ամուրի
Armenian
Etymology
From Old Armenian ամուրի (amuri); see below.
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɑmuˈɾi]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɑmuˈɾi]
Audio (file)
Adjective
ամուրի • (amuri)
- unmarried, single, celibate (usually of men)
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ամուրի (amuri) | ամուրիներ (amuriner) | ||
| dative | ամուրիի (amurii) | ամուրիների (amurineri) | ||
| ablative | ամուրիից (amuriicʿ) | ամուրիներից (amurinericʿ) | ||
| instrumental | ամուրիով (amuriov) | ամուրիներով (amurinerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ամուրին (amurin) | ամուրիները/ամուրիներն (amurinerə/amurinern) | ||
| dative | ամուրիին (amuriin) | ամուրիներին (amurinerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ամուրիս (amuris) | ամուրիներս (amuriners) | ||
| dative | ամուրիիս (amuriis) | ամուրիներիս (amurineris) | ||
| ablative | ամուրիիցս (amuriicʿs) | ամուրիներիցս (amurinericʿs) | ||
| instrumental | ամուրիովս (amuriovs) | ամուրիներովս (amurinerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ամուրիդ (amurid) | ամուրիներդ (amurinerd) | ||
| dative | ամուրիիդ (amuriid) | ամուրիներիդ (amurinerid) | ||
| ablative | ամուրիիցդ (amuriicʿd) | ամուրիներիցդ (amurinericʿd) | ||
| instrumental | ամուրիովդ (amuriovd) | ամուրիներովդ (amurinerovd) | ||
| locative | — | — | ||
nominalized, u-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ամուրի (amuri) | ամուրիներ (amuriner) | ||
| dative | ամուրու (amuru) | ամուրիների (amurineri) | ||
| ablative | ամուրուց (amurucʿ) | ամուրիներից (amurinericʿ) | ||
| instrumental | ամուրով, ամուրիով (amurov, amuriov) | ամուրիներով (amurinerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ամուրին (amurin) | ամուրիները/ամուրիներն (amurinerə/amurinern) | ||
| dative | ամուրուն (amurun) | ամուրիներին (amurinerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ամուրիս (amuris) | ամուրիներս (amuriners) | ||
| dative | ամուրուս (amurus) | ամուրիներիս (amurineris) | ||
| ablative | ամուրուցս (amurucʿs) | ամուրիներիցս (amurinericʿs) | ||
| instrumental | ամուրովս, ամուրիովս (amurovs, amuriovs) | ամուրիներովս (amurinerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ամուրիդ (amurid) | ամուրիներդ (amurinerd) | ||
| dative | ամուրուդ (amurud) | ամուրիներիդ (amurinerid) | ||
| ablative | ամուրուցդ (amurucʿd) | ամուրիներիցդ (amurinericʿd) | ||
| instrumental | ամուրովդ, ամուրիովդ (amurovd, amuriovd) | ամուրիներովդ (amurinerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Noun
ամուրի • (amuri)
- unmarried, single person, celibate (usually of men)
- widowed man
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ամուրի (amuri) | ամուրիներ (amuriner) | ||
| dative | ամուրիի (amurii) | ամուրիների (amurineri) | ||
| ablative | ամուրիից (amuriicʿ) | ամուրիներից (amurinericʿ) | ||
| instrumental | ամուրիով (amuriov) | ամուրիներով (amurinerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ամուրին (amurin) | ամուրիները/ամուրիներն (amurinerə/amurinern) | ||
| dative | ամուրիին (amuriin) | ամուրիներին (amurinerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ամուրիս (amuris) | ամուրիներս (amuriners) | ||
| dative | ամուրիիս (amuriis) | ամուրիներիս (amurineris) | ||
| ablative | ամուրիիցս (amuriicʿs) | ամուրիներիցս (amurinericʿs) | ||
| instrumental | ամուրիովս (amuriovs) | ամուրիներովս (amurinerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ամուրիդ (amurid) | ամուրիներդ (amurinerd) | ||
| dative | ամուրիիդ (amuriid) | ամուրիներիդ (amurinerid) | ||
| ablative | ամուրիիցդ (amuriicʿd) | ամուրիներիցդ (amurinericʿd) | ||
| instrumental | ամուրիովդ (amuriovd) | ամուրիներովդ (amurinerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
Etymology
Usually derived from Proto-Indo-European *n̥-putr-iyo-, composed of *n̥- (“privative prefix”) and the root which yielded Sanskrit पुत्र (putrá, “son”). Thus, a semantic development ‘without a child’ → ‘unmarried’ or ‘male without a legitimate child’ → ‘man without own family, unmarried’ is implied. This etymology is formally uncertain.
Classical attestations seem to point to a basic meaning ‘unmarried or widowed (woman)’ which leads Martirosyan to tentatively derive the word from Proto-Armenian *am(w)uiríya-, from *an-wir-íya- (“husbandless”), composed of the privative suffix *an- (whence ան- (an-)) and *wir- (“man, husband”), from Proto-Indo-European *wiHrós. Compare այրի (ayri).
Adjective
ամուրի • (amuri)
- unmarried, single, widowed
- վիճակ ամուրեաց ― vičak amureacʿ ― celibacy
- (post-Classical) wifeless
Declension
o-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ամուրի (amuri) | ամուրիք (amurikʿ) | |
| genitive | ամուրւոյ (amurwoy) | ամուրեաց (amureacʿ) | |
| dative | ամուրւոյ (amurwoy) | ամուրեաց (amureacʿ) | |
| accusative | ամուրի (amuri) | ամուրիս (amuris) | |
| ablative | ամուրւոյ (amurwoy) | ամուրեաց (amureacʿ) | |
| instrumental | ամուրեաւ (amureaw) | ամուրեաւք = ամուրեօք (amureawkʿ = amureōkʿ) | |
| locative | ամուրի (amuri) | ամուրիս (amuris) |
Noun
ամուրի • (amuri)
- unmarried woman
Declension
o-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ամուրի (amuri) | ամուրիք (amurikʿ) | |
| genitive | ամուրւոյ (amurwoy) | ամուրեաց (amureacʿ) | |
| dative | ամուրւոյ (amurwoy) | ամուրեաց (amureacʿ) | |
| accusative | ամուրի (amuri) | ամուրիս (amuris) | |
| ablative | ամուրւոյ (amurwoy) | ամուրեաց (amureacʿ) | |
| instrumental | ամուրեաւ (amureaw) | ամուրեաւք = ամուրեօք (amureawkʿ = amureōkʿ) | |
| locative | ամուրի (amuri) | ամուրիս (amuris) |
Descendants
- Armenian: ամուրի (amuri)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ամուրի”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “ամուրի”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ամուրի”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010), “amuri”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 53–54
- Godel, Robert (1975) An introduction to the study of classical Armenian, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 79