գիծ
Armenian
Alternative forms
dialects
- dialectal forms recorded in dialectological notation[1]
- գՙիծ (gʿic) – Akhaltsikhe
- գՙիձ (gʿij) – Suceava
- գՙիձ (gʿij), գՙիզզ (gʿizz) – Aslanbeg
- կյիծ (kʸic) – Maragheh
Etymology
From Old Armenian գիծ (gic).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɡit͡s]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [kʰid͡z]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun
գիծ • (gic)
- line
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | գիծ (gic) | գծեր (gcer) | ||
| dative | գծի (gci) | գծերի (gceri) | ||
| ablative | գծից (gcicʿ) | գծերից (gcericʿ) | ||
| instrumental | գծով (gcov) | գծերով (gcerov) | ||
| locative | գծում (gcum) | գծերում (gcerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | գիծը/գիծն (gicə/gicn) | գծերը/գծերն (gcerə/gcern) | ||
| dative | գծին (gcin) | գծերին (gcerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | գիծս (gics) | գծերս (gcers) | ||
| dative | գծիս (gcis) | գծերիս (gceris) | ||
| ablative | գծիցս (gcicʿs) | գծերիցս (gcericʿs) | ||
| instrumental | գծովս (gcovs) | գծերովս (gcerovs) | ||
| locative | գծումս (gcums) | գծերումս (gcerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | գիծդ (gicd) | գծերդ (gcerd) | ||
| dative | գծիդ (gcid) | գծերիդ (gcerid) | ||
| ablative | գծիցդ (gcicʿd) | գծերիցդ (gcericʿd) | ||
| instrumental | գծովդ (gcovd) | գծերովդ (gcerovd) | ||
| locative | գծումդ (gcumd) | գծերումդ (gcerumd) | ||
i-type, inanimate (Western Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | գիծ (gic) | գիծեր (gicer) | ||
| dative | գիծի (gici) | գիծերու (giceru) | ||
| ablative | գիծէ (gicē) | գիծերէ (gicerē) | ||
| instrumental | գիծով (gicov) | գիծերով (gicerov) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | գիծը/գիծն (gicə/gicn) | գիծերը/գիծերն (gicerə/gicern) | ||
| dative | գիծին (gicin) | գիծերուն (gicerun) | ||
| ablative | գիծէն (gicēn) | գիծերէն (gicerēn) | ||
| instrumental | գիծովը/գիծովն (gicovə/gicovn) | գիծերովը/գիծերովն (gicerovə/gicerovn) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | գիծս (gics) | գիծերս (gicers) | ||
| dative | գիծիս (gicis) | գիծերուս (gicerus) | ||
| ablative | գիծէս (gicēs) | գիծերէս (gicerēs) | ||
| instrumental | գիծովս (gicovs) | գիծերովս (gicerovs) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | գիծդ (gicd) | գիծերդ (gicerd) | ||
| dative | գիծիդ (gicid) | գիծերուդ (gicerud) | ||
| ablative | գիծէդ (gicēd) | գիծերէդ (gicerēd) | ||
| instrumental | գիծովդ (gicovd) | գիծերովդ (gicerovd) | ||
Derived terms
- պարագիծ (paragic)
- տրամագիծ (tramagic)
Related terms
- ավիագիծ (aviagic)
- բնագիծ (bnagic)
- գծավոր (gcavor)
- երկաթգիծ (erkatʿgic)
- զուգահեռագիծ (zugaheṙagic)
- ձվագիծ (jvagic)
- շրջանագիծ (šrǰanagic)
- վերջնագիծ (verǰnagic)
- վերջնագիծ (verǰnagic)
- փակագիծ (pʿakagic)
- օրինագիծ (ōrinagic)
Descendants
- → Udi: гицӏ (gic̣), ҝицӏ (gʲic̣)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “գիծ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume I, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 556b
Old Armenian
Etymology
