բութ
Armenian
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [butʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [pʰutʰ]
Etymology 1
Dialectal development of Old Armenian բոյթ (boytʿ).
Alternative forms
- բույթ (buytʿ) (rare)
Noun
բութ • (butʿ)
- (anatomy) thumb
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բութ (butʿ) | բութեր (butʿer) | ||
| dative | բութի (butʿi) | բութերի (butʿeri) | ||
| ablative | բութից (butʿicʿ) | բութերից (butʿericʿ) | ||
| instrumental | բութով (butʿov) | բութերով (butʿerov) | ||
| locative | բութում (butʿum) | բութերում (butʿerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | բութը/բութն (butʿə/butʿn) | բութերը/բութերն (butʿerə/butʿern) | ||
| dative | բութին (butʿin) | բութերին (butʿerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բութս (butʿs) | բութերս (butʿers) | ||
| dative | բութիս (butʿis) | բութերիս (butʿeris) | ||
| ablative | բութիցս (butʿicʿs) | բութերիցս (butʿericʿs) | ||
| instrumental | բութովս (butʿovs) | բութերովս (butʿerovs) | ||
| locative | բութումս (butʿums) | բութերումս (butʿerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բութդ (butʿd) | բութերդ (butʿerd) | ||
| dative | բութիդ (butʿid) | բութերիդ (butʿerid) | ||
| ablative | բութիցդ (butʿicʿd) | բութերիցդ (butʿericʿd) | ||
| instrumental | բութովդ (butʿovd) | բութերովդ (butʿerovd) | ||
| locative | բութումդ (butʿumd) | բութերումդ (butʿerumd) | ||
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բութ (butʿ) | բթեր (btʿer) | ||
| dative | բթի (btʿi) | բթերի (btʿeri) | ||
| ablative | բթից (btʿicʿ) | բթերից (btʿericʿ) | ||
| instrumental | բթով (btʿov) | բթերով (btʿerov) | ||
| locative | բթում (btʿum) | բթերում (btʿerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | բութը/բութն (butʿə/butʿn) | բթերը/բթերն (btʿerə/btʿern) | ||
| dative | բթին (btʿin) | բթերին (btʿerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բութս (butʿs) | բթերս (btʿers) | ||
| dative | բթիս (btʿis) | բթերիս (btʿeris) | ||
| ablative | բթիցս (btʿicʿs) | բթերիցս (btʿericʿs) | ||
| instrumental | բթովս (btʿovs) | բթերովս (btʿerovs) | ||
| locative | բթումս (btʿums) | բթերումս (btʿerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բութդ (butʿd) | բթերդ (btʿerd) | ||
| dative | բթիդ (btʿid) | բթերիդ (btʿerid) | ||
| ablative | բթիցդ (btʿicʿd) | բթերիցդ (btʿericʿd) | ||
| instrumental | բթովդ (btʿovd) | բթերովդ (btʿerovd) | ||
| locative | բթումդ (btʿumd) | բթերումդ (btʿerumd) | ||
Related terms
- բթել (btʿel)
- բոթել (botʿel)
Etymology 2
From Old Armenian բութ (butʿ).
Adjective
բութ • (butʿ) (superlative ամենաբութ)
- stupid, slow-witted, obtuse
- dull, blunt, not sharp
- Synonym: գուլ (gul)
- Antonym: սուր (sur)
- (geometry, of an angle) obtuse
- Antonym: սուր (sur)
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բութ (butʿ) | բութեր (butʿer) | ||
| dative | բութի (butʿi) | բութերի (butʿeri) | ||
| ablative | բութից (butʿicʿ) | բութերից (butʿericʿ) | ||
| instrumental | բութով (butʿov) | բութերով (butʿerov) | ||
| locative | բութում (butʿum) | բութերում (butʿerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | բութը/բութն (butʿə/butʿn) | բութերը/բութերն (butʿerə/butʿern) | ||
| dative | բութին (butʿin) | բութերին (butʿerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բութս (butʿs) | բութերս (butʿers) | ||
| dative | բութիս (butʿis) | բութերիս (butʿeris) | ||
| ablative | բութիցս (butʿicʿs) | բութերիցս (butʿericʿs) | ||
| instrumental | բութովս (butʿovs) | բութերովս (butʿerovs) | ||
| locative | բութումս (butʿums) | բութերումս (butʿerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բութդ (butʿd) | բութերդ (butʿerd) | ||
| dative | բութիդ (butʿid) | բութերիդ (butʿerid) | ||
| ablative | բութիցդ (butʿicʿd) | բութերիցդ (butʿericʿd) | ||
| instrumental | բութովդ (butʿovd) | բութերովդ (butʿerovd) | ||
| locative | բութումդ (butʿumd) | բութերումդ (butʿerumd) | ||
Derived terms
- բթանալ (btʿanal)
- բթամիտ (btʿamit)
Noun
բութ • (butʿ)
- The ՝ sign, also called Armenian comma, which is used in Armenian to indicate a pause longer than a ստորակետ (storaket, “comma”) and shorter than a միջակետ (miǰaket) or վերջակետ (verǰaket, “period/full stop”).
