աստեմ
Old Armenian
Alternative forms
- հաստիմ (hastim) (in mediopassive)
Etymology
From Hurrian 𒀸𒊭𒀜 (aš-ša-at /ašti, aštu/, “woman; wife”), itself a loan from Akkadian 𒁮 (DAM /aššatu, aštu, altu/, “wife, spouse”).
Alternatively, from Proto-Armenian *ast (“fiancée, bride”), from Proto-Indo-European *ph₂ḱ-ti(h₂)-, *ph₂ḱ-teh₂- (“betrothal, engagement; betrothed (girl), fiancée, bride”), from *peh₂ǵ-, *peh₂ḱ- (“to fasten, strengthen”); cognate with Latin paciscor (“to negotiate, arrange; to make a settlement or come to terms; to engage oneself in marriage to”).
Verb
աստեմ • (astem)
- (transitive) to look for a bride, ask in marriage
Conjugation
active
| infinitive | աստել (astel) | participle | աստեցեալ, աստեալ (astecʿeal, asteal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | աստեց- (astecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | աստեմ (astem) | աստես (astes) | աստէ (astē) | աստեմք (astemkʿ) | աստէք (astēkʿ) | աստեն (asten) | |
| imperfect | աստէի, աստեի* (astēi, astei*) | աստէիր, աստեիր* (astēir, asteir*) | աստէր (astēr) | աստէաք, աստեաք* (astēakʿ, asteakʿ*) | աստէիք, աստեիք* (astēikʿ, asteikʿ*) | աստէին, աստեին* (astēin, astein*) | |
| aorist | աստեցի (astecʿi) | աստեցեր (astecʿer) | աստեաց (asteacʿ) | աստեցաք (astecʿakʿ) | աստեցէք, աստեցիք (astecʿēkʿ, astecʿikʿ) | աստեցին (astecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | աստիցեմ (asticʿem) | աստիցես (asticʿes) | աստիցէ (asticʿē) | աստիցեմք (asticʿemkʿ) | աստիցէք (asticʿēkʿ) | աստիցեն (asticʿen) | |
| aorist | աստեցից (astecʿicʿ) | աստեսցես (astescʿes) | աստեսցէ (astescʿē) | աստեսցուք (astescʿukʿ) | աստեսջիք (astesǰikʿ) | աստեսցեն (astescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | աստեա՛ (asteá) | — | — | աստեցէ՛ք (astecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | աստեսջի՛ր (astesǰír) | — | — | աստեսջի՛ք (astesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ աստեր (mí aster) | — | — | մի՛ աստէք (mí astēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | աստել, աստիլ* (astel, astil*) | participle | աստեցեալ, աստեալ (astecʿeal, asteal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | աստեց- (astecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | աստիմ (astim) | աստիս (astis) | աստի (asti) | աստիմք (astimkʿ) | աստիք (astikʿ) | աստին (astin) | |
| imperfect | աստէի (astēi) | աստէիր (astēir) | աստէր, աստիւր (astēr, astiwr) | աստէաք (astēakʿ) | աստէիք (astēikʿ) | աստէին (astēin) | |
| aorist | աստեցայ (astecʿay) | աստեցար (astecʿar) | աստեցաւ (astecʿaw) | աստեցաք (astecʿakʿ) | աստեցայք (astecʿaykʿ) | աստեցան (astecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | աստիցիմ (asticʿim) | աստիցիս (asticʿis) | աստիցի (asticʿi) | աստիցիմք (asticʿimkʿ) | աստիցիք (asticʿikʿ) | աստիցին (asticʿin) | |
| aorist | աստեցայց (astecʿaycʿ) | աստեսցիս (astescʿis) | աստեսցի (astescʿi) | աստեսցուք (astescʿukʿ) | աստեսջիք (astesǰikʿ) | աստեսցին (astescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | աստեա՛ց (asteácʿ) | — | — | աստեցարո՛ւք (astecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | աստեսջի՛ր (astesǰír) | — | — | աստեսջի՛ք (astesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ աստիր (mí astir) | — | — | մի՛ աստիք (mí astikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
- աստօղ (astōł)
References
- Diakonoff, Igor M. (1985), “Hurro-Urartian Borrowings in Old Armenian”, in Journal of the American Oriental Society, volume 105, issue 4, pages 597–603
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “աստել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010), “astem”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 119