʿangełos, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of the Armenians] 360:
- Ի հողոյ ստեղծ զհողեղէն մարմինս եւ ի լուսոյ զհրեշտակս, զարդարեալ ի լոյս վայելուչ, եւ զգեցեալ զարդարեաց զփառաց աթոռն, ուր մտանեն օրհնութիւնք հրեշտակաց, բարբառք սրովբէից, փառաւորութիւնք զուարթնոց, ժողովք բանակաց եւ գունդք սրբոցն, եւ դասք գովչաց եւ օրհնութիւնք երկնաւորացն եւ աղօթք արդարոցն եւ պաշտօն սրբոցն, սրովբէքն եւ քրովբէքն եւ զօրք միաբանական լուսոյն։
- I hołoy stełc zhołełēn marmins ew i lusoy zhreštaks, zardareal i loys vayelučʿ, ew zgecʿeal zardareacʿ zpʿaṙacʿ atʿoṙn, ur mtanen ōrhnutʿiwnkʿ hreštakacʿ, barbaṙkʿ srovbēicʿ, pʿaṙaworutʿiwnkʿ zuartʿnocʿ, žołovkʿ banakacʿ ew gundkʿ srbocʿn, ew daskʿ govčʿacʿ ew ōrhnutʿiwnkʿ erknaworacʿn ew ałōtʿkʿ ardarocʿn ew paštōn srbocʿn, srovbēkʿn ew kʿrovbēkʿn ew zōrkʿ miabanakan lusoyn.
- Ի հողոյ ստեղծ զհողեղէն մարմինս եւ ի լուսոյ զհրեշտակս, զարդարեալ ի լոյս վայելուչ, եւ զգեցեալ զարդարեաց զփառաց աթոռն, ուր մտանեն օրհնութիւնք հրեշտակաց, բարբառք սրովբէից, փառաւորութիւնք զուարթնոց, ժողովք բանակաց եւ գունդք սրբոցն, եւ դասք գովչաց եւ օրհնութիւնք երկնաւորացն եւ աղօթք արդարոցն եւ պաշտօն սրբոցն, սրովբէքն եւ քրովբէքն եւ զօրք միաբանական լուսոյն։
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գովիչ (govičʿ) | գովիչք (govičʿkʿ) | |
| genitive | գովչի (govčʿi) | գովչաց (govčʿacʿ) | |
| dative | գովչի (govčʿi) | գովչաց (govčʿacʿ) | |
| accusative | գովիչ (govičʿ) | գովիչս (govičʿs) | |
| ablative | գովչէ (govčʿē) | գովչաց (govčʿacʿ) | |
| instrumental | գովչաւ (govčʿaw) | գովչաւք = գովչօք (govčʿawkʿ = govčʿōkʿ) | |
| locative | գովչի (govčʿi) | գովիչս (govičʿs) |
Adjective
գովիչ • (govičʿ)
- praising, laudatory
- 7th century, S. hōrn meroy eranelwoyn Grigori lusaworčʿi Yačaxapatum čaṙkʿ [Collection of Homilies Attributed to St. Gregory the Illuminator] :
- Գովիչք գոհութիւնքն ի վեր ելանեն առ Աստուած։
- Govičʿkʿ gohutʿiwnkʿn i ver elanen aṙ Astuac.
- Գովիչք գոհութիւնքն ի վեր ելանեն առ Աստուած։
Declension
unknown type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գովիչ (govičʿ) | գովիչք (govičʿkʿ) | |
| genitive | ? (?) | ? (?) | |
| dative | ? (?) | ? (?) | |
| accusative | գովիչ (govičʿ) | գովիչս (govičʿs) | |
| ablative | ? (?) | ? (?) | |
| instrumental | ? (?) | ? (?) | |
| locative | ? (?) | գովիչս (govičʿs) | |
| the oblique cases are not attested | |||
Synonyms
- գովասանական (govasanakan)
Descendants
- Armenian: գովիչ (govičʿ)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “գովիչ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “գովիչ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 573b
- Xačʿatryan, Lalik (2003), “գովիչ”, in Grabari bacʿatrakan baṙaran (Jewabanoren tararžekʿ baṙer) [Explanatory Dictionary of Old Armenian (Morphologically Polysemantic Words)] (in Armenian), Yerevan: Zangak-97, →ISBN, page 103