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բութ (butʿ) | բութեր (butʿer) | ||
| dative | բութի (butʿi) | բութերի (butʿeri) | ||
| ablative | բութից (butʿicʿ) | բութերից (butʿericʿ) | ||
| instrumental | բութով (butʿov) | բութերով (butʿerov) | ||
| locative | բութում (butʿum) | բութերում (butʿerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | բութը/բութն (butʿə/butʿn) | բութերը/բութերն (butʿerə/butʿern) | ||
| dative | բութին (butʿin) | բութերին (butʿerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բութս (butʿs) | բութերս (butʿers) | ||
| dative | բութիս (butʿis) | բութերիս (butʿeris) | ||
| ablative | բութիցս (butʿicʿs) | բութերիցս (butʿericʿs) | ||
| instrumental | բութովս (butʿovs) | բութերովս (butʿerovs) | ||
| locative | բութումս (butʿums) | բութերումս (butʿerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բութդ (butʿd) | բութերդ (butʿerd) | ||
| dative | բութիդ (butʿid) | բութերիդ (butʿerid) | ||
| ablative | բութիցդ (butʿicʿd) | բութերիցդ (butʿericʿd) | ||
| instrumental | բութովդ (butʿovd) | բութերովդ (butʿerovd) | ||
| locative | բութումդ (butʿumd) | բութերումդ (butʿerumd) | ||
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բութ (butʿ) | բթեր (btʿer) | ||
| dative | բթի (btʿi) | բթերի (btʿeri) | ||
| ablative | բթից (btʿicʿ) | բթերից (btʿericʿ) | ||
| instrumental | բթով (btʿov) | բթերով (btʿerov) | ||
| locative | բթում (btʿum) | բթերում (btʿerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | բութը/բութն (butʿə/butʿn) | բթերը/բթերն (btʿerə/btʿern) | ||
| dative | բթին (btʿin) | բթերին (btʿerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բութս (butʿs) | բթերս (btʿers) | ||
| dative | բթիս (btʿis) | բթերիս (btʿeris) | ||
| ablative | բթիցս (btʿicʿs) | բթերիցս (btʿericʿs) | ||
| instrumental | բթովս (btʿovs) | բթերովս (btʿerovs) | ||
| locative | բթումս (btʿums) | բթերումս (btʿerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բութդ (butʿd) | բթերդ (btʿerd) | ||
| dative | բթիդ (btʿid) | բթերիդ (btʿerid) | ||
| ablative | բթիցդ (btʿicʿd) | բթերիցդ (btʿericʿd) | ||
| instrumental | բթովդ (btʿovd) | բթերովդ (btʿerovd) | ||
| locative | բթումդ (btʿumd) | բթերումդ (btʿerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
Ačaṙyan derives from Proto-Indo-European *bʰut-, with cognates only in Germanic: Dutch bot, Danish but, Low German butt (“blunt, clumsy”), etc.[1][2] For the Germanic cognates see *buttaz.
Adjective
բութ • (butʿ)
- stupid, slow-witted, obtuse
- dull, blunt, not sharp
- (of accent) grave
- (geometry, of an angle) obtuse
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | բութ (butʿ) | բութք (butʿkʿ) | |
| genitive | բթի (btʿi) | բթից (btʿicʿ) | |
| dative | բթի (btʿi) | բթից (btʿicʿ) | |
| accusative | բութ (butʿ) | բութս (butʿs) | |
| ablative | բթէ (btʿē) | բթից (btʿicʿ) | |
| instrumental | բթիւ (btʿiw) | բթիւք (btʿiwkʿ) | |
| locative | բթի (btʿi) | բութս (butʿs) |
Noun
բութ • (butʿ)
- the ՝ punctuation mark, also called Armenian grave accent
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | բութ (butʿ) | բութք (butʿkʿ) | |
| genitive | բթի (btʿi) | բթից (btʿicʿ) | |
| dative | բթի (btʿi) | բթից (btʿicʿ) | |
| accusative | բութ (butʿ) | բութս (butʿs) | |
| ablative | բթէ (btʿē) | բթից (btʿicʿ) | |
| instrumental | բթիւ (btʿiw) | բթիւք (btʿiwkʿ) | |
| locative | բթի (btʿi) | բութս (butʿs) |
Derived terms
- անբթացեալ (anbtʿacʿeal)
- անբթելի (anbtʿeli)
- բթագոյն (btʿagoyn)
- բթահայեաց (btʿahayeacʿ)
- բթանկիւն (btʿankiwn)
- բթացուցանեմ (btʿacʿucʿanem)
- բթեմ (btʿem)
- բթեցուցանեմ (btʿecʿucʿanem)
- բթիմ (btʿim)
- բթութիւն (btʿutʿiwn)
- բութանկիւն (butʿankiwn)
Descendants
- Armenian: բութ (butʿ)
References
- Ačaṙyan, Hračʿya (1940) Hayocʿ lezvi patmutʿyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 42–43
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “բութ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume I, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 479–480
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “բութ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 510ab
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “բութ”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 331c
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “բութ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 106a