աղէտ
Old Armenian
Etymology
Uncertain. Ačaṙean leaves the origin open.
According to J̌ahukyan, probably from Proto-Indo-European *oleyd-, from *ley- (“to eliminate, dissipate, disappear; weak, thin”). Compare Old Norse lítt, German leiden.
According to Ałayan, perhaps from Proto-Indo-European *əleyd-, *oleyd- grown from the root *h₃elh₁- (“to destroy”).
Noun
աղէտ • (ałēt)
- pity, compassion
- grief, sorrow
- աղէտս վարել ― ałēts varel ― to be afflicted
- calamity, disaster
- ո՜վ աղետիցս ― o!v ałeticʿs ― alas! oh how unfortunate I am!
Usage notes
The word has the following combining forms: -աղէտ- (-ałēt-), աղետ- (ałet-), աղիտ- (ałit-).
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աղէտ (ałēt) | աղէտք (ałētkʿ) | |
| genitive | աղէտի (ałēti) | աղէտից (ałēticʿ) | |
| dative | աղէտի (ałēti) | աղէտից (ałēticʿ) | |
| accusative | աղէտ (ałēt) | աղէտս (ałēts) | |
| ablative | աղէտէ (ałētē) | աղէտից (ałēticʿ) | |
| instrumental | աղէտիւ (ałētiw) | աղէտիւք (ałētiwkʿ) | |
| locative | աղէտի (ałēti) | աղէտս (ałēts) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աղէտ (ałēt) | աղէտք (ałētkʿ) | |
| genitive | աղետի (ałeti) | աղետից (ałeticʿ) | |
| dative | աղետի (ałeti) | աղետից (ałeticʿ) | |
| accusative | աղէտ (ałēt) | աղէտս (ałēts) | |
| ablative | աղետէ (ałetē) | աղետից (ałeticʿ) | |
| instrumental | աղետիւ (ałetiw) | աղետիւք (ałetiwkʿ) | |
| locative | աղետի (ałeti) | աղէտս (ałēts) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աղէտ (ałēt) | աղէտք (ałētkʿ) | |
| genitive | աղիտի (ałiti) | աղիտից (ałiticʿ) | |
| dative | աղիտի (ałiti) | աղիտից (ałiticʿ) | |
| accusative | աղէտ (ałēt) | աղէտս (ałēts) | |
| ablative | աղիտէ (ałitē) | աղիտից (ałiticʿ) | |
| instrumental | աղիտիւ (ałitiw) | աղիտիւք (ałitiwkʿ) | |
| locative | աղիտի (ałiti) | աղէտս (ałēts) |
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աղէտ (ałēt) | աղէտք (ałētkʿ) | |
| genitive | աղէտի (ałēti) | աղէտաց (ałētacʿ) | |
| dative | աղէտի (ałēti) | աղէտաց (ałētacʿ) | |
| accusative | աղէտ (ałēt) | աղէտս (ałēts) | |
| ablative | աղէտէ (ałētē) | աղէտաց (ałētacʿ) | |
| instrumental | աղէտաւ (ałētaw) | աղէտաւք = աղէտօք (ałētawkʿ = ałētōkʿ) | |
| locative | աղէտի (ałēti) | աղէտս (ałēts) |
Derived terms
- աղետաբեր (ałetaber)
- աղետական (ałetakan)
- աղետակոծ (ałetakoc)
- աղետանամ (ałetanam)
- աղետաւոր (ałetawor)
- աղէտաբեր (ałētaber)
- աղէտանամ (ałētanam)
- աղէտաւոր (ałētawor)
- աղիտաբեր (ałitaber)
- աղիտագոյն (ałitagoyn)
- աղիտագործ (ałitagorc)
- աղիտաշարժ (ałitašarž)
- աղիտարար (ałitarar)
- աղիտաւորութիւն (ałitaworutʿiwn)
- բազմաղէտ (bazmałēt)
- չարաղէտ (čʿarałēt)
Descendants
- Armenian: աղետ (ałet)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “աղէտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Ałayan, Ēduard (1974) Baṙakʿnnakan ew stugabanakan hetazotutʿyunner [Lexicological and Etymological Studies] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, pages 17–18
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “աղէտ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “աղէտ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “աղէտ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy