хан
Chechen
Etymology
Borrowed from Georgian ხანი (xani).
Noun
хан • (xan) class j2 (ergative хе̄но̄)
- time
References
- Klimov, G. A.; Xalilov, M. Š. (2003) Словарь кавказских языков. Сопоставление основной лексики [Dictionary of Caucasian Languages. A comparison of the Basic Vocabulary] (in Russian), Moscow: Vostochnaya Literatura, →ISBN, page 281
Kazakh
Cyrillic | хан (xan) |
---|---|
Arabic | حان |
Latin |
Alternative forms
- қан (qan)
Etymology
From Classical Mongolian ᠬᠠᠨ (qan).
Noun
хан • (xan)
- khan
Declension
singular (жекеше) | plural (көпше) | |
---|---|---|
nominative (атау септік) | хан (xan) | хандар (xandar) |
genitive (ілік септік) | ханның (xannyñ) | хандардың (xandardyñ) |
dative (барыс септік) | ханға (xanğa) | хандарға (xandarğa) |
accusative (табыс септік) | ханды (xandy) | хандарды (xandardy) |
locative (жатыс септік) | ханда (xanda) | хандарда (xandarda) |
ablative (шығыс септік) | ханнан (xannan) | хандардан (xandardan) |
instrumental (көмектес септік) | ханмен (xanmen) | хандармен (xandarmen) |
Derived terms
- хандық (xandyq)
- ханшыл (xanşyl)
Khakas
Etymology
From Proto-Turkic *kiān (“blood”)
Old Turkic [script needed] (qan)Turkish kan,Azerbaijani gan,Turkmen gan,Chuvash юн (jun),Crimean Tatar qan,Tatar кан (qan),Bashkir ҡан (qan),Nogai кан (kan)Kazakh қан (qan),Uyghur قان (qan) /Uyghur қан (qan)Karakalpak qan,Kumyk къан (qan)Karachay-Balkar къан (qan)Chagatai كان (kan)/кан (kan)Uzbek qon,Yakut хаан (xaan)Tofa қан,Western Yugur [script needed] (gan)Tuvan хан (xan),Southern Altai кан (kan)
Noun
хан • (xan)
- blood
Mongolian
Etymology
From Classical Mongolian ᠬᠠᠨ (qan). Compare Manchu ᡥᠠᠨ᠌.
Pronunciation
- IPA(key): /χäŋ/
Noun
хан • (xan) (Mongolian spelling ᠬᠠᠨ (qan), definite plural ханууд or хад)
- (archaic) archduke; princely khan
Declension
attributive | хан xan | |
---|---|---|
singular / indefinite | definite plural | |
nominative | хан xan | ханууд xanuud |
genitive | ханы xany | хануудын xanuudyn |
accusative | ханыг xanyg | хануудыг xanuudyg |
dative-locative | ханд xand | хануудад xanuudad |
ablative | ханаас xanaas | хануудаас xanuudaas |
instrumental | ханаар xanaar | хануудаар xanuudaar |
comitative | хантай xantaj | хануудтай xanuudtaj |
privative | хангүй xangüj | хануудгүй xanuudgüj |
directive | хан руу xan ruu | ханууд руу xanuud ruu |
singular / indefinite | definite plural | |
---|---|---|
nominative | ханаа xanaa | хануудаа xanuudaa |
genitive | ханыхаа xanyxaa | хануудынхаа xanuudynxaa |
accusative | ханыгаа xanygaa | хануудыгаа xanuudygaa |
dative-locative | хандаа xandaa | ханууддаа xanuuddaa |
ablative | ханаасаа xanaasaa | хануудаасаа xanuudaasaa |
instrumental | ханаараа xanaaraa | хануудаараа xanuudaaraa |
comitative | хантайгаа xantajgaa | хануудтайгаа xanuudtajgaa |
privative | хангүйгээ xangüjgee | хануудгүйгээ xanuudgüjgee |
directive | хан руугаа xan ruugaa | ханууд руугаа xanuud ruugaa |
independent genitive | singular / indefinite | definite plural |
---|---|---|
singular possession | ханых xanyx | хануудынх xanuudynx |
collective possession | ханыхан xanyxan | хануудынхан xanuudynxan |
Derived terms
- хан хүү (xan xüü)
- ханлиг (xanlig)
- хант (xant)
See also
- хаан (xaan)
- ван (van)
- бэйл (bejl)
- бэйс (bejs)
- гүн (gün)
- тайж (tajž)
Russian
Etymology
From a Mongolic source, compare Mongolian хаан (xaan), ultimately from the same Turkic source as кага́н (kagán).
A possible intermediary is Chagatai خان (xan).
Pronunciation
- IPA(key): [xan]
Noun
хан • (xan) m anim (genitive ха́на, nominative plural ха́ны, genitive plural ха́нов)
- khan
- Synonym: кага́н (kagán)
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | ха́н xán | ха́ны xány |
genitive | ха́на xána | ха́нов xánov |
dative | ха́ну xánu | ха́нам xánam |
accusative | ха́на xána | ха́нов xánov |
instrumental | ха́ном xánom | ха́нами xánami |
prepositional | ха́не xáne | ха́нах xánax |
Derived terms
- ха́нский (xánskij)
- ха́нство (xánstvo)
Serbo-Croatian
Etymology
From Ottoman Turkish خان (han), from Persian خانه (khâne, “house”).
Pronunciation
- IPA(key): /xâːn/
- Rhymes: -âːn
Noun
ха̑н m (Latin spelling hȃn)
- inn
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | ха̑н | ха́нови |
genitive | хана | ханова |
dative | хану | хановима |
accusative | хан | ханове |
vocative | хане | ханови |
locative | хану | хановима |
instrumental | ханом | хановима |
Tundra Nenets
![](Images/wiktionary/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B5_%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D1%98%252C_%D0%B1%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4.jpg.webp)
Pronunciation
- IPA(key): /ˈxʌnə/
Noun
хан • (xən°)
- sleigh
References
- A. P. Pyrerka and N. M. Tereshenko, editors (1948) Русско-Ненецкий словарь [Russian-Nenets dictionary], Moscow: Огиз, page 250
- Irina Nikolaeva (2014) A Grammar of Tundra Nenets, Walter de Gruyter GmbH, →ISBN, page 20
Tuvan
Etymology
From Proto-Turkic *kiān (“blood”). Cognate with Turkish kan.
Pronunciation
- IPA(key): /χan/
Noun
хан • (xan) (definite accusative ханны, plural ханнар)
- blood