The origin is uncertain.[1] According to J̌ahukyan, perhaps from Proto-Indo-European *wih₁-ǵ-, from *weyh₁- (“to go straight, take direction; way, row”), whence Sanskrit वीत (vītá, “line, row”), वीथि (vīthi, “row, line; road, way”) and Latin via (“road”).[2]
Noun
գիծ • (gic)
- line
- letter, character
- trace; notch; incision, cut
- direction
- row
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գիծ (gic) | գիծք (gickʿ) | |
| genitive | գծի (gci) | գծից (gcicʿ) | |
| dative | գծի (gci) | գծից (gcicʿ) | |
| accusative | գիծ (gic) | գիծս (gics) | |
| ablative | գծէ (gcē) | գծից (gcicʿ) | |
| instrumental | գծիւ (gciw) | գծիւք (gciwkʿ) | |
| locative | գծի (gci) | գիծս (gics) | |
| the evidence for the declension type is post-classical | |||
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գիծ (gic) | գիծք (gickʿ) | |
| genitive | գծի (gci) | գծաց (gcacʿ) | |
| dative | գծի (gci) | գծաց (gcacʿ) | |
| accusative | գիծ (gic) | գիծս (gics) | |
| ablative | գծէ (gcē) | գծաց (gcacʿ) | |
| instrumental | գծաւ (gcaw) | գծաւք = գծօք (gcawkʿ = gcōkʿ) | |
| locative | գծի (gci) | գիծս (gics) | |
| the evidence for the declension type is post-classical | |||
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գիծ (gic) | գիծք (gickʿ) | |
| genitive | գծոյ (gcoy) | գծոց (gcocʿ) | |
| dative | գծոյ (gcoy) | գծոց (gcocʿ) | |
| accusative | գիծ (gic) | գիծս (gics) | |
| ablative | գծոյ (gcoy) | գծոց (gcocʿ) | |
| instrumental | գծով (gcov) | գծովք (gcovkʿ) | |
| locative | գիծ (gic) | գիծս (gics) | |
| the evidence for the declension type is post-classical | |||
Derived terms
- անգիծ (angic)
- անգծագիր (angcagir)
- անգծագրելի (angcagreli)
- անգծական (angcakan)
- անգծելի (angceli)
- անկիւնագիծ (ankiwnagic)
- անպարագիծ (anparagic)
- անստուերագիծ (anstueragic)
- աստուածագիծ (astuacagic)
- արտագծեալ (artagceal)
- գծագիր (gcagir)
- գծագրական (gcagrakan)
- գծագրեմ (gcagrem)
- գծագրութիւն (gcagrutʿiwn)
- գծած (gcac)
- գծաւորութիւն (gcaworutʿiwn)
- գծեմ (gcem)
- գծողակ (gcołak)
- գծօրէն (gcōrēn)
- գրագիծ (gragic)
- դժուարագիծ (džuaragic)
- կենդանագիծ (kendanagic)
- համառօտագիծ (hamaṙōtagic)
- հոմագծագրեմ (homagcagrem)
- մակագիծ (makagic)
- նախագիծ (naxagic)
- նախագծեմ (naxagcem)
- նկարագիծ (nkaragic)
- շարագծեմ (šaragcem)
- պարագիծ (paragic)
- պարագծեմ (paragcem)
- ստուերագիծ (stueragic)
- տառագծական (taṙagcakan)
- տարագիծ (taragic)
- տարագծեալ (taragceal)
- տիրագիծ (tiragic)
- տրամագիծ (tramagic)
- տրամագծութիւն (tramagcutʿiwn)
- ուղղագիծ (ułłagic)
- քառածրագիծ (kʿaṙacragic)
- օրինակագիծ (ōrinakagic)
Descendants
- Armenian: գիծ (gic)
- → Udi: гицӏ (gic̣), ҝицӏ (gʲic̣)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “գիծ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume I, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 556
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “գիծ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 161a
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “գիծ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “գիծ”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “գիծ